Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Niewykorzystany urlop wypoczynkowy - skutki

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Niewykorzystany urlop wypoczynkowy - skutki/fot. Fotolia
Niewykorzystany urlop wypoczynkowy - skutki/fot. Fotolia
Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. W przypadku niewykorzystania urlopu w tym czasie, staje się on urlopem zaległym. Jakie są skutki niewykorzystania urlopu w terminie? Czy zaległy urlop można zamienić na ekwiwalent?

Pracownik stale odkładający urlop na później może być zmuszony do jego wykorzystania w czasie narzuconym przez szefa. Albo w ogóle stracić do niego prawo

Czy pracodawca sam ustali termin urlopu

Pan Maciej planuje wyprawę turystyczną na antypody. Postanowił przez kilka lat nie brać urlopu wypoczynkowego, aby uzbierać odpowiednio długi czas wolny. Czy pracodawca może zmusić go, aby wykorzystał go wcześniej, nawet w niedogodnym dla niego terminie?

TAK

Generalnie pracownik powinien wykorzystać urlop w roku, w którym nabył do niego prawo, a pracodawca ma obowiązek w takim terminie go udzielić. Oczywiście zdarzają się sytuacje, w których musi być przesunięty na rok następny. Może to być wynikiem np. szczególnych potrzeb podwładnego lub pracodawcy, długiej nieobecności w pracy m.in. z powodu choroby lub korzystania z uprawnień rodzicielskich. Wszystkie te sytuacje wymienia kodeks pracy, ustalając przy tym ostateczny termin, w którym zaległy urlop wypoczynkowy musi być wykorzystany. Jest to 30 września kolejnego roku kalendarzowego.

Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przepisy nie rozstrzygają jednak, co w sytuacji, gdy pracownik nie chce skorzystać z przysługującego mu wypoczynku. Dlatego jedni eksperci prawa pracy uznają, że jednostronne wyznaczenie terminu urlopu przez pracodawcę jest wtedy dopuszczalne. Zwłaszcza gdy wszelkie próby jego ustalenia w porozumieniu z pracownikiem są przez niego ignorowane. Inni taką możliwość wykluczają, uznając, że do urlopu zaległego należy stosować ogólną regułę udzielania wypoczynku, zgodnie z którą powinien być ustalany zawsze w porozumieniu z podwładnym. Sąd Najwyższy, jak się wydaje, opowiada się jednak za pierwszym z prezentowanych poglądów. Przypomniał, że zgodnie z art. 168 kp urlopu niewykorzystanego zgodnie z planem urlopów należy pracownikowi udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału (obecnie do 30 września) następnego roku kalendarzowego. W takim przypadku, zdaniem SN, pracodawca nie ma obowiązku uzgadniania z pracownikiem terminu wykorzystania urlopu, lecz musi mu go udzielić w terminie określonym w powołanym przepisie. Podobnie SN orzekł z 25 stycznia 2005 r. uznając, że zastosowanie art. 168 k.p. nie jest zależne od zgody pracownika.

Z wyroków tych wynika więc, że w razie uchylania się pracownika od ustalenia terminu wykorzystania zaległego urlopu pracodawca sam może go ustalić (najlepiej aby zasady postępowania pracodawcy w takiej sytuacji były określone np. w regulaminie pracy). W efekcie pracownik może być zmuszony do wykorzystania go w terminie dla siebie niedogodnym.

Podstawa prawna

Art. 164–167, art. 168 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Wyrok SN z 2 września 2003 r. (sygn. akt I PK 403/02, OSNAPiUS 2004 nr 18, poz. 310).

Wyrok SN z 25 stycznia 2005 r. (sygn. akt I PK 124/05, OSNAPiUS 2006 nr 23-24, poz. 354)

Czy zaległe wolne można zamienić na ekwiwalent

Pod koniec przyszłego roku zamierzam przejść na emeryturę – pisze pan Antoni. – W związku z tym postanowiłem nie wziąć urlopu w tym i przyszłym roku, aby na odejście dostać za niego ekwiwalent. Czy szef musi uszanować taką decyzję?

NIE

Pracodawca ma bowiem obowiązek udzielenia urlopu na bieżąco. Nie wolno mu pominąć w planie urlopów wypoczynku pracownika, i z góry zakładać, że przez dwa lata nie pójdzie on na urlop. Może się oczywiście zdarzyć, że z obiektywnych powodów nie wykorzysta on go w zaplanowanym terminie. Ale i w takiej sytuacji nie ma pewności, że uda mu się zamienić cały zaległy i bieżący urlop na ekwiwalent pieniężny. W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym czasie pracodawca mu go udzieli. Od szefa zależy zatem, czy podwładny w okresie wypowiedzenia skorzysta z urlopu, czy na odejście dostanie ekwiwalent.

Wysłanie pracownika na przymusowy urlop możliwe jest jednak tylko w okresie wypowiedzenia (bez względu na to, która strona jest jego inicjatorem) i nie jest dopuszczalne w sytuacji, gdy do rozwiązania umowy o pracę dochodzi w innym trybie, np. na mocy porozumienia stron. Jeśli zatem pracownikowi uda się doprowadzić do rozwiązania umowy w tym trybie, pracodawca będzie musiał zapłacić mu za cały niewykorzystany urlop.

Podstawa prawna

Art. 1671, art.168 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Zobacz serwis: Podatki

Czy jest możliwe, że wolne dni przepadną

Ze względu na długi czas przebywania na zwolnieniu lekarskim i inne usprawiedliwione nieobecności pani Urszula ma niewykorzystane urlopy z lat wcześniejszych. Teraz znów jest na zwolnieniu, a za pół roku rozpocznie urlop macierzyński. Czy może stracić prawo do urlopów za wcześniejsze lata?

TAK

Prawo do urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym pracownik nabył prawo do niego lub najpóźniej od upływu terminu wykorzystania urlopu zaległego, jeżeli zostało ono przesunięte na następny rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy. Urlopu niewykorzystanego w danym roku należy pracownikowi udzielić najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Oznacza to, że urlop za 2013 r. przedawni się najpóźniej 30 września 2017 r., a np. za rok 2014 najpóźniej 30 września 2018 r.

Okres przebywania na zwolnieniu lekarskim lub na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim nie mają wpływu na bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy. Jeśli więc pracownica nie skorzysta z urlopu w odpowiednim czasie, może jej przepaść. Inaczej byłoby, gdyby była na urlopie wychowawczym. Wtedy bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu.

Podstawa prawna

Art. 291 par. 1, art. 2931 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Wyrok SN z 11 kwietnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 367/2000, OSNP 2003/2/38).

Czy świadczenie urlopowe przejdzie na rok następny

Pan Łukasz pracuje w firmie, w której wypłacane jest tzw. świadczenie urlopowe, nie był na urlopie w ubiegłym roku. Teraz chciałby wziąć zarówno urlop zaległy, jak i bieżący. Czy dostanie takie świadczenie za dwa lata?

NIE

Świadczenie urlopowe przysługuje tylko raz w roku i pod warunkiem, że pracownik skorzysta z urlopu wypoczynkowego w wymiarze 14 kolejnych dni kalendarzowych. Nie chodzi tu jednak o wykorzystanie 14 kolejnych dni urlopu wypoczynkowego, ale o 14 kolejnych dni wypoczynku. Korzystanie z urlopu w danym roku w odpowiednim wymiarze jest więc warunkiem koniecznym. Nie ma znaczenia, czy podwładny korzysta z urlopu zaległego czy bieżącego. Natomiast osobie, która w danym roku nie była na urlopie, świadczenie takie nie przysługuje.

Pracownik w danym roku kalendarzowym mógłby otrzymać świadczenie urlopowe dwa razy tylko wtedy, gdy w trakcie roku po skorzystaniu z takiego uprawnienia u jednego pracodawcy zmienił pracę i trafił do nowej firmy, w której również spełnił warunki do jego otrzymania.

Podstawa prawna

Art. 3 ust. 2 i ust. 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 800).

Czy dni na żądanie muszę wykorzystać tym samym terminie

Pan Andrzej nie skorzystał w tym roku z przysługującego mu urlopu. Ostatnio uległ wypadkowi i nie będzie go w pracy do końca roku. Czy cały zaległy urlop będzie musiał wykorzystać do 30 września przyszłego roku?

NIE

Zgodnie ze stanowiskiem Głównego Inspektoratu Pracy urlop wypoczynkowy udzielany pracownikowi w terminie późniejszym niż rok kalendarzowy, w którym nabył do niego prawo, jest urlopem zaległym. Granicą czasową jego udzielenia jest koniec pierwszego kwartału (obecnie 30 września) następnego roku kalendarzowego, niezależnie od tego, czy przyczyny powodujące to przesunięcie leżą po stronie pracodawcy, czy pracownika.

Ten obowiązek nie dotyczy czterech dni urlopu na żądanie pracownika. Oznacza to, że do 30 września pracownicy mają obowiązek wykorzystać tylko zwykły urlop zaległy. Natomiast dni niewykorzystanego np. w 2016 r. urlopu na żądanie „przechodzą” na 2017 r., jako „normalny” urlop, ale pracodawca nie może domagać się wykorzystania ich do końca III kwartału 2017 r. W planie urlopów pracownik może więc wpisać dowolny termin ich wykorzystania i łączyć ten urlop z dniami zwykłego urlopu wypoczynkowego. ⒸⓅ

Podstawa prawna

Art. 168 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z 7 kwietnia 2008 r. w sprawie terminu udzielania pracownikom zaległego urlopu na żądanie (GPP-110-4560-170/08/pe).

Autor: Grzegorz Mitura

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Uzgodnienia i opinie do projektu planu miejscowego

    Ważnym elementem prowadzącym do przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest wyrażenie stanowiska wobec projektu planu przez organy wyspecjalizowane w określonych dziedzinach, które powinny zostać uwzględnione przy realizacji polityki przestrzennej gminy. Takie stanowisko przybiera postać uzgodnień lub opinii.

    Jak zaskarżyć rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody

    Jedną z form ochrony samodzielności samorządu terytorialnego jest możliwość zakwestionowania (przez uprawniony organ) rozstrzygnięcia nadzorczego wydanego przez wojewodę lub przez regionalną izbę obrachunkową. 

    Czy dotacja oświatowa dla placówek niesamorządowych to świadczenie jednorazowe?

    W praktyce pokutuje pogląd, że dotacja oświatowa - wypłacana przez jednostkę samorządu terytorialnego dla placówki niepublicznej działającej na jej terenie - ma charakter świadczenia jednorazowego. 

    MI: wartość wniosków o dofinansowanie przewozów autobusowych to 773 mln zł

    Samorządy złożyły wnioski o uruchomienie w tym roku, w całym kraju 6347 nowych linii autobusowych z dofinansowaniem z rządowego Funduszu rozwoju przewozów autobusowych (FRPA); wartość wniosków to 773 mln zł - przekazał wiceminister infrastruktury Rafał Weber.

    Darmowe laptopy dla czwartoklasistów będą miały zabezpieczenie przed odsprzedażą w postaci .... wygrawerowanego orła w koronie

    Jesienią 370 tys. uczniów czwartych klas szkół podstawowych otrzyma na własność komputery. W przestrzeni medialnej podnoszono, że niektórzy rodzice mogą próbować je nielegalnie odsprzedać.

    Zapisy w umowie o łącznej wysokości kar umownych

    W trakcie kontroli regionalna izba obrachunkowa zarzuciła jednostce, że w kilku umowach zawartych z wykonawcami nie ujęto łącznej maksymalnej wysokości kar umownych, których może dochodzić powiat lub wykonawca. Umowy te zostały już wykonane i nie było problemów z umowami czy też terminowością. Czy taki zarzut jest słuszny?

    Korekta dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2022 r. w jednostkach pomocy społecznej

    Dnia 31 marca 2023 r. mija termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego za poprzedni rok kalendarzowy. Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko ustalenie, kto powinien otrzymać to świadczenie, ale także prawidłowe obliczenie jego wysokości, a w przypadku błędnego naliczenia - dokonanie poprawnej korekty.

    Przepracowanie części dnia a zwolnienie lekarskie

    Zdarza się, że w trakcie swojej dniówki pracownik zwalnia się z pracy z powodu złego samopoczucia i udaje się do lekarza. Następnie wpływa do pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres, którego pierwszym dniem jest ten w części przepracowany. 

    Mieszkańcy małych gmin i dużych miast powinni mieć te same możliwości

    Mamy aspiracje, aby mieszkańcy zarówno mniejszych miejscowości, jak i dużych miast mieli te same możliwości, aby mogli korzystać w równym stopniu z środków rządowych, samorządowych i europejskich – powiedział w piątek minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

    RIO o klasyfikacji dochodów gmin za zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy

    Dochody uzyskiwane przez gminy z tytułu opłat za zakwaterowanie, które od niedawna dokonują uchodźcy z Ukrainy należy klasyfikować w dziale 853 - wskazała w stanowisku RIO w Szczecinie. Izba zwróciła uwagę, że w rozporządzeniu MF brakuje dedykowanej klasyfikacji budżetowej

    Od 21 marca 2023 r. nowe zasady prowadzenia akt pracowniczych

    W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej. Dotyczy dokumentów na temat przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników oraz wprowadzenia informacji o pracy zdalnej.

    Czy klauzula waloryzacyjna ma zastosowanie do umów o zamówienia publiczne poniżej 130 000 zł zawieranych na dłużej niż 6 miesięcy?

    Czy waloryzacja w umowach z terminem przekraczającym 6 miesięcy wprowadzona od 10 listopada 2022 r. ustawą z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców dotyczy również postępowań poniżej 130 000 zł, jeżeli umowy zawierane są na okres przekraczający 6 miesięcy?

    Jaki wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianie pracodawcy?

    Od 01.03.2023 r. będziemy zatrudniać osobę na stanowisku woźnego w wymiarze 3/4 etatu ze stażem 23 lat pracy. Osoba ta dotychczas pracowała w Służbie Więziennej (do dnia 20.01.2023 r.).

    Czy należy się dodatek stażowy w dodatkowym miejscu zatrudnieniu nauczyciela

    Jesteśmy szkołą podstawową państwową (organ prowadzący Urząd Miasta). Zatrudniliśmy nauczyciela z dwudziestoletnim stażem pracy na 1/2 etatu. Ten sam nauczyciel jest zatrudniony w innej szkole podstawowej w naszym mieście na pełny etat. Nauczyciel przedstawił nam świadectwa pracy. Na podstawie tych samych świadectw pracy otrzymuje dodatek w szkole podstawowej, w której jest zatrudniony na cały etat. Czy należy mu się dodatek za staż pracy?

    Kiedy płatnika nie wiążą wnioski złożone przez podatnika

    Proszę o informację dot. interpretacji z art. 31a pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: "Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11.

    Czy w przypadku sprzedaży węgla przez gminę trzeba prowadzić ewidencję z wykorzystaniem konta 330

    Gmina zleciła na podstawie umów sprzedaż "preferencyjnego" węgla przedsiębiorstwom i spółkom działającym na terenie Gminy. Czy w ww. przypadku gmina powinna prowadzić ewidencję magazynową (konto 330 "Towary") i ewidencję sprzedaży węgla?

    Poszerzenie przez wójta katalogu przesłanek przyznania dodatku specjalnego do wynagrodzeń pracowników

    Wójt gminy w drodze zarządzenia wewnętrznego postanowił, że pracownikom urzędu gminy, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mogą być przyznawane dodatki specjalne do wynagrodzeń "w innych uzasadnionych sytuacjach, niż wskazane w ustawie o pracownikach samorządowych". Na podstawie tego zarządzenia dodatki specjalne były przyznawane pracownikom m.in. z tytułu "pracy w uciążliwych warunkach, w tym z narażeniem na ciągły stres", "szczególne osiągnięcia w pracy" lub bez żadnego dodatkowego uzasadnienia.

    Świadczenia pomocy zdrowotnej dla nauczycieli. Jak ustalić?

    Rada gminy nie określiła rodzaju świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i trybu ich przyznawania. Przy braku tej uchwały nie zaplanowała w budżecie gminy wydatków na ten cel.

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim?

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim? Jakie przepisy mają zastosowanie w przypadku, w którym nauczyciel zatrudniony jest w szkole prowadzonej przez gminę?

    Nieruchomości szkolne a podatek od nieruchomości

    Ustawodawca podatkowy przyznaje placówkom oświatowym preferencje w podatku od nieruchomości. 

    Odliczenie VAT od wydatków gminy na zakup autobusów

    Czy gmina ma prawo do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia autobusów niskoemisyjnych w przypadku, gdy te na podstawie umowy najmu będą później wykorzystywane przez spółkę gminną powołaną do realizacji zadań z zakresu transportu publicznego?

    Zmiany: urlopy, szkolenia, elastyczny czas pracy [Ostateczna wersja nowelizacji kodeksu pracy]

    Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy. Nowe przepisy regulują m.in. urlopy i czas pracy, w tym urlop rodzicielski, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.

    Program "Ochrona Zabytków". Dofinansowanie 200 mln zł

    Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło drugi nabór w programie Ochrona Zabytków.

    PUE ZUS: Kalkulator do wyliczenia wysokości emerytury w 2023 r.

    Na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS można samodzielnie wykonać symulację wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego, przyznawanego na nowych zasadach. Symulacja pozwala na wykonanie obliczeń tym osobą, które chcą sprawdzić jakie świadczenie by otrzymały, gdyby przechodziły na emeryturę w bieżącym roku.

    ZUS: Co się dzieje ze środkami zapisanymi na subkoncie w ZUS w razie śmierci ubezpieczonego

    Środki zapisane na subkoncie w ZUS podlegają podziałowi i wypłacie w razie m. in. śmierci ubezpieczonego. Tak, jak to ma miejsce w przypadku środków zgromadzonych na rachunku w OFE - poinformował PAP rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.