Czy można zatrudnić cudzoziemca w zakładzie budżetowym?

Gospodarka komunalna

Gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Przyjmując, że instytucja o której mowa w pytaniu wpisuje się w samorządowy zakład budżetowy należy uznać, że do pracowników takiej instytucji mają zastosowanie przepisy o pracownikach samorządowych. Zasadą jest, że pracownikiem samorządowym może być osoba, która jest obywatelem polskim - za wyjątkiem sytuacji, w której osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego wykonują prace nie polegające na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej. Dodatkowym warunkiem jest znajomość języka polskiego potwierdzona dokumentem określonym w przepisach o służbie cywilnej.

Problematyka gospodarki komunalnej uregulowana jest w ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, która reguluje zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, polegające na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Zasadą jest, że gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

Z przywołanej wyżej ustawy wynika, iż gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.

Czy można zatrudnić cudzoziemca w zakładzie budżetowym?

W przypadku gdy instytucja o której mowa w pytaniu, jest samorządowym zakładem budżetowym, zasadą jest, że do pracowników takiego zakładu stosuje się przepisy o pracownikach samorządowych. Ma to istotne znaczenie w kontekście możliwości zatrudnienia pracownika nie będącego obywatelem polskim. Z przepisów ustawy z dnia 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych wynika, że pracownikiem samorządowym może być osoba która jest obywatelem polskim, ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych, posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

W zakresie wątpliwości o których mowa w pytaniu kluczową kwestią jest zatem obywatelstwo. Nie w każdym przypadku pracownik niebędący obywatelem polskim nie może liczyć na zatrudnienie w oparciu o przepisy ustawy o pracownikach samorządowych. Zasadą jest, że osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego może zostać zatrudniona na stanowisku, na którym wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa, jeżeli wykazuje się znajomością języka polskiego potwierdzoną dokumentem określonym w przepisach o służbie cywilnej.

Uwzględniając powyższe, jeżeli potencjalny pracownik, o którym mowa w pytaniu wykazuje się właściwą znajomością języka, a zakres jego obowiązków nie będzie oznaczał udziału bezpośredniego lub pośredniego w wykonywaniu władzy publicznej, wówczas istnieje podstawa do zatrudnienia takiej osoby. Niezależnie od powyższego warto zasięgnąć dodatkowych informacji we właściwym miejscowo Urzędzie Wojewódzkim w sprawie dodatkowych formalności związanych z zatrudnianiem sposoby nieposiadającej obywatelstwa polskiego. Należy to uczynić dopiero po zweryfikowaniu przyszłego zakresu obowiązków pracownika (w kontekście sprawowania władzy publicznej) oraz potwierdzenia właściwej znajomości języka polskiego.

Podstawa prawna:

art. 2 i 8 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 2021 r., poz. 679)

art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1282)

Autor: Sebastian Kryczka