Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Tworzenie harmonogramów w systemie równoważnego czasu pracy

Tworzenie harmonogramów w systemie równoważnego czasu pracy./ fot. Shutterstock
Tworzenie harmonogramów w systemie równoważnego czasu pracy./ fot. Shutterstock
Jakie są zasady tworzenia harmonogramów czasu pracy? Co należy uwzględnić w takim harmonogramie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Znaleźć można również wzór harmonogramu.

Tworzenie harmonogramów czasu pracy jest niezbędne wszędzie tam, gdzie nie ma ustalonych stałych godzin i dni świadczenia pracy, wynikających z regulaminu pracy bądź umowy o pracę. Grafiki układać należy zwykle wówczas, gdy stosowany jest równoważny system czasu pracy. Charakteryzuje się on zmiennością liczby godzin pracy w poszczególnych dniach, a często również różnymi dniami pracy.

Harmonogramy czasu pracy tworzone mogą być na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, przy czym minimalnie muszą obejmować miesiąc. W przypadku stosowania miesięcznych okresów rozliczeniowych czasu pracy harmonogram opiewa jednocześnie na cały okres rozliczeniowy. Wiąże się to z koniecznością bezpośredniego uwzględnienia w nim takich kwestii, jak m.in.:

wymiar czasu pracy,
● liczba dni wolnych od pracy,
● maksymalna liczba dni pracy,
● „rozpisanie” dni wolnych za niedziele i święta na okres harmonogramowy.

Pracownik powinien otrzymać swój grafik co najmniej na tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład.

Zasady tworzenia harmonogramów czasu pracy:

● harmonogram musi być zgodny z „wyznacznikami” wynikającymi z przepisów wewnętrznych (najczęściej z regulaminu pracy), wskazującymi na dni pracy i przedziały czasowe, w jakich praca może być planowana,
● w harmonogramie tworzonym na cały okres rozliczeniowy (najczęściej wówczas, gdy obowiązują miesięczne okresy rozliczeniowe) można zaplanować pracę nie wyższą niż wymiar czasu pracy dla danego miesiąca; tak samo w kwestii dni wolnych – należy zaplanować ich liczbę minimalną, odnosząc się do danego okresu,
● jeżeli harmonogram dotyczy tylko części okresu rozliczeniowego, to nie ma konieczności, by przewidziany w nim czas pracy był równy wymiarowi dla miesiąca, na który tworzy się harmonogram, podobnie z dniami wolnymi (wymiar i dni wolne muszą się zgadzać łącznie w okresie rozliczeniowym),
● w harmonogramie należy wskazać dni pracy, godziny rozpoczynania i kończenia pracy,
● planowana dzienna liczba godzin pracy musi być zgodna ze stosowanym systemem czasu pracy (maksymalnie 8 dla podstawowego, wyższe wymiary dzienne przy stosowaniu systemów równoważnych),
● jedyna przerwa, która musi być oznaczona w harmonogramie, dotyczy przypadków stosowania systemu przerywanego czasu pracy,
● planowana godzina rozpoczęcia pracy może przypadać w niezakończonej dobie pracowniczej jedynie wówczas, gdy stosowane są zmienne rozkłady czasu pracy,
pracownik musi mieć zapewnione minimalne odpoczynki dobowe i tygodniowe,
● przy planowaniu pracy w niedziele i święta należy jednocześnie zaplanować (i odpowiednio oznaczyć) dni wolne w zamian za tę pracę,
● co najmniej jedna niedziela na cztery tygodnie musi być wolna od pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz również: ZUS

Obowiązek tworzenia harmonogramów

Obowiązek tworzenia indywidualnych rozkładów czasu pracy (harmonogramów, grafików) dotyczy wszystkich sytuacji, w których nie została wypełniona jedna z czterech przesłanek:

1) rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy albo z umowy o pracę (będą to wtedy stałe rozkłady wskazujące na wykonywanie pracy w tych samych dniach i stałych godzinach),
2) pracodawca w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm czasu pracy (zadaniowy czas pracy),
3) na pisemny wniosek pracownika stosuje do niego ruchome rozkłady czasu pracy, o których mowa w art. 1401 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.),
4) na pisemny wniosek pracownika pracodawca ustali mu indywidualny rozkład czasu pracy (art. 142 k.p.).

Harmonogram (grafik) pracy jest niezbędny tam, gdzie nie ma ustalonych godzin i dni świadczenia pracy w regulaminie czy umowie o pracę. Jest dla pracownika jedynym skonkretyzowanym źródłem informacji o tym, kiedy będzie musiał świadczyć pracę.


W harmonogramie tworzonym na cały okres rozliczeniowy można zaplanować pracę nie wyższą niż wymiar czasu pracy dla danego okresu rozliczeniowego. Najczęściej występuje to wówczas, gdy pracodawca stosuje miesięczne okresy rozliczeniowe – przy dłuższych raczej większość pracodawców tworzy harmonogramy na minimalny okres wymagany przez przepisy. Tak samo w kwestii dni wolnych – należy zaplanować ich minimalną liczbę odnosząc się do danego okresu rozliczeniowego. Przy planowaniu pracy w równoważnym systemie czasu pracy (12-godzinnej) pracownik będzie miał zawsze zapewnioną większą liczbę dni wolnych niż minimalna, ponieważ aby zrównoważyć nadpracowany ponad 8 godzin czas, pracodawca będzie rozpisywał więcej dni wolnych w harmonogramie.

Część naszych pracowników pracuje w systemie równoważnego czasu pracy w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych. Planujemy im w harmonogramach pracę na zmiany zawsze 12-godzinne. Czy to jest prawidłowe?

Przyjęcie zasady tworzenia harmonogramów zawsze z 12-godzinnymi dniami pracy oznaczałoby w wielu przypadkach planowanie pracy niezgodnie z wymiarem czasu pracy w okresie rozliczeniowym. W większości miesięcy niezbędne byłoby „skorygowanie” przynajmniej jednego dnia i zaplanowanie w nim pracy odpowiednio krótszej.

W 2017 r. w poszczególnych miesiącach kalendarzowych czas pracy wynosi 152, 160, 168, 176 i 184 godzin. Przy planowaniu pracy zawsze 12-godzinnej należałoby uwzględnić:

● 12 lub 13 dni pracy (144 lub 156 godz.) – przy 152 godz. (kwiecień, grudzień),
● 13 lub 14 dni pracy (156 lub 168 godz.) – przy 160 godz. (luty, listopad),
● 14 dni pracy – przy 168 godz. (styczeń, maj, czerwiec, lipiec, wrzesień) – w tych miesiącach zgadzałby się planowany wymiar czasu pracy z wymiarem dla miesięcznego okresu rozliczeniowego obejmującego miesiąc kalendarzowy,
● 14 lub 15 dni pracy (168 lub 180 godz.) – przy 176 godz. (sierpień, październik),
● 15 lub 16 dni pracy (180 lub 192 godz.) – przy 184 godz. (marzec).

W tych miesiącach 2017 r., w których wymiar czasu pracy nie wynosi 168 godzin, a obowiązują miesięczne okresy rozliczeniowe, przy planowaniu czasu pracy zawsze po 12 godzin następować musiałaby jedna z dwóch sytuacji:

1) wskazanie w grafiku niższej liczy godzin, niż wynika to z wymiaru czasu pracy dla danego miesiąca,

2) zaplanowanie w grafiku wyższej liczy godzin niż wynikająca z wymiaru czasu pracy dla danego miesiąca.

W pierwszym przypadku pracodawca nie narusza przepisów o czasie pracy. Takie planowanie pracy ma jednak przełożenie na jego finanse. Mimo nieprzepracowania przez pracownika całego wymiaru czasu pracy dla miesiąca, pracodawca będzie musiał wypłacić pełne wynagrodzenie za ten miesiąc. Zgodnie z art. 94 pkt 2 k.p., pracodawca powinien w taki sposób organizować pracę, aby zapewniać pełne wykorzystanie czasu pracy. Niezrealizowanie tego obowiązku nie może powodować negatywnych skutków po stronie pracownika. W sferze budżetowej taka sytuacja zaś może pozostawać w sprzeczności z zasadami dyscypliny finansów publicznych.

Bardziej skomplikowany jest drugi przypadek, czyli zaplanowanie o kilka godzin więcej do przepracowania niż wymiar czasu pracy dla danego miesiąca. Skoro pracodawca „rozpisuje” pracę ponad wymiar czasu pracy, to planuje pracę w godzinach nadliczbowych. Pracą taką jest bowiem praca ponad normy czasu pracy lub przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. Normy czasu pracy to m.in. przeciętnie 40 godzin na tydzień w okresie rozliczeniowym.

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:

● konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
● szczególnych potrzeb pracodawcy.

Żadna z tych przesłanek nie może być odniesiona do zwykłej organizacji pracy, uzasadniona wygodą związaną z planowaniem 12-godzinnych dni pracy. Szczególne potrzeby pracodawcy nie mogą być wynikiem stałych, powtarzalnych sytuacji związanych z organizacją pracy, ale dotyczyć powinny pewnych konkretnych sytuacji uzasadniających zwiększone zapotrzebowanie na pracę. Są to potrzeby specjalne, niecodzienne, odróżniające się od zwykłych potrzeb związanych z prowadzoną działalnością (uzasadnienie wyroku SN z 26 maja 2000 r., sygn. akt I PKN 667/99). Biorąc pod uwagę takie znaczenie „szczególnych potrzeb”, zakwestionować można praktykę polegającą na stałym zlecaniu pracy nadliczbowej tylko w związku z koniecznością ustalenia 12-godzinnej zmiany w jednym z dni miesiąca.

Konieczne jest zatem rozpisanie co najmniej jednego dnia pracy w taki sposób, aby poprzez zaplanowanie w nim odpowiednio niższej liczby godzin do przepracowania niż 12, został zachowany wymiar czasu pracy dla danego miesiąca. Może to być rozłożone na kilka dni, np. w miesiącu, w którym wymiar czasu pracy wynosi 152 godziny, pracodawca planuje 12 dni pracy po 12 godzin i jeden dzień 8-godzinny albo 10 dni pracy po 12 godzin i 4 dni 8-godzinne.

Przykładowy harmonogram czasu pracy dla lutego 2017 r.

Założenia:

pracownik pracuje w systemie równoważnym z miesięcznymi okresami rozliczeniowymi,
● pracodawca stara się planować pracę po 12 godzin,
● wszystkie soboty i niedziele są dla pracownika dniami wolnymi od pracy (patrz: wzór).

WZÓR

Harmonogram czasu pracy – luty 2017

Poniedziałek

Wtorek

Środa

Czwartek

Piątek

Sobota

Niedziela

1

2

3

4

5

12

6.00–18.00

12

6.00–18.00

12

6.00–18.00

W5

WN

6

7

8

9

10

11

12

12

6.00–18.00

12

6.00–18.00

12

6.00–18.00

12

6.00–18.00

WH

W5

WN

13

14

15

16

17

18

19

WH

12

6.00–18.00

12

6.00–18.00

12

6.00–18.00

WH

W5

WN

20

21

22

23

24

25

26

12

6.00–18.00

12

6.00–18.00

WH

WH

WH

W5

WN

27

28

12

6.00–18.00

4

6.00–10.00

WH – wolne harmonogramowe

WN – wolna niedziela

W5 – wolne z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy

MAREK ROTKIEWICZ

prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy, autor licznych publikacji prasowych oraz książkowych o tej tematyce, wykładowca, trener

PODSTAWA PRAWNA

● art. 94, art. 129, art. 151 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2255)

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Rachunkowość Budżetowa
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Uzgodnienia i opinie do projektu planu miejscowego

    Ważnym elementem prowadzącym do przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest wyrażenie stanowiska wobec projektu planu przez organy wyspecjalizowane w określonych dziedzinach, które powinny zostać uwzględnione przy realizacji polityki przestrzennej gminy. Takie stanowisko przybiera postać uzgodnień lub opinii.

    Jak zaskarżyć rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody

    Jedną z form ochrony samodzielności samorządu terytorialnego jest możliwość zakwestionowania (przez uprawniony organ) rozstrzygnięcia nadzorczego wydanego przez wojewodę lub przez regionalną izbę obrachunkową. 

    Czy dotacja oświatowa dla placówek niesamorządowych to świadczenie jednorazowe?

    W praktyce pokutuje pogląd, że dotacja oświatowa - wypłacana przez jednostkę samorządu terytorialnego dla placówki niepublicznej działającej na jej terenie - ma charakter świadczenia jednorazowego. 

    MI: wartość wniosków o dofinansowanie przewozów autobusowych to 773 mln zł

    Samorządy złożyły wnioski o uruchomienie w tym roku, w całym kraju 6347 nowych linii autobusowych z dofinansowaniem z rządowego Funduszu rozwoju przewozów autobusowych (FRPA); wartość wniosków to 773 mln zł - przekazał wiceminister infrastruktury Rafał Weber.

    Darmowe laptopy dla czwartoklasistów będą miały zabezpieczenie przed odsprzedażą w postaci .... wygrawerowanego orła w koronie

    Jesienią 370 tys. uczniów czwartych klas szkół podstawowych otrzyma na własność komputery. W przestrzeni medialnej podnoszono, że niektórzy rodzice mogą próbować je nielegalnie odsprzedać.

    Zapisy w umowie o łącznej wysokości kar umownych

    W trakcie kontroli regionalna izba obrachunkowa zarzuciła jednostce, że w kilku umowach zawartych z wykonawcami nie ujęto łącznej maksymalnej wysokości kar umownych, których może dochodzić powiat lub wykonawca. Umowy te zostały już wykonane i nie było problemów z umowami czy też terminowością. Czy taki zarzut jest słuszny?

    Korekta dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2022 r. w jednostkach pomocy społecznej

    Dnia 31 marca 2023 r. mija termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego za poprzedni rok kalendarzowy. Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko ustalenie, kto powinien otrzymać to świadczenie, ale także prawidłowe obliczenie jego wysokości, a w przypadku błędnego naliczenia - dokonanie poprawnej korekty.

    Przepracowanie części dnia a zwolnienie lekarskie

    Zdarza się, że w trakcie swojej dniówki pracownik zwalnia się z pracy z powodu złego samopoczucia i udaje się do lekarza. Następnie wpływa do pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres, którego pierwszym dniem jest ten w części przepracowany. 

    Mieszkańcy małych gmin i dużych miast powinni mieć te same możliwości

    Mamy aspiracje, aby mieszkańcy zarówno mniejszych miejscowości, jak i dużych miast mieli te same możliwości, aby mogli korzystać w równym stopniu z środków rządowych, samorządowych i europejskich – powiedział w piątek minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

    RIO o klasyfikacji dochodów gmin za zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy

    Dochody uzyskiwane przez gminy z tytułu opłat za zakwaterowanie, które od niedawna dokonują uchodźcy z Ukrainy należy klasyfikować w dziale 853 - wskazała w stanowisku RIO w Szczecinie. Izba zwróciła uwagę, że w rozporządzeniu MF brakuje dedykowanej klasyfikacji budżetowej

    Od 21 marca 2023 r. nowe zasady prowadzenia akt pracowniczych

    W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej. Dotyczy dokumentów na temat przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników oraz wprowadzenia informacji o pracy zdalnej.

    Czy klauzula waloryzacyjna ma zastosowanie do umów o zamówienia publiczne poniżej 130 000 zł zawieranych na dłużej niż 6 miesięcy?

    Czy waloryzacja w umowach z terminem przekraczającym 6 miesięcy wprowadzona od 10 listopada 2022 r. ustawą z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców dotyczy również postępowań poniżej 130 000 zł, jeżeli umowy zawierane są na okres przekraczający 6 miesięcy?

    Jaki wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianie pracodawcy?

    Od 01.03.2023 r. będziemy zatrudniać osobę na stanowisku woźnego w wymiarze 3/4 etatu ze stażem 23 lat pracy. Osoba ta dotychczas pracowała w Służbie Więziennej (do dnia 20.01.2023 r.).

    Czy należy się dodatek stażowy w dodatkowym miejscu zatrudnieniu nauczyciela

    Jesteśmy szkołą podstawową państwową (organ prowadzący Urząd Miasta). Zatrudniliśmy nauczyciela z dwudziestoletnim stażem pracy na 1/2 etatu. Ten sam nauczyciel jest zatrudniony w innej szkole podstawowej w naszym mieście na pełny etat. Nauczyciel przedstawił nam świadectwa pracy. Na podstawie tych samych świadectw pracy otrzymuje dodatek w szkole podstawowej, w której jest zatrudniony na cały etat. Czy należy mu się dodatek za staż pracy?

    Kiedy płatnika nie wiążą wnioski złożone przez podatnika

    Proszę o informację dot. interpretacji z art. 31a pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: "Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11.

    Czy w przypadku sprzedaży węgla przez gminę trzeba prowadzić ewidencję z wykorzystaniem konta 330

    Gmina zleciła na podstawie umów sprzedaż "preferencyjnego" węgla przedsiębiorstwom i spółkom działającym na terenie Gminy. Czy w ww. przypadku gmina powinna prowadzić ewidencję magazynową (konto 330 "Towary") i ewidencję sprzedaży węgla?

    Poszerzenie przez wójta katalogu przesłanek przyznania dodatku specjalnego do wynagrodzeń pracowników

    Wójt gminy w drodze zarządzenia wewnętrznego postanowił, że pracownikom urzędu gminy, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mogą być przyznawane dodatki specjalne do wynagrodzeń "w innych uzasadnionych sytuacjach, niż wskazane w ustawie o pracownikach samorządowych". Na podstawie tego zarządzenia dodatki specjalne były przyznawane pracownikom m.in. z tytułu "pracy w uciążliwych warunkach, w tym z narażeniem na ciągły stres", "szczególne osiągnięcia w pracy" lub bez żadnego dodatkowego uzasadnienia.

    Świadczenia pomocy zdrowotnej dla nauczycieli. Jak ustalić?

    Rada gminy nie określiła rodzaju świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i trybu ich przyznawania. Przy braku tej uchwały nie zaplanowała w budżecie gminy wydatków na ten cel.

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim?

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim? Jakie przepisy mają zastosowanie w przypadku, w którym nauczyciel zatrudniony jest w szkole prowadzonej przez gminę?

    Nieruchomości szkolne a podatek od nieruchomości

    Ustawodawca podatkowy przyznaje placówkom oświatowym preferencje w podatku od nieruchomości. 

    Odliczenie VAT od wydatków gminy na zakup autobusów

    Czy gmina ma prawo do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia autobusów niskoemisyjnych w przypadku, gdy te na podstawie umowy najmu będą później wykorzystywane przez spółkę gminną powołaną do realizacji zadań z zakresu transportu publicznego?

    Zmiany: urlopy, szkolenia, elastyczny czas pracy [Ostateczna wersja nowelizacji kodeksu pracy]

    Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy. Nowe przepisy regulują m.in. urlopy i czas pracy, w tym urlop rodzicielski, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.

    Program "Ochrona Zabytków". Dofinansowanie 200 mln zł

    Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło drugi nabór w programie Ochrona Zabytków.

    PUE ZUS: Kalkulator do wyliczenia wysokości emerytury w 2023 r.

    Na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS można samodzielnie wykonać symulację wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego, przyznawanego na nowych zasadach. Symulacja pozwala na wykonanie obliczeń tym osobą, które chcą sprawdzić jakie świadczenie by otrzymały, gdyby przechodziły na emeryturę w bieżącym roku.

    ZUS: Co się dzieje ze środkami zapisanymi na subkoncie w ZUS w razie śmierci ubezpieczonego

    Środki zapisane na subkoncie w ZUS podlegają podziałowi i wypłacie w razie m. in. śmierci ubezpieczonego. Tak, jak to ma miejsce w przypadku środków zgromadzonych na rachunku w OFE - poinformował PAP rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.