Postępowanie przed sądami administracyjnymi - zmiany od 15 sierpnia 2015 r.

Na mocy ustawy  z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 658) – dalej zwana w skrócie „p.p.s.a.” wprowadzone zostaną stosowne zmiany w przepisach, które mają za zadanie usprawnić postępowanie sądowo-administracyjne zarówno przed Wojewódzkimi Sądami Administracyjnymi, jak i przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Jakie skutki zmiany niosą dla podatników?

Pierwsza istotna zmiana to wprowadzenie art. 145a p.p.s.a. , który wskazuje że:

„W przypadku stwierdzenia naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy lub stwierdzenia nieważności decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, sąd zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie decyzji lub postanowienia wskazując sposób załatwienia sprawy lub jej rozstrzygnięcie, chyba, że rozstrzygnięcie pozostawiono uznaniu organu.”

Polecamy serwis: Prawo administracyjne

O wydaniu decyzji lub postanowienia, o których mowa powyżej, właściwy organ zawiadamia sąd w terminie siedmiu dni od dnia ich wydania. W przypadku niezawiadomienia sądu, może on orzec o wymierzeniu organowi grzywny. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

W przypadku niewydania decyzji lub postanowienia przez sąd zobowiązujące organ do szybszego działania, w określonym przez sąd terminie, strona może wnieść skargę, żądając wydania orzeczenia stwierdzającego istnienie albo nieistnienie uprawnienia lub obowiązku. Sąd wyda orzeczenie w tym przedmiocie, jeżeli pozwalają na to okoliczności sprawy. W wyniku rozpoznania skargi sąd stwierdza czy niewydanie decyzji lub postanowienia miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa i może ponadto z urzędu albo na wniosek strony wymierzyć organowi grzywnę lub przyznać od organu na rzecz skarżącego sumę pieniężną do wysokości połowy kwoty grzywny.

Z powyższego wynika, że wskazane zmiany mają na celu wyeliminowanie niekorzystnej dotychczas sytuacji dla podatnika. Obecnie bowiem organy podatkowe wydają co prawda decyzję, po wniesieniu przez podatnika skargi na ich bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania do WSA , jednakże decyzja zapada jeszcze zanim skarga podatnika zostanie rozstrzygnięta. W takiej sytuacji podatnik traci możliwość dochodzenia odszkodowania. Trzeba mieć na uwadze, że nierzadko sprawy trwają nawet po kilka lat, a podatnik nie ma możliwości walki z opieszałością organów. Na skutek wskazanej zmiany sąd będzie miał możliwość oddalenia skargi na bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania, ale jedynie wówczas, gdy nie wystąpiła wspomniana opieszałość ze strony organu.