REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nadpłaty należności podatkowych na koncie zmarłego podatnika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Nadpłaty należności podatkowych na koncie zmarłego podatnika./ fot. Shutterstock
Nadpłaty należności podatkowych na koncie zmarłego podatnika./ fot. Shutterstock
fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Praktyka funkcjonowania gminnych organów podatkowych wskazuje, że mimo ustania relacji prawnopodatkowej z powodu zgonu podatnika, realizowane są dalsze wpłaty należności podatkowych w jego imieniu. Istnieją również nadpłaty na koncie zmarłego, powstałe za jego życia, które organ podatkowy winien zwrócić w stosownym czasie. Jak zatem powinien postąpić w tym zakresie organ podatkowy, by zachować regulacje obowiązującego prawa, a jednocześnie rozliczyć występujące nadpłaty?

Stosunek prawnopodatkowy jest dwustronną relacją prawną łączącą podmiot uprawniony z tytułu podatku (opłaty) tj. organ administracji publicznej posiadający status organu podatkowego oraz podmiot obowiązany z tytułu podatku np. podatnika. Taki model uzasadniany jest istotą podatku jako daniny publicznej, tylko bowiem w takim przypadku dojść może do świadczenia podatnika na rzecz podmiotu uprawnionego z tytułu podatku bądź opłaty. Istnieć zatem winna zindywidualizowana strona podmiotowa stosunku prawnopodatkowego oraz przedmiot tej relacji prawnej, by powstało w stosownym czasie zobowiązanie podatkowe należne od podatnika (zobowiązanego w opłacie).

REKLAMA

REKLAMA

Tym samym wskutek śmierci zobowiązanego ustaje z mocy prawa stosunek prawnopodatkowy, a odpowiedzialność tytułem powstałych już zobowiązań podatkowych przejmują w odpowiednim trybie procesowym następcy prawni osoby zmarłej (spadkobiercy).

Prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku, tym samym ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów Ordynacji podatkowej. Przepis art. 97 tejże ustawy wskazuje, że spadkobiercy podatnika, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Ordynacja stanowi, że do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku (por. Księga czwarta Tytuł V Kodeksu cywilnego) oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe (por. Księga czwarta Tytuł VII Kodeksu cywilnego). Odpowiedzialność tę przed działem spadku określa się jako solidarną, a po dziale spadku - jako odnoszącą się do wysokości udziału spadkobierców w spadku (por. uchwała NSA z dnia 23 maja 2016 r. w sprawie II FPS 6/15).

Zobacz: Finanse publiczne

REKLAMA

Ustawodawca wskazał w treści przepisów Ordynacji podatkowej, że organ podatkowy orzeka w drodze decyzji indywidualnej o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień poszczególnych spadkobierców na podstawie decyzji ostatecznych wydanych wobec spadkodawcy oraz jego zobowiązań wynikających ze złożonych uprzednio deklaracji podatkowych (por. art. 100 Ordynacji podatkowej). Organ podatkowy, w toku prowadzonego wobec spadkobierców postępowania podatkowego, ustala stan faktyczny sprawy, w tym przede wszystkim definiuje znane organowi w chwili zgonu podatnika należności publicznoprawne zmarłego, o których mowa w art. 98 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej (zakres przedmiotowy). Dodatkowo organ określa krąg spadkobierców odpowiedzialnych za te należności (zakres podmiotowy).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Decyzyjny tryb rozstrzygnięcia w przedmiocie uprawnień poszczególnych spadkobierców inicjuje zatem możliwość zwrotu nadpłat należności podatkowych powstałych wobec spadkodawcy wraz z należnymi odsetkami. Nadpłaty, a także oprocentowanie z tego tytułu zwracane są poszczególnym spadkobiercom proporcjonalnie do ich udziału spadkowego określonego w prawomocnym postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowanym akcie poświadczenia dziedziczenia złożonym w organie podatkowym (por. art. 105 Ordynacji).

Zauważyć warto, że realizacja na rzecz spadkobierców określonych uprawnień bądź obowiązków podatkowych spadkodawcy dotyczyć może jedynie tych, które powstały za życia spadkodawcy. Tym samym zasadnym jest rozróżnić postępowanie dotyczące zakresu odpowiedzialności i uprawnień spadkobierców od przypadających im bezpośrednio obowiązków podatkowych, jako współwłaścicielom – od chwili otwarcia spadku, a zatem od śmierci spadkodawcy – aktywów tworzących masę spadkową (w tym np. nieruchomości wchodzących w jej skład). W tym drugim bowiem przypadku nic nie stoi na przeszkodzie podjęciu przez organ podatkowy działań dotyczących wyjaśnienia i ustalenia wobec spadkobierców ich podatkowego statusu podatnika, zobowiązanego, wobec którego zaistniał obowiązek podatkowy i zaktualizowały się przesłanki wymiaru i poboru odpowiednich należności podatkowych.

Paweł Kaźmierczak

doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zagadnieniach opodatkowania jest podatkiem od towarów i usług oraz procedury podatkowej

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Jak dysponowane są finanse publiczne? Bądź na czasie z najnowszymi przepisami, najlepszymi praktykami oraz wskazówkami dotyczącymi księgowości budżetowej – zapisz się na newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będą dodatki dla asystentów rodziny. Do 2400 zł w 2025 roku

Rząd będzie kontynuował dofinansowanie asystentów rodziny. 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia rządowego programu wspierania rodziny „Asystent rodziny w 2025 r.”, przedłożoną przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Min. B. Nowacka: Wskaźnik zewnętrzny. Wyludniają się wsie i niektóre całe region. Nauczyciele bez podwyżek na jakie liczyli

Z uwagi na koszty obywatelski projekt o pensjach nauczycieli nie ma szans na realizację w obecnym kształcie – przekazał PAP szef podkomisji zajmującej się tym projektem. Nad nowym rozwiązaniem pracuje MEN. Trzeba dostosować wynagrodzenia nauczycieli do zmieniających się warunków. To tezy min. Barbary Nowackiej.

Zmiany w prawie zamówień publicznych w 2025 i 2026 r. [Wywiad]

O najnowszych zmianach w Prawie zamówień publicznych opowiada Beata Żmudzka, Dyrektorka Działu Zamówień Publicznych, Seris Konsalnet. Jak ograniczono dostęp do zamówień publicznych wykonawcom z państw trzecich? O co chodzi z certyfikatami wykonawców? Co oznacza wyższy próg stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych? Jak należy ocenić zmiany wprowadzane w 2025 i 2026 roku?

Układ podmiotowy w RB-Z (stan prawny na 1 października 2025 r.)

Dnia 10 października 2025 r. mija termin przekazania przez samorządowe jednostki budżetowe sprawozdań z operacji finansowych za III kwartał 2025 r. do jednostki samorządu terytorialnego, do których należy m.in. sprawozdanie Rb-N – kwartalne sprawozdanie o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych. W artykule omówiono podstawowe zasady, jakie należy stosować, aby prawidłowo wypełnić przedmiotowe sprawozdanie.

REKLAMA

Przyspieszona amortyzacja w gminach o wysokim bezrobociu [Projekt]

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustaw o podatku PIT i CIT, który ma ułatwić stosowanie przyspieszonej amortyzacji w gminach o wysokim bezrobociu – poinformowało w środę Ministerstwo Finansów. Chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Maksymalnie 1800 zł miesięcznie dla funkcjonariusza. Prezydent podpisał ustawę o świadczeniu mieszkaniowym

Wkrótce do funkcjonariuszy służb mundurowych trafi dodatkowe wsparcie. Wysokość świadczenia mieszkaniowego będzie uzależniona od lokalizacji i wyniesie od 900 do 1800 zł miesięcznie netto.

Bez żadnych podwyżek dla pracowników budżetówki w 2026 r.? Wszystko zależy od losów ustawy budżetowej i decyzji Prezydenta RP

Projekt ustawy budżetowej na 2026 rok został przygotowany i trafił do Sejmu 30 września 2025 r. Już 09 października 2025 r. w Sejmie ruszają dalsze prace nad budżetem. Budzi on wiele kontrowersji, w szczególności ze względu na planowany poziom wydatków. Przedstawiciele związków zawodowych pracowników sfery budżetowej oburzają się na planowany poziom podwyżek, wynoszący zaledwie 3%, domagając się ostatnio co najmniej 5%. Tymczasem może się okazać, że nawet tej 3-procentowej podwyżki nie będzie.

Zielone inwestycje a podatek od nieruchomości. Nowe przepisy źródłem wątpliwości

Jesienią rady gmin podejmują decyzje dotyczące podatków i opłat lokalnych, które będą obowiązywały na ich terenie w kolejnym roku podatkowym. Pracując nad rozwiązaniami na 2026 rok warto pamiętać o zmianach, jakie zaszły od 1 stycznia 2025 roku. Jedną z nich jest zmiana definicji budowli.

REKLAMA

Sprawozdania do RIO. Ważne terminy w październiku 2025 r.

W październiku upływa kilka ważnych terminów dla zarządów jednostek samorządu terytorialnego. Jakie sprawozdania trzeba złożyć? Oto przydatne zestawienie.

W 2026 r. samorządy z 1,4 mld zł z tytułu wyrównania dochodów za dwa poprzednie lata

Ministerstwo Finansów koryguje rozliczenia z samorządami na kwotę 1,4 mld zł. Samorządowcy zgłosili błędne rozliczenie dofinansowań otrzymanych od rządu. Przyczyną błędu były wadliwe dane umieszczone przez gminy w deklaracjach i informacjach podatkowych.

REKLAMA