Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany uchwał podatkowych w trakcie roku tylko na korzyść podatnika

Zmiany uchwał podatkowych w trakcie roku tylko na korzyść podatnika./ fot. Fotolia
Zmiany uchwał podatkowych w trakcie roku tylko na korzyść podatnika./ fot. Fotolia
Wprowadzanie ulg w postaci obniżek stawek podatkowych oraz poszerzanie katalogu zwolnień podatkowych w trakcie roku podatkowego jest jak najbardziej dopuszczalne. Są to bowiem zmiany korzystne dla podatników. Dla gminnego organu podatkowego mogą one być jednak źródłem komplikacji. Powodują bowiem konieczność zmiany wydanych np. osobom fizycznym decyzji ustalających wymiar ich podatku. Takie zmiany mogą być także kłopotliwe dla podatników instytucjonalnych. W przypadku np. osób prawnych zmiana uchwały  będzie się wiązać z koniecznością złożenia korekty deklaracji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.) rada gminy w drodze uchwały określa wysokość stawek podatku od nieruchomości. Przepis powyższy, najogólniej rzecz biorąc, wyraża idee władztwa podatkowego samorządu lokalnego. Stanowi on w istocie realizację zasady samodzielności finansowej samorządu terytorialnego wyrażonej w przepisie art. 168 Konstytucji RP. Możliwość decydowania o kształcie lokalnego opodatkowania nie przejawia się wyłącznie w zakresie ustalania stawek podatkowych. Zgodnie z art. 7 ust. 3 u.p.o.l. rada gminy w drodze uchwały może również zdecydować o wprowadzeniu innych aniżeli przewidziane ustawami zwolnień podatkowych. Wskazane instrumenty stanowią niewątpliwie istotne narzędzia oddziaływania na kształt lokalnego opodatkowania.

Pracowity koniec roku

Koniec roku podatkowego jest okresem, w którym pracownicy gminnych organów podatkowych intensyfikują działania związane z lokalnym prawodawstwem. W przypadku uchwał w sprawie stawek podatku od nieruchomości dzieje się tak dlatego, że limity wskazane wprost w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych podlegają rocznym waloryzacjom (art. 20 ust. 1 u.p.o.l.). Koniec roku jest zatem okazją do tego, aby zweryfikować treść poprzedniej uchwały pod względem formalnym, jak też przede wszystkim z punktu widzenia wysokości stawek podatkowych. Podobnie dzieje się z uchwałami w sprawie zwolnień. Zarówno w stosunku do osób fizycznych, jak też osób prawnych obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości ma charakter roczny. Podjęcie decyzji o zaprzestaniu poboru podatku od określonego rodzaju przedmiotów opodatkowania powinno zatem nastąpić przed rozpoczęciem roku podatkowego. W praktyce zdarzają się jednak przypadki, w których uchwały rady gmin wchodzą w życie po rozpoczęciu roku podatkowego, w którym miały obowiązywać. Dzieje się tak z różnych powodów. Najczęściej rada nie podejmuje uchwały w wymaganym czasie. Często też uchwała, mimo iż podjęta na czas, nie jest opublikowana, przez co nie może wejść w życie. Zdarza się również i tak, że rada gminy w trakcie roku podejmuje decyzję o uchwaleniu określonej kwestii. Powstaje wówczas wiele zagadnień praktycznych, które w istocie skupiają się wokół problematyki rocznego wymiaru podatku od nieruchomości.

Podatek od nieruchomości obowiązuje przez rok

Zgodnie z art. 6 ust. 7 u.p.o.l. podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych ustala, w drodze decyzji, organ podatkowy. Danina ta jest płatna w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. Natomiast z treści art. 6 ust. 8 u.p.o.l.wynika, że jeżeli w ciągu roku podatkowego nastąpiło np. wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości, wówczas organ podatkowy dokonuje zmiany decyzji, którą ustalono ten podatek. Nie inaczej dzieje się w przypadku osób prawnych, które mają obowiązek - w świetle art. 6 ust. 9 u.p.o.l. - składać organowi podatkowemu deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy. Odpowiednio są one obowiązane skorygować deklaracje w razie zaistnienia zdarzenia wpływającego na wysokość daniny. Osoby prawne mają też obowiązek wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do 15. każdego miesiąca. Jedynie w styczniu podatek płacony jest do 31. dnia tego miesiąca. "Roczność" podatku od nieruchomości zdaje się wynikać również z samej już treści art. 5 ust. 1 u.p.o.l. Zgodnie z jego brzmieniem rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie (...). Poza wszelkim sporem jest zatem fakt, że podatek oblicza się z uwzględnieniem stawek o wysokości określonej w odniesieniu do pewnego czasu - roku. Pytanie o roczny charakter podatku od nieruchomości w sposób najpełniejszy materializuje się właśnie w przypadku stawek podatkowych, a także zwolnień. W tym zakresie odpowiedzi wymaga pytanie, czy rada gminy posiada kompetencje do różnicowania stawek podatkowych w odniesieniu do poszczególnych okresów roku podatkowego (w stosunku do tych samych przedmiotów opodatkowania), czy może stawki te są niezmienne przez cały rok. Podobnie problem ten aktualizuje się w przypadku uchwał w sprawie zwolnień podatkowych. Powstaje w tym zakresie pytanie, czy ten sam przedmiot opodatkowania może być różnie - pod względem podatkowym - traktowany w trakcie jednego roku podatkowego.

Zobacz: Finanse publiczne

NSA: zmiany stawek dopuszczalne

Zgodnie z art. 20a ust. 1 u.p.o.l., w przypadku gdy rada gminy nie uchwali stawek podatku od nieruchomości na dany rok podatkowy, przyjmuje się ich wysokość z roku poprzedzającego dany rok podatkowy. Istotny jest tutaj wymóg uchwalenia oraz ogłoszenia uchwały w terminie do końca roku poprzedzającego rok podatkowy. Tylko bowiem z należycie ogłoszonym aktem prawa podatnik może się zapoznać. Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych, przykładowo wyrok NSA z 19 listopada 2010 r. (sygn. akt II FSK 1272/09). Regulacja ta wprowadza zakaz uchwalania nowych stawek podatku od nieruchomości w sytuacji, w której rada gminy nie zdąży podjąć stosownej uchwały do końca roku podatkowego (również jeżeli uchwała ta została podjęta, ale nie zostanie opublikowana). Wówczas rada traci tę kompetencję, a podatek wymierza się według uchwały obowiązującej w poprzednim roku podatkowym. Co ciekawe, wskazuje się, że przepis ten nie formułuje bezwzględnego zakazu uchwalania przez radę gminy stawek także w trakcie roku podatkowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

NSA w wyroku z 25 października 2013 r. (sygn. akt II FSK 2772/11) uznał bowiem, że gdy stawki podatku na dany rok zostały uchwalone w terminie (tj. do 31 grudnia), rada gminy może w trakcie roku wprowadzić ich modyfikacje. W tym zakresie sąd sformułował jednak dwa warunki. Po pierwsze zmodyfikowane stawki muszą się mieścić w granicach określonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, po drugie mogą obowiązywać wyłącznie od momentu wejścia w życie uchwały je ustalającej. Podobne stanowisko zajął NSA w wyroku z 22 maja 2001 r. (sygn. akt I SA/Łd 551/99), dodając, że jeżeli uchwała nie ma mocy retroaktywnej, wówczas pobór podatku na podstawie zmodyfikowanych stawek nie narusza prawa.

Obniżka podatku z mocą wsteczną

Warto w tym zakresie odwołać się posiłkowo do regulacji ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (dalej: u.o.a.n.). Zgodnie z art. 4 u.o.a.n. akty prawa miejscowego wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Od tej reguły przewidziany jest jeden istotny wyjątek zawarty w art. 5 u.o.a.n. Przepis ten wskazuje, że nadanie wstecznej mocy obowiązującej aktowi normatywnemu jest dopuszczalne, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. Przepis ten zatem dopuszcza możliwość wstecznego działania prawa. Jednocześnie sytuacja obniżenia stawek podatkowych jest zjawiskiem korzystnym dla podatników, przez co wydaje się, że nie można w tym przypadku mówić o pogorszeniu ich sytuacji. Niekonstytucyjna podwyżka stawek podatkowych Przeciwnie sytuacja kształtuje się w przypadku podniesienia stawek podatkowych w trakcie roku i to nawet w ramach limitów ustawowych oraz od momentu wejścia w życie uchwały. Warto bowiem wskazać na sformułowaną w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego zasadę zakazu wprowadzania zmian w prawie podatkowym w trakcie roku podatkowego. O ile - jak to wskazano powyżej - można uzasadnić zmiany korzystne dla podatników, o tyle bowiem trudno jest szukać argumentów dla uzasadnienia zmian prowadzących do pogarszania ich sytuacji.

Z ORZECZNICTWA

Podatnik powinien mieć poczucie względnej stabilności prawa po to, aby mógł prowadzić swoje sprawy w zaufaniu, iż nie naraża się na niekorzystne skutki prawne swoich decyzji i działań niemożliwe do przewidzenia w chwili podejmowania tych decyzji i działań.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 grudnia 1996 r., sygn. akt K 25/95

Ulgi i zwolnienia

Wprowadzanie zwolnień, podobnie jak obniżka stawek podatkowych, jest dla podatnika zjawiskiem korzystnym. Zatem podobnie jak w przypadku uwag sformułowanych na gruncie obniżki stawek podatkowych należy się wypowiedzieć o poszerzeniu katalogu zwolnień podatkowych w trakcie roku podatkowego. W myśl ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych, zasady demokratycznego państwa prawnego nie sprzeciwiają się wprowadzaniu w trakcie roku podatkowego zwolnień podatkowych i to z mocą wsteczną, czyli od początku roku. W świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz wspomnianej już zasady demokratycznego państwa prawnego zdecydowanie należałoby się sprzeciwić ograniczaniu zwolnień podatkowych w trakcie roku podatkowego i to nawet w sytuacji, w której ograniczenie ich zakresu miałoby obowiązywać od momentu wejścia w życie uchwały (np. uchwała RIO w Zielonej Górze z 5 sierpnia 2009 r., nr 159/09).

Paweł Grzybowski

pracuje w dziale doradztwa podatkowego Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners sp. k. w Poznaniu. Zawodowo zajmuje się zagadnieniami prawa podatkowego, w szczególności podatkiem od nieruchomości, rolnym oraz leśnym

Podstawy prawne

  • art. 4, art. 5 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1523)

  • art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 7-9, art. 7 ust. 3, art. 20a ust. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1785; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 2141)

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Pracownicy samorządowi: Nowe tabele zaszeregowania, likwidacja stanowisk, pensja minimalna [rozporządzenie od 1 lipca 2023 r.]

    Zmiany dla pracowników samorządowych: nowe tabele zaszeregowania, likwidacja stanowisk, pensja minimalna. Wprowadzi je zmienione rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Zmiany wejdą w życie od 1 lipca 2023 r.

    Rząd daje 3300 zł brutto wynagrodzenia dla pracowników samorządowych. Jest to mniej od minimalnego wynagrodzenia. Dopłacić mają samorządy

    Od 1 lipca 2023 r. rząd proponuje kwotę minimalnego wynagrodzenia zasadniczego w I kategorii zaszeregowania w wysokości 3300 zł, aby wysokość tej kwoty była zbliżona do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W pozostałych kategoriach zaszeregowania, kwoty zostały ustalone tak, aby wzrastały proporcjonalnie między kategoriami.

    Będzie nowy wzór świadectwa pracy [nowelizacja kodeksu pracy]

    Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło projekt rozporządzenia w sprawie świadectwa pracy. W dokumencie trzeba będzie uwzględniać informacje o wykorzystaniu nowych rodzajów urlopów i zwolnień wprowadzonych nowelizacją Kodeksu pracy.

    Uzgodnienia i opinie do projektu planu miejscowego

    Ważnym elementem prowadzącym do przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest wyrażenie stanowiska wobec projektu planu przez organy wyspecjalizowane w określonych dziedzinach, które powinny zostać uwzględnione przy realizacji polityki przestrzennej gminy. Takie stanowisko przybiera postać uzgodnień lub opinii.

    Jak zaskarżyć rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody

    Jedną z form ochrony samodzielności samorządu terytorialnego jest możliwość zakwestionowania (przez uprawniony organ) rozstrzygnięcia nadzorczego wydanego przez wojewodę lub przez regionalną izbę obrachunkową. 

    Czy dotacja oświatowa dla placówek niesamorządowych to świadczenie jednorazowe?

    W praktyce pokutuje pogląd, że dotacja oświatowa - wypłacana przez jednostkę samorządu terytorialnego dla placówki niepublicznej działającej na jej terenie - ma charakter świadczenia jednorazowego. 

    MI: wartość wniosków o dofinansowanie przewozów autobusowych to 773 mln zł

    Samorządy złożyły wnioski o uruchomienie w tym roku, w całym kraju 6347 nowych linii autobusowych z dofinansowaniem z rządowego Funduszu rozwoju przewozów autobusowych (FRPA); wartość wniosków to 773 mln zł - przekazał wiceminister infrastruktury Rafał Weber.

    Darmowe laptopy dla czwartoklasistów będą miały zabezpieczenie przed odsprzedażą w postaci .... wygrawerowanego orła w koronie

    Jesienią 370 tys. uczniów czwartych klas szkół podstawowych otrzyma na własność komputery. W przestrzeni medialnej podnoszono, że niektórzy rodzice mogą próbować je nielegalnie odsprzedać.

    Zapisy w umowie o łącznej wysokości kar umownych

    W trakcie kontroli regionalna izba obrachunkowa zarzuciła jednostce, że w kilku umowach zawartych z wykonawcami nie ujęto łącznej maksymalnej wysokości kar umownych, których może dochodzić powiat lub wykonawca. Umowy te zostały już wykonane i nie było problemów z umowami czy też terminowością. Czy taki zarzut jest słuszny?

    Korekta dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2022 r. w jednostkach pomocy społecznej

    Dnia 31 marca 2023 r. mija termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego za poprzedni rok kalendarzowy. Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko ustalenie, kto powinien otrzymać to świadczenie, ale także prawidłowe obliczenie jego wysokości, a w przypadku błędnego naliczenia - dokonanie poprawnej korekty.

    Przepracowanie części dnia a zwolnienie lekarskie

    Zdarza się, że w trakcie swojej dniówki pracownik zwalnia się z pracy z powodu złego samopoczucia i udaje się do lekarza. Następnie wpływa do pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres, którego pierwszym dniem jest ten w części przepracowany. 

    Mieszkańcy małych gmin i dużych miast powinni mieć te same możliwości

    Mamy aspiracje, aby mieszkańcy zarówno mniejszych miejscowości, jak i dużych miast mieli te same możliwości, aby mogli korzystać w równym stopniu z środków rządowych, samorządowych i europejskich – powiedział w piątek minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

    RIO o klasyfikacji dochodów gmin za zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy

    Dochody uzyskiwane przez gminy z tytułu opłat za zakwaterowanie, które od niedawna dokonują uchodźcy z Ukrainy należy klasyfikować w dziale 853 - wskazała w stanowisku RIO w Szczecinie. Izba zwróciła uwagę, że w rozporządzeniu MF brakuje dedykowanej klasyfikacji budżetowej

    Od 21 marca 2023 r. nowe zasady prowadzenia akt pracowniczych

    W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej. Dotyczy dokumentów na temat przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników oraz wprowadzenia informacji o pracy zdalnej.

    Czy klauzula waloryzacyjna ma zastosowanie do umów o zamówienia publiczne poniżej 130 000 zł zawieranych na dłużej niż 6 miesięcy?

    Czy waloryzacja w umowach z terminem przekraczającym 6 miesięcy wprowadzona od 10 listopada 2022 r. ustawą z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców dotyczy również postępowań poniżej 130 000 zł, jeżeli umowy zawierane są na okres przekraczający 6 miesięcy?

    Jaki wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianie pracodawcy?

    Od 01.03.2023 r. będziemy zatrudniać osobę na stanowisku woźnego w wymiarze 3/4 etatu ze stażem 23 lat pracy. Osoba ta dotychczas pracowała w Służbie Więziennej (do dnia 20.01.2023 r.).

    Czy należy się dodatek stażowy w dodatkowym miejscu zatrudnieniu nauczyciela

    Jesteśmy szkołą podstawową państwową (organ prowadzący Urząd Miasta). Zatrudniliśmy nauczyciela z dwudziestoletnim stażem pracy na 1/2 etatu. Ten sam nauczyciel jest zatrudniony w innej szkole podstawowej w naszym mieście na pełny etat. Nauczyciel przedstawił nam świadectwa pracy. Na podstawie tych samych świadectw pracy otrzymuje dodatek w szkole podstawowej, w której jest zatrudniony na cały etat. Czy należy mu się dodatek za staż pracy?

    Kiedy płatnika nie wiążą wnioski złożone przez podatnika

    Proszę o informację dot. interpretacji z art. 31a pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: "Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11.

    Czy w przypadku sprzedaży węgla przez gminę trzeba prowadzić ewidencję z wykorzystaniem konta 330

    Gmina zleciła na podstawie umów sprzedaż "preferencyjnego" węgla przedsiębiorstwom i spółkom działającym na terenie Gminy. Czy w ww. przypadku gmina powinna prowadzić ewidencję magazynową (konto 330 "Towary") i ewidencję sprzedaży węgla?

    Poszerzenie przez wójta katalogu przesłanek przyznania dodatku specjalnego do wynagrodzeń pracowników

    Wójt gminy w drodze zarządzenia wewnętrznego postanowił, że pracownikom urzędu gminy, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mogą być przyznawane dodatki specjalne do wynagrodzeń "w innych uzasadnionych sytuacjach, niż wskazane w ustawie o pracownikach samorządowych". Na podstawie tego zarządzenia dodatki specjalne były przyznawane pracownikom m.in. z tytułu "pracy w uciążliwych warunkach, w tym z narażeniem na ciągły stres", "szczególne osiągnięcia w pracy" lub bez żadnego dodatkowego uzasadnienia.

    Świadczenia pomocy zdrowotnej dla nauczycieli. Jak ustalić?

    Rada gminy nie określiła rodzaju świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i trybu ich przyznawania. Przy braku tej uchwały nie zaplanowała w budżecie gminy wydatków na ten cel.

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim?

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim? Jakie przepisy mają zastosowanie w przypadku, w którym nauczyciel zatrudniony jest w szkole prowadzonej przez gminę?

    Nieruchomości szkolne a podatek od nieruchomości

    Ustawodawca podatkowy przyznaje placówkom oświatowym preferencje w podatku od nieruchomości. 

    Odliczenie VAT od wydatków gminy na zakup autobusów

    Czy gmina ma prawo do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia autobusów niskoemisyjnych w przypadku, gdy te na podstawie umowy najmu będą później wykorzystywane przez spółkę gminną powołaną do realizacji zadań z zakresu transportu publicznego?

    Zmiany: urlopy, szkolenia, elastyczny czas pracy [Ostateczna wersja nowelizacji kodeksu pracy]

    Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy. Nowe przepisy regulują m.in. urlopy i czas pracy, w tym urlop rodzicielski, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.