Dłużnicy solidarni a przypis należności

Nie, księgowanie obu decyzji nie jest poprawne. Z przedstawionych informacji wynika, że jednostka wystawia dwie decyzje administracyjne na każdego rodzica biologicznego osobno. Oznacza to, że jednostka prowadzi dwa odrębne postępowania administracyjne zakończone rozstrzygnięciem sprawy co do istoty. W opisanym przypadku obie decyzje administracyjne ustalają odpłatność na rzecz rodzica biologicznego. Mając na uwadze solidarną odpowiedzialność rodziców biologicznych za dług związany z pozostawaniem ich dzieci w pieczy zastępczej, jednostka ma wątpliwości, jak ująć należność budżetową z dwóch różnych decyzji administracyjnych. Prawdopodobnie oba postępowania administracyjne prowadzone są w różnym przedziale czasowym, a tym samym decyzje administracyjne ustalające odpłatność rodziców biologicznych wydane są w różnych okresach sprawozdawczych. Takie założenie jest istotne, gdyż jednostka w ogóle nie doprecyzowała, że kwoty ustalone w obu odrębnych decyzjach są takie same. Założeniem tym będziemy się kierować w dalszej części odpowiedzi.

Zobacz również: Czy wydatki na zakup nieruchomości przez jednostki sektora finansów publicznych stanowią wydatki strukturalne

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że prowadzenie dwóch odrębnych postępowań administracyjnych nie powinno mieć miejsca. Z orzecznictwa WSA można wyprowadzić wniosek, że jednostka powinna wydać jedną decyzję administracyjną (jedno rozstrzygnięcie co do istoty na obojga rodziców biologicznych). Na przykład WSA w Gdańsku w orzeczeniu z 30 stycznia 2014 r. (sygn. akt III SA/Gd 944/13) stwierdził, że: Zgodnie z art. 28 k.p.a. stroną (postępowania) jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Interes prawny, o którym mowa w art. 28 k.p.a., może wynikać nie tylko z normy prawa materialnego administracyjnego, ale także z normy prawa materialnego należącej do każdej innej gałęzi prawa, w tym również do prawa cywilnego. Wyrażane są również poglądy, że w niektórych przypadkach interes prawny wywodzić się może z przepisów prawa procesowego. Sąd w składzie orzekającym nie podziela poglądu organów, że decyzja nakładająca obowiązki świadczeń finansowych na dłużników solidarnych może być wydana w postępowaniu dotyczącym jednego z nich, bowiem – wbrew twierdzeniu organu odwoławczego – możliwość wyboru dłużnika, od którego wierzyciel zdecyduje się egzekwować dług, nie jest równoznaczna z możliwością pominięcia w postępowaniu o ustalenie zobowiązania pieniężnego, a takim jest opłata za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, pozostałych dłużników solidarnych. Inaczej mówiąc – by można było wybierać, od którego z dłużników solidarnych będzie dług egzekwowany, najpierw należy ich określić, gdyż w świetle art. 193 ust. 2 ustawy, oboje rodzice są stronami postępowania w przedmiocie ponoszenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Za takim rozumieniem powinności organów administracji przemawiają poglądy wyrażane w orzecznictwie sądów administracyjnych, odnoszące się zarówno do rozumienia, kto jest stroną postępowania administracyjnego (por. wyrok NSA W-wa z dn. 26 marca 2013 r. w sprawie I GSK 2/12: „Na gruncie art. 28 k.p.a. przyjmuje się, że gdy decyzja rozstrzyga o prawach i obowiązkach konkretnego podmiotu – postępowanie dotyczy jego interesu prawnego lub obowiązku bezpośrednio. Gdy zaś decyzja rozstrzygająca o prawach i obowiązkach jednego podmiotu odnosi skutek wobec praw i obowiązków innego podmiotu – postępowanie dotyczy interesu prawnego lub obowiązku tego innego podmiotu w sposób pośredni, przy czym przepis art. 28 k.p.a. nie stawia wymogu, aby postępowanie administracyjne dotyczyło interesu prawnego podmiotu w sposób bezpośredni.”, LEX nr 1332642, jak i – kto powinien być adresatem decyzji w przypadku odpowiedzialnych solidarnie (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dn. 5 września 2013 r. w sprawie I FSK 1337/12, cyt. „W konsekwencji wadliwego postępowania w sprawie wydano decyzję o odpowiedzialności podatkowej za zaległość podatkową spółki jedynie w stosunku do jednego z byłych wspólników – M.Z. (w stosunku do K.Z. wydano taką decyzję w innym postępowaniu), określając w jej rozstrzygnięciu o solidarnej jego odpowiedzialności, bez wskazania, z kim tę solidarną odpowiedzialność ponosi, co przeczy istocie solidarnej odpowiedzialności wymagającej jednoznacznego określenia w jednej decyzji dłużników solidarnych”; wyrok WSA w Gliwicach z dn. 7 lipca 2009 r. w sprawie sygn. akt I SA/Gl 1141/08, cyt. „W przypadku, gdy obowiązek podatkowy, z mocy przepisu prawa, ciąży solidarnie na osobach fizycznych, współwłaścicielach nieruchomości, organ wymierzający (ustalający) podatek zobligowany jest do wydania decyzji w stosunku do wszystkich osób objętych takim obowiązkiem. Wydanie decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe w podatku od nieruchomości, z pominięciem osób (osoby) odpowiedzialnych solidarnie, a więc takich, na których ciążyła nieskonkretyzowana powinność świadczenia pieniężnego wynikająca z przepisu ustawy podatkowej, stanowi oczywiste naruszenie prawa”, i wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dn. 27 czerwca 2013 r. w sprawie III AUa 1513/12, cyt. „Solidarny charakter odpowiedzialności danego dłużnika powinien być jednoznacznie sformułowany w rozstrzygnięciu decyzji, w przeciwnym razie nie ma pewności respektowania zasady, iż zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych”.

Zastosowanie w praktyce przywołanego fragmentu orzeczenia WSA w Gdańsku spowodowałoby wydanie tylko jednej decyzji administracyjnej, co do której jednostka nie miałaby wątpliwości w zakresie sposobu ujęcia w księgach rachunkowych. Jedna decyzja oznacza tylko jedną kwotę ustaloną podlegającą wykazaniu w księgach jednostki. Fakt wydawania dwóch decyzji narzuca automatycznie niemożność zaksięgowania kolejnej decyzji wydanej na drugiego rodzica biologicznego. Jednostka w takiej sytuacji powinna zaksięgować pierwszą wydaną przez siebie decyzję administracyjną. Argumentem za przyjęciem takiego rozwiązania jest fakt powielenia w następnej decyzji administracyjnej takiej samej kwoty odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

Moment dokonania przypisu należności określonej w decyzji ustalającej odpłatność za pobyt dziecka w pieczy zastępczej to dzień wydania przedmiotowej decyzji, jeśli jednostka w polityce rachunkowości nie określiła innego momentu ujawnienia w księgach rachunkowych wydanej decyzji (dzień doręczenia czy też moment, w którym decyzja stała się ostateczna).

Co się tyczy klasyfikacji budżetowej, to zaznaczyć należy, że od stycznia 2015 r. po zmianie klasyfikacji budżetowej nie ma żadnych wątpliwości, że jednostka powinna ujmować wpływy (przypis) od rodziców biologicznych w paragrafie 068 „Wpływy od rodziców z tytułu opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej”. W związku z tym dalsze ewidencjonowanie przypisów od rodziców biologicznych w paragrafie 097 uznać należy za niewłaściwe.

Oprac. Maciej Wojdowski

Polecamy serwis: Rachunkowość budżetowa