Aukcja a zarzut rażąco niskiej ceny

Co do zasady, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia (zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych; dalej: upzp). Wątpliwości wywołuje stosowanie tej zasady w przypadku korzystania z trybu aukcji elektronicznej.

Przepisy art. 91c ust. 1 upzp stanowią, że w toku aukcji elektronicznej, wykonawcy – za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej, umożliwiającego wprowadzenie niezbędnych danych w trybie bezpośredniego połączenia z tą stroną – składają kolejne, korzystniejsze postąpienia, podlegające automatycznej ocenie i klasyfikacji. Przepisy upzp określające zasady toku aukcji stanowią jednocześnie wprost, że przepisów art. 89 upzp (stanowiących o odrzuceniu oferty zawierającej rażąco niską cenę) nie stosuje się w tym trybie. Czy to oznacza, że skorzystanie z trybu aukcji elektronicznej wyklucza możliwość odrzucenia oferty z powodu rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia? Do tego problemu odnosi się wyrok KIO z 27 października 2011 r. (sygn. akt KIO 2206/11).

ZAPAMIĘTAJ!

W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, prowadzenie aukcji elektronicznej nie stoi na przeszkodzie zweryfikowaniu pod kątem rażąco niskiej ceny ofert złożonych w trakcie aukcji. Możliwe jest zatem odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 upzp.

Według analizy przepisów przeprowadzonej przez KIO, wyłączenie w art. 91c ust. 1 upzp stosowania m.in. art. 89 upzp dotyczy jedynie „toku aukcji”, kiedy to składane są postąpienia podlegające automatycznej ocenie, według ustalonego w zaproszeniu sposobu przeliczania tych postąpień na punktową ocenę oferty. W toku aukcji zamawiający nie ma zatem praktycznie możliwości weryfikowania ofert. Nie można jednak – zdaniem KIO – przyjąć, że zamawiający został pozbawiony możliwości odrzucenia ofert (złożonych w trakcie aukcji) po jej zamknięciu.

Zamów książkę: Dyscyplina finansów publicznych po zmianach >>

Zamknięcie aukcji nie oznacza automatycznie dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej – a jedynie wskazuje na koniec procesu składania postąpień. Ustalenie oferty najkorzystniejszej następuje zazwyczaj automatycznie, według wzoru podanego do wiadomości wykonawcom.

Jednak w sytuacji, kiedy zamawiający zdecyduje, że nie wszystkie kryteria oceny ofert będą wpływały na punktację uzyskaną w toku aukcji – wówczas po jej zakończeniu zamawiający dodaje do ostatecznej punktacji oferty punkty uzyskane w tych kryteriach, w toku tzw. „pisemnej” części postępowania. Nie zawsze więc zamknięcie aukcji w sposób jednoznaczny wskazuje na ofertę najkorzystniejszą.

Istotny jest tu też art. 92 upzp. Przepis ten nakazuje zamawiającemu niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zawiadomić wykonawców (którzy złożyli oferty) m.in. o:

● wyborze najkorzystniejszej oferty, podając nazwę (firmę) albo imię i nazwisko, siedzibę albo miejsce zamieszkania i adres wykonawcy, którego ofertę wybrano, uzasadnienie jej wyboru oraz nazwy (firmy) albo imiona i nazwiska, siedziby albo miejsca zamieszkania i adresy wykonawców, którzy złożyli oferty, a także punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łączną punktację,

● wykonawcach, których oferty zostały odrzucone – podając uzasadnienie faktyczne i prawne,

● wykonawcach, którzy zostali wykluczeni z postępowania o udzielenie zamówienia – podając uzasadnienie faktyczne i prawne – jeżeli postępowanie jest prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, negocjacji bez ogłoszenia albo zapytania o cenę.

Czynność zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej pozostawiono zatem w gestii zamawiającego.

Ponadto należy wziąć pod uwagę również treść art. 91 ust. 5 upzp, odsyłającego do odpowiedniego stosowania art. 80 ust. 2 upzp, który dotyczy informowania o wyborze oferty wybranej po zamknięciu licytacji elektronicznej – co następuje bezpośrednio po zamknięciu licytacji. KIO uznała, że odesłanie to wskazuje przede wszystkim na obowiązek zamieszczenia pod ustalonym w ogłoszeniu o zamówieniu adresem internetowym, nazwy (firmy) oraz adresu wykonawcy, którego ofertę wybrano.

W przypadku aukcji elektronicznej, od zamawiającego wymaga się zatem takich czynności, jak przesłanie zawiadomienia do wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty – nie tylko o wyborze oferty najkorzystniejszej, ale także o wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, i o wykonawcach wykluczonych. Czynność ta jest odrębną czynnością zamawiającego, podejmowaną po ustaleniu wyników aukcji elektronicznej.

Trzeba także zwrócić uwagę na to, że w art. 91c ust. 1 upzp nie wyłączono stosowania art. 90 upzp. Takie wyłączenie ma miejsce np. w odniesieniu do licytacji elektronicznej (art. 81 upzp).

Dlatego – zdaniem Izby – można wysnuć wniosek, że możliwe jest ustalenie rzetelności kalkulacji ofert złożonych w toku aukcji. Umożliwia to zamawiającym uniknięcie zawarcia umowy z wykonawcą, którego oferta powinna podlegać odrzuceniu, a informację w tym zakresie zamawiający zobowiązany jest przekazać jednocześnie z zawiadomieniem o wyborze oferty najkorzystniejszej.

Podstawa prawna:

- Ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 87, poz. 484)

Więcej o zamówieniach publicznych w Rachunkowości budżetowej