Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Koronawirus a zasiłki

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Koronawirus a zasiłki /fot. Shutterstock
Koronawirus a zasiłki /fot. Shutterstock
shutterstock
Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Główny Inspektor Sanitarny dopiero pracują nad dokumentem, który będzie potwierdzał automatyczną kwarantannę u osób, które wróciły z zagranicy. Czy osoby objęte kwarantanną mają prawo do wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego?

Czy w czasie kwarantanny zatrudniony może świadczyć pracę? Czy osoby nią objęte z mocy prawa, bez formalnej decyzji inspektora sanitarnego (czyli powracający z zagranicy po 14 marca br.), mają prawo do wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego? To tylko przykładowe pytania, jakie zadają sobie pracodawcy i pracownicy w związku z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego.

Dwie kategorie izolowanych

– Zarówno osoba samozatrudniona, jak i pracownik, na kwarantannie ma prawo do świadczeń z tytułu choroby (np. zasiłku chorobowego) na ogólnych zasadach. Podstawą do ich wypłacenia jest decyzja państwowego inspektora sanitarnego lub zaświadczenie lekarskie – mówi Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.

Problem jednak w tym, że osoby, które do kraju wróciły po 14 marca i muszą poddać się obowiązkowej kwarantannie (na podstawie rozporządzenia ministra zdrowia z 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego; Dz.U. poz. 433), żadnej decyzji nie otrzymały.

Polecamy: Klasyfikacja budżetowa 2020

Doktor Tomasz Lasocki z Wydziału Prawa i Administracji UW tłumaczy, że specustawa dotycząca koronawirusa nie zmieniła zasad ogólnych przyznawania zasiłku chorobowego. – Zgodnie z ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa na równi z niezdolnością do pracy jest traktowana niemożność świadczenia pracy. I za taką należy uznać okres kwarantanny. Problem w tym, że ustawa wyraźnie wymaga wydania w takim wypadku decyzji przez właściwy organ. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi o zwalczaniu chorób zakaźnych stanowi, że taką decyzję wydaje inspektor sanitarny. Decyzja jako forma działania administracji jest zastrzeżonym w ustawie aktem generującym w takiej sytuacji prawo do zasiłku. ZUS ma zatem rację, twierdząc, że podstawą wypłaty świadczenia za czas kwarantanny jest właśnie decyzja – podkreśla.

Wskazuje jednocześnie, że zgodnie z par. 2 ust. 4 rozporządzenia w sprawie stanu zagrożenia epidemicznego takim osobom decyzji organ inspekcji sanitarnej nie wydaje. – Taka treść wskazanego przepisu była o tyle racjonalna, że dążono do przyspieszenia procesu kontroli granicznej. Jednak luka w przepisach powoduje, że masowo wysyłane na kwarantannę osoby w razie niemożności świadczenia pracy utracą źródło utrzymania. Konieczne są zmiany w przepisach – tak, aby urzędnicy ZUS nie musieli wymagać decyzji od osoby, która w tym trybie została wysłana na kwarantannę. Można też wprowadzić zasady, zgodnie z którymi takie decyzje byłyby wydawane na wniosek osoby zainteresowanej, złożony np. telefonicznie – mówi dr Lasocki.

Rzecznik ZUS zapewnia, że trwają już prace nad określeniem dokumentu, który będzie w takich przypadkach potwierdzał kwarantannę.

Pytań związanych z przymusowym odosobnieniem jest jednak znacznie więcej.

Praca i kwarantanna

Żaden przepis wprost nie przesądza, czy możliwe jest zlecanie lub świadczenie pracy w okresie odosobnienia, do którego zatrudniony jest zobowiązany na podstawie decyzji inspektora sanitarnego (wówczas na pewno ma zagwarantowane wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek).

– Moim zdaniem pracodawca powinien poinformować wcześniej zatrudnionych, że w razie objęcia kwarantanną jest im w stanie zapewnić możliwość pracy zdalnej – mówi prof. Arkadiusz Sobczyk, radca prawny i partner w kancelarii Sobczyk i Współpracownicy.

W takim przypadku decyzja inspektora może to uwzględniać i zatrudnionemu w czasie kwarantanny będzie przysługiwało zwykłe wynagrodzenie (100 proc.), a nie chorobowe lub zasiłek chorobowy (80 proc.). – Moim zdaniem także w trakcie trwającej już kwarantanny możliwe jest podjęcie pracy zdalnej, ale wówczas trzeba wnioskować o zmianę decyzji wydanej przez inspektora – dodaje prof. Sobczyk.

Podobnie uważa dr Magdalena Zwolińska, adwokat i partner w kancelarii NGL Legal.

– Wszystko wskazuje, że kwarantanną będzie objętych wiele osób, które nie są chore. Wydaje się, że właśnie po to ustawodawca wprowadził w specustawie możliwość zlecania pracy zdalnej, aby osoby zdrowe przebywające w odosobnieniu mogły w tym czasie świadczyć pracę – wskazuje.

Oczywiście wspomniane rozwiązania dotyczą osób przebywających w odosobnieniu, które są zdrowe (nie wystawiono im jednocześnie zwolnienia lekarskiego; ci, którzy je otrzymali, są niezdolni do pracy).

Dużo bardziej skomplikowana jest sytuacja osób, które powracają i są objęte tzw. autokwarantanną. Są one w większości zdrowe.

– Kwarantanna nie oznacza niezdolności do pracy, ale jest traktowana na równi z niemożnością jej świadczenia. W tym przypadku wydaje się, że decyzję zastępuje samo rozporządzenie. I teraz trzeba odpowiedzieć na pytanie: czy pracodawcy w takiej sytuacji pozostawia się do oceny to, czy może kierować osobę zdrową, ale objętą kwarantanną, do pracy zdalnej czy też powinna być ona objęta wynagrodzeniem/zasiłkiem chorobowym? – wskazuje dr Dominika Dörre-Kolasa, radca prawny i partner w kancelarii Raczkowski.

Podkreśla, że racjonalnym rozwiązaniem byłaby możliwość kierowania do pracy zdalnej w okresie odosobnienia. Wskazuje jednak na liczne wątpliwości co do możliwości zlecania pracy w sytuacji odosobnienia.

– Po pierwsze pracownik na kwarantannie może w praktyce odmawiać pracy, tłumacząc to stresującą sytuacją, wizytami funkcjonariuszy sprawdzających przestrzeganie obostrzeń, koniecznością ciągłego monitorowania swojego stanu zdrowia itp. Po drugie trzeba sobie zadać pytanie, co stanie się w przypadku, gdy z przyczyn niezależnych od pracownika (np. technicznych) dalsze wykonywanie pracy w formie zdalnej nie będzie możliwe – tłumaczy mec. Dörre-Kolasa.

Wówczas do końca kwarantanny pracodawca musi zapewnić zatrudnionemu zwykłe wynagrodzenie, a nie chorobowe, bo przecież wcześniej uznał, że podwładny może świadczyć obowiązki. Tymczasem wszyscy podwładni, którzy nie mogą świadczyć pracy zdalnie, bo uniemożliwia to rodzaj ich obowiązków, od razu otrzymywaliby wynagrodzenie/zasiłek chorobowy (w przypadku wracających z zagranicy – jeśli rząd uzupełni wspomnianą lukę w przepisach). W ich przypadku firma nie dokonywałaby żadnej oceny. Zdaniem części prawników te wszystkie uwagi powodują, że zlecanie pracy w okresie kwarantanny wydaje się jednak niedopuszczalne.

O stanowisko w tej sprawie DGP zapytał już ZUS (może mieć ono przesądzający charakter). Do zakończenia wydania nie udało się nam jednak uzyskać odpowiedzi.

Kwarantanna i samozatrudnieni

Osoby prowadzące działalność gospodarczą na kwarantannie mają prawo do świadczeń z tytułu choroby (np. zasiłku chorobowego) – jednak pod warunkiem, że opłacały składki na ubezpieczenie chorobowe, które w ich przypadku jest dobrowolne.

Podobnie jak w przypadku pracowników podstawą do ich wypłacenia jest decyzja państwowego inspektora sanitarnego lub zaświadczenie lekarskie.

ZUS podkreśla, że wykluczone jest natomiast prowadzenie działalności i jednocześnie pobieranie świadczenia. – Świadczenie jest wypłacane ze względu na brak możliwości wykonywania dotychczasowych zadań – wskazuje Paweł Żebrowski.

Wyjaśnia jednocześnie, że kwestia oceny dopuszczalności prowadzenia działalności gospodarczej podczas kwarantanny, w przypadku gdy żadne świadczenie z ZUS nie jest pobierane, nie należy do kompetencji organu rentowego.

Doktor Lasocki ocenia, że przedsiębiorcy na kwarantannie, jeżeli mają taką możliwość, mogą prowadzić działalność zdalnie. Żadne przepisy tego nie zakazują. – Muszą przestrzegać jedynie ograniczeń wynikających z izolacji, np. nie mogą spotykać się z klientami. W takim wypadku nie przysługuje im jednak zasiłek chorobowy za ten czas, ponieważ pracują. Zasiłek i praca są wykluczone – wyjaśnia ekspert.

Autorzy: Łukasz Guza, Paulina Szewioła

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Zapisy w umowie o łącznej wysokości kar umownych

    W trakcie kontroli regionalna izba obrachunkowa zarzuciła jednostce, że w kilku umowach zawartych z wykonawcami nie ujęto łącznej maksymalnej wysokości kar umownych, których może dochodzić powiat lub wykonawca. Umowy te zostały już wykonane i nie było problemów z umowami czy też terminowością. Czy taki zarzut jest słuszny?

    Korekta dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2022 r. w jednostkach pomocy społecznej

    Dnia 31 marca 2023 r. mija termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego za poprzedni rok kalendarzowy. Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko ustalenie, kto powinien otrzymać to świadczenie, ale także prawidłowe obliczenie jego wysokości, a w przypadku błędnego naliczenia - dokonanie poprawnej korekty.

    Przepracowanie części dnia a zwolnienie lekarskie

    Zdarza się, że w trakcie swojej dniówki pracownik zwalnia się z pracy z powodu złego samopoczucia i udaje się do lekarza. Następnie wpływa do pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres, którego pierwszym dniem jest ten w części przepracowany. 

    Mieszkańcy małych gmin i dużych miast powinni mieć te same możliwości

    Mamy aspiracje, aby mieszkańcy zarówno mniejszych miejscowości, jak i dużych miast mieli te same możliwości, aby mogli korzystać w równym stopniu z środków rządowych, samorządowych i europejskich – powiedział w piątek minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

    RIO o klasyfikacji dochodów gmin za zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy

    Dochody uzyskiwane przez gminy z tytułu opłat za zakwaterowanie, które od niedawna dokonują uchodźcy z Ukrainy należy klasyfikować w dziale 853 - wskazała w stanowisku RIO w Szczecinie. Izba zwróciła uwagę, że w rozporządzeniu MF brakuje dedykowanej klasyfikacji budżetowej

    Od 21 marca 2023 r. nowe zasady prowadzenia akt pracowniczych

    W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej. Dotyczy dokumentów na temat przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników oraz wprowadzenia informacji o pracy zdalnej.

    Czy klauzula waloryzacyjna ma zastosowanie do umów o zamówienia publiczne poniżej 130 000 zł zawieranych na dłużej niż 6 miesięcy?

    Czy waloryzacja w umowach z terminem przekraczającym 6 miesięcy wprowadzona od 10 listopada 2022 r. ustawą z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców dotyczy również postępowań poniżej 130 000 zł, jeżeli umowy zawierane są na okres przekraczający 6 miesięcy?

    Jaki wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianie pracodawcy?

    Od 01.03.2023 r. będziemy zatrudniać osobę na stanowisku woźnego w wymiarze 3/4 etatu ze stażem 23 lat pracy. Osoba ta dotychczas pracowała w Służbie Więziennej (do dnia 20.01.2023 r.).

    Czy należy się dodatek stażowy w dodatkowym miejscu zatrudnieniu nauczyciela

    Jesteśmy szkołą podstawową państwową (organ prowadzący Urząd Miasta). Zatrudniliśmy nauczyciela z dwudziestoletnim stażem pracy na 1/2 etatu. Ten sam nauczyciel jest zatrudniony w innej szkole podstawowej w naszym mieście na pełny etat. Nauczyciel przedstawił nam świadectwa pracy. Na podstawie tych samych świadectw pracy otrzymuje dodatek w szkole podstawowej, w której jest zatrudniony na cały etat. Czy należy mu się dodatek za staż pracy?

    Kiedy płatnika nie wiążą wnioski złożone przez podatnika

    Proszę o informację dot. interpretacji z art. 31a pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: "Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11.

    Czy w przypadku sprzedaży węgla przez gminę trzeba prowadzić ewidencję z wykorzystaniem konta 330

    Gmina zleciła na podstawie umów sprzedaż "preferencyjnego" węgla przedsiębiorstwom i spółkom działającym na terenie Gminy. Czy w ww. przypadku gmina powinna prowadzić ewidencję magazynową (konto 330 "Towary") i ewidencję sprzedaży węgla?

    Poszerzenie przez wójta katalogu przesłanek przyznania dodatku specjalnego do wynagrodzeń pracowników

    Wójt gminy w drodze zarządzenia wewnętrznego postanowił, że pracownikom urzędu gminy, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mogą być przyznawane dodatki specjalne do wynagrodzeń "w innych uzasadnionych sytuacjach, niż wskazane w ustawie o pracownikach samorządowych". Na podstawie tego zarządzenia dodatki specjalne były przyznawane pracownikom m.in. z tytułu "pracy w uciążliwych warunkach, w tym z narażeniem na ciągły stres", "szczególne osiągnięcia w pracy" lub bez żadnego dodatkowego uzasadnienia.

    Świadczenia pomocy zdrowotnej dla nauczycieli. Jak ustalić?

    Rada gminy nie określiła rodzaju świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i trybu ich przyznawania. Przy braku tej uchwały nie zaplanowała w budżecie gminy wydatków na ten cel.

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim?

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim? Jakie przepisy mają zastosowanie w przypadku, w którym nauczyciel zatrudniony jest w szkole prowadzonej przez gminę?

    Nieruchomości szkolne a podatek od nieruchomości

    Ustawodawca podatkowy przyznaje placówkom oświatowym preferencje w podatku od nieruchomości. 

    Odliczenie VAT od wydatków gminy na zakup autobusów

    Czy gmina ma prawo do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia autobusów niskoemisyjnych w przypadku, gdy te na podstawie umowy najmu będą później wykorzystywane przez spółkę gminną powołaną do realizacji zadań z zakresu transportu publicznego?

    Zmiany: urlopy, szkolenia, elastyczny czas pracy [Ostateczna wersja nowelizacji kodeksu pracy]

    Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy. Nowe przepisy regulują m.in. urlopy i czas pracy, w tym urlop rodzicielski, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.

    Program "Ochrona Zabytków". Dofinansowanie 200 mln zł

    Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło drugi nabór w programie Ochrona Zabytków.

    PUE ZUS: Kalkulator do wyliczenia wysokości emerytury w 2023 r.

    Na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS można samodzielnie wykonać symulację wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego, przyznawanego na nowych zasadach. Symulacja pozwala na wykonanie obliczeń tym osobą, które chcą sprawdzić jakie świadczenie by otrzymały, gdyby przechodziły na emeryturę w bieżącym roku.

    ZUS: Co się dzieje ze środkami zapisanymi na subkoncie w ZUS w razie śmierci ubezpieczonego

    Środki zapisane na subkoncie w ZUS podlegają podziałowi i wypłacie w razie m. in. śmierci ubezpieczonego. Tak, jak to ma miejsce w przypadku środków zgromadzonych na rachunku w OFE - poinformował PAP rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Podwyżki pensji w RIO o 300 zł - 1130 zł [wyrównanie od 1 stycznia 2023 r.]

    Od 300 zł do ponad 1,1 tys. zł wzrosną stawki wynagrodzenia zasadniczego pracowników regionalnych izb obrachunkowych nieobjętych tzw. systemem mnożnikowym – przewiduje projekt nowego rozporządzenia. Podwyżki mają nastąpić z wyrównaniem od 1 stycznia 2023 r.

    MF: Zasady wykorzystania i zwrotu przez samorządy odsetek z Funduszu Pomocy

    Ministerstwo finansów wyjaśniło, że jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek zwrócić niewykorzystane odsetki ze środków Funduszu Pomocy na rachunek właściwego wojewody. Zasada ta nie dotyczy odsetek od środków przeznaczonych na zadania oświatowe.

    Nagrody specjalne dla pracowników pomocy społecznej [Nowelizacja, zmiany]

    Nagrody za wybitne, nowatorskie rozwiązania w zakresie pomocy społecznej dla np. pracowników socjalnych minister będzie mógł przyznać sam z własnej inicjatywy, bez wniosku ze strony np. organów administracji samorządowej - zakłada projekt nowelizacji rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie przyznawania nagród specjalnych w zakresie pomocy społecznej.

    Dodatkowe dwa dni wolne od pracy dla dawców krwi
    Pytania i odpowiedzi o PPK po autozapisie

    Odpowiedzi na pytania dotyczące naliczania i odprowadzania wpłat do PPK po autozapisie.