Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy nauczyciele masowo uciekają na emerytury?

Artur Radwan
Artur Radwan
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Czy nauczyciele masowo uciekają na emerytury?
Czy nauczyciele masowo uciekają na emerytury?
Shutterstock
Od czasów pandemii spada liczba nauczycieli odchodzących na emeryturę i świadczenia kompensacyjne. Tak wynika z danych ZUS.

Nauczyciele nie uciekają masowo na emerytury

Z danych ZUS wynika, że od czasów pandemii spada liczba nauczycieli odchodzących na emeryturę i świadczenia kompensacyjne. Powodów jest wiele ‒ jeden z nich to nauczanie zdalne. Wbrew pozorom taka forma pracy odpowiada wielu starszym pracownikom szkół. Kolejny ‒ dyrektorzy zachęcają nauczycieli seniorów do dalszej pracy, bo brakuje młodych.

Samorządy, ale też związkowcy alarmują, że w ostatnich trzech latach nauczyciele masowo odchodzą na emerytury, renty lub korzystają ze świadczenia kompensacyjnego. DGP sprawdził, jak wygląda rzeczywistość.

ZUS podliczył

Z wyliczeń ZUS, jakie dostaliśmy, wynika, że liczba nowo przyznanych emerytur dla nauczycieli (bez nauczycieli akademickich) w 2019 r. wynosiła 1,6 tys. zł, w 2020 r. 0,7 tys., a w tym roku (do czerwca) zaledwie 0,2 tys. Nauczyciel, który przechodzi na emeryturę, może legalnie dorabiać w placówkach oświatowych na pół etatu i otrzymać dodatkowe uposażenie.

ZUS podzielił się z nami też danymi dotyczącymi świadczeń kompensacyjnych, które pozwalają na wcześniejsze odejście z pracy, ale pod warunkiem niepodejmowania pracy w oświacie. W tym roku z takiego prawa może skorzystać kobieta w wieku 55 lat, w przypadku mężczyzn jest to 59 lat. O ile w 2019 r. na świadczenia kompensacyjne przeszło 3,8 tys. nauczycieli, a w 2020 r. ‒ 3,5 tys., o tyle w tym roku (do czerwca) zaledwie 700.

‒ Te dane ZUS pokazują, że nauczyciele nie chcą czekać na nabycie praw do pełnej emerytury i decydują się na wcześniejsze zakończenie swojej kariery zawodowej – zauważa Grzegorz Pochopień z Centrum Doradztwa i Szkoleń OMNIA, były dyrektor departamentu współpracy z samorządem MEN. Dodaje, że z pracy w szkołach odchodzi mniej niż 1 proc. nauczycieli. ‒ Mówienie więc, że zjawisko to ma masową skalę, jest nieuprawione – dodaje.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dla pełnego obrazu zapytaliśmy ZUS również o liczbę nauczycieli przechodzących na rentę z powodu niezdolności do pracy. Tu trend jest stały – od 2019 r. z takiego świadczenia korzysta mniej więcej 100 osób rocznie.

Dyrektorzy przyznają, że nauczyciele odchodzą na wcześniejsze świadczenia, bo mają dość pracy za niską płacę. Przyznają, że góra odejść w 2019 r. mogła być spowodowana wygaszaniem gimnazjów i rozczarowaniem proponowaną pracą w szkole podstawowej lub liceum.

Odchodzą lub przechodzą

Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) przekonuje jednak, że sytuacja kadrowa w oświacie jest dramatyczna (nawet w sytuacji spadającej liczby nauczycieli korzystających ze świadczeń) – mimo zbliżającego się roku szkolnego wciąż jest ok. 15 tys. nieobsadzonych etatów.

‒ Jeśli pozostaną wolne, to dyrektorzy szkół będą namawiać swoich pracowników, aby brali godziny ponadwymiarowe i pracowali ponad normę. A tak nie powinno być. Nauczyciel powinien godnie żyć w ramach podstawowego etatu. Inaczej taki natłok zadań odbija się na jakości pracy – mówi Krzysztof Baszczyński, wiceprezes ZNP. Jego zdaniem mniejsze zainteresowanie nauczycieli kończeniem aktywności zawodowej świadczy tylko o tym, że brakuje chętnych do nauczania i dyrektorzy za wszelką cenę namawiają ich do pozostania w zawodzie.

Andrzej Antolak, nauczyciel i członek Rady Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” Regionu Środkowo-Wschodniego, nie kryje jednak zaskoczenia danymi ZUS. – Może to efekt pracy zdalnej w trakcie pandemii? Może nauczyciele, mimo że starsi i można by podejrzewać, że będą mieć problem z prowadzeniem lekcji w takiej formie, po prostu ją polubili. Z drugiej strony, pandemia i zajęcia online pozbawiały ich wynagrodzenia dodatkowego za godziny ponadwymiarowe i zastępstwa. To natomiast odbija się na wynagrodzeniu i wysokości emerytury – zauważa.

Niezależnie od polityki prowadzonej przez dyrektorów szkół i namawiania do dłużej pracy, to i tak jest grupa nauczycieli, którzy odchodzą z zawodu, przekwalifikowują się i szukają pracy w innych zawodach. W efekcie sami starsi nauczyciele, pracując nawet po półtora etatu, nie mają możliwości wypełnienia wszystkich brakujących wakatów. Dyrektorzy przyznają, że poszukiwanie pracowników będzie trwało do końca września, a nawet dłużej.

Naturalne ruchy kadrowe

Jak podkreśla resort edukacji, największy problem ze znalezieniem nauczycieli jest w dużych aglomeracjach. Ale i tak w liczbie brakujących nauczycieli nie widzi niczego nadzwyczajnego.

‒ Analogicznie do lat poprzednich występują naturalne ruchy kadrowe. W 2019 r. (według stanu na 30 września 2019 r.) rozwiązanie stosunku pracy dotyczyło ponad 33 tys. etatów. W 2020 r. ( do 30 września 2020 r.) było to 28,1 tys. ‒ wylicza Anna Ostrowska, rzecznik pasowy MEiN.

I podkreśla, że liczba etatów zatrudnionych na koniec września 2020 r. na podstawie Karty nauczyciela wzrosła o ponad tysiąc i wynosi obecnie 609,8 tys.

‒ Główny problem to brak napływu młodych nauczycieli. Z tego względu są potrzebne zmiany w polityce zatrudnieniowej. Ale te przygotowywane przez resort edukacji będą zachęcać do przejścia na emeryturę albo spowodują masowy exodus młodszych pracowników szkół – ocenia prof. Antoni Jeżowski z Instytutu Badań w Oświacie, dyrektor szkoły i samorządowiec.

Jego zdaniem nikt łącznie z ministerstwem nie prowadzi faktycznego monitoringu fluktuacji wśród pracowników oświaty. A to jest niezbędne do realnej oceny sytuacji kadrowej w szkołach. ©℗

Emerytury i wcześniejsze świadczenia

Dziennik Gazeta Prawna

 

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(3)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • Karool
    2021-08-27 12:57:17
    Nie dziwię się, bo to wymagający zawód, ciągle trzeba podnosić swoje kompetencje a wypłata nie jest szałowa, przez co żona jest ciągle sfrustrowana. W mojej firmie jak zorganizowali nam kurs języka angielskiego z lingua express, to chociaż kasa podskoczyła, bo mamy nowych klientów zza granicy.
    1
    pokażodpowiedzi (1)
  • magda
    2021-08-30 21:33:26
    Panie Arturze - Autorze, czy Pan w ogóle ogarnia co pan wrzuca za grafiki? takie rzeczy przed podaniem w tak ważnym serwisie nalezy sprawdzić. no brak słow
    0
QR Code
Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownicy samorządowi: Nowe tabele zaszeregowania, likwidacja stanowisk, pensja minimalna [rozporządzenie od 1 lipca 2023 r.]

Zmiany dla pracowników samorządowych: nowe tabele zaszeregowania, likwidacja stanowisk, pensja minimalna. Wprowadzi je zmienione rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Zmiany wejdą w życie od 1 lipca 2023 r.

Rząd daje 3300 zł brutto wynagrodzenia dla pracowników samorządowych. Jest to mniej od minimalnego wynagrodzenia. Dopłacić mają samorządy

Od 1 lipca 2023 r. rząd proponuje kwotę minimalnego wynagrodzenia zasadniczego w I kategorii zaszeregowania w wysokości 3300 zł, aby wysokość tej kwoty była zbliżona do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W pozostałych kategoriach zaszeregowania, kwoty zostały ustalone tak, aby wzrastały proporcjonalnie między kategoriami.

Będzie nowy wzór świadectwa pracy [nowelizacja kodeksu pracy]

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło projekt rozporządzenia w sprawie świadectwa pracy. W dokumencie trzeba będzie uwzględniać informacje o wykorzystaniu nowych rodzajów urlopów i zwolnień wprowadzonych nowelizacją Kodeksu pracy.

Uzgodnienia i opinie do projektu planu miejscowego

Ważnym elementem prowadzącym do przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest wyrażenie stanowiska wobec projektu planu przez organy wyspecjalizowane w określonych dziedzinach, które powinny zostać uwzględnione przy realizacji polityki przestrzennej gminy. Takie stanowisko przybiera postać uzgodnień lub opinii.

Jak zaskarżyć rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody

Jedną z form ochrony samodzielności samorządu terytorialnego jest możliwość zakwestionowania (przez uprawniony organ) rozstrzygnięcia nadzorczego wydanego przez wojewodę lub przez regionalną izbę obrachunkową. 

Czy dotacja oświatowa dla placówek niesamorządowych to świadczenie jednorazowe?

W praktyce pokutuje pogląd, że dotacja oświatowa - wypłacana przez jednostkę samorządu terytorialnego dla placówki niepublicznej działającej na jej terenie - ma charakter świadczenia jednorazowego. 

MI: wartość wniosków o dofinansowanie przewozów autobusowych to 773 mln zł

Samorządy złożyły wnioski o uruchomienie w tym roku, w całym kraju 6347 nowych linii autobusowych z dofinansowaniem z rządowego Funduszu rozwoju przewozów autobusowych (FRPA); wartość wniosków to 773 mln zł - przekazał wiceminister infrastruktury Rafał Weber.

Darmowe laptopy dla czwartoklasistów będą miały zabezpieczenie przed odsprzedażą w postaci .... wygrawerowanego orła w koronie

Jesienią 370 tys. uczniów czwartych klas szkół podstawowych otrzyma na własność komputery. W przestrzeni medialnej podnoszono, że niektórzy rodzice mogą próbować je nielegalnie odsprzedać.

Zapisy w umowie o łącznej wysokości kar umownych

W trakcie kontroli regionalna izba obrachunkowa zarzuciła jednostce, że w kilku umowach zawartych z wykonawcami nie ujęto łącznej maksymalnej wysokości kar umownych, których może dochodzić powiat lub wykonawca. Umowy te zostały już wykonane i nie było problemów z umowami czy też terminowością. Czy taki zarzut jest słuszny?

Korekta dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2022 r. w jednostkach pomocy społecznej

Dnia 31 marca 2023 r. mija termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego za poprzedni rok kalendarzowy. Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko ustalenie, kto powinien otrzymać to świadczenie, ale także prawidłowe obliczenie jego wysokości, a w przypadku błędnego naliczenia - dokonanie poprawnej korekty.

Przepracowanie części dnia a zwolnienie lekarskie

Zdarza się, że w trakcie swojej dniówki pracownik zwalnia się z pracy z powodu złego samopoczucia i udaje się do lekarza. Następnie wpływa do pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres, którego pierwszym dniem jest ten w części przepracowany. 

Mieszkańcy małych gmin i dużych miast powinni mieć te same możliwości

Mamy aspiracje, aby mieszkańcy zarówno mniejszych miejscowości, jak i dużych miast mieli te same możliwości, aby mogli korzystać w równym stopniu z środków rządowych, samorządowych i europejskich – powiedział w piątek minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

RIO o klasyfikacji dochodów gmin za zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy

Dochody uzyskiwane przez gminy z tytułu opłat za zakwaterowanie, które od niedawna dokonują uchodźcy z Ukrainy należy klasyfikować w dziale 853 - wskazała w stanowisku RIO w Szczecinie. Izba zwróciła uwagę, że w rozporządzeniu MF brakuje dedykowanej klasyfikacji budżetowej

Od 21 marca 2023 r. nowe zasady prowadzenia akt pracowniczych

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej. Dotyczy dokumentów na temat przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników oraz wprowadzenia informacji o pracy zdalnej.

Czy klauzula waloryzacyjna ma zastosowanie do umów o zamówienia publiczne poniżej 130 000 zł zawieranych na dłużej niż 6 miesięcy?

Czy waloryzacja w umowach z terminem przekraczającym 6 miesięcy wprowadzona od 10 listopada 2022 r. ustawą z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców dotyczy również postępowań poniżej 130 000 zł, jeżeli umowy zawierane są na okres przekraczający 6 miesięcy?

Jaki wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianie pracodawcy?

Od 01.03.2023 r. będziemy zatrudniać osobę na stanowisku woźnego w wymiarze 3/4 etatu ze stażem 23 lat pracy. Osoba ta dotychczas pracowała w Służbie Więziennej (do dnia 20.01.2023 r.).

Czy należy się dodatek stażowy w dodatkowym miejscu zatrudnieniu nauczyciela

Jesteśmy szkołą podstawową państwową (organ prowadzący Urząd Miasta). Zatrudniliśmy nauczyciela z dwudziestoletnim stażem pracy na 1/2 etatu. Ten sam nauczyciel jest zatrudniony w innej szkole podstawowej w naszym mieście na pełny etat. Nauczyciel przedstawił nam świadectwa pracy. Na podstawie tych samych świadectw pracy otrzymuje dodatek w szkole podstawowej, w której jest zatrudniony na cały etat. Czy należy mu się dodatek za staż pracy?

Kiedy płatnika nie wiążą wnioski złożone przez podatnika

Proszę o informację dot. interpretacji z art. 31a pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: "Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11.

Czy w przypadku sprzedaży węgla przez gminę trzeba prowadzić ewidencję z wykorzystaniem konta 330

Gmina zleciła na podstawie umów sprzedaż "preferencyjnego" węgla przedsiębiorstwom i spółkom działającym na terenie Gminy. Czy w ww. przypadku gmina powinna prowadzić ewidencję magazynową (konto 330 "Towary") i ewidencję sprzedaży węgla?

Poszerzenie przez wójta katalogu przesłanek przyznania dodatku specjalnego do wynagrodzeń pracowników

Wójt gminy w drodze zarządzenia wewnętrznego postanowił, że pracownikom urzędu gminy, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mogą być przyznawane dodatki specjalne do wynagrodzeń "w innych uzasadnionych sytuacjach, niż wskazane w ustawie o pracownikach samorządowych". Na podstawie tego zarządzenia dodatki specjalne były przyznawane pracownikom m.in. z tytułu "pracy w uciążliwych warunkach, w tym z narażeniem na ciągły stres", "szczególne osiągnięcia w pracy" lub bez żadnego dodatkowego uzasadnienia.

Świadczenia pomocy zdrowotnej dla nauczycieli. Jak ustalić?

Rada gminy nie określiła rodzaju świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i trybu ich przyznawania. Przy braku tej uchwały nie zaplanowała w budżecie gminy wydatków na ten cel.

Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim?

Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim? Jakie przepisy mają zastosowanie w przypadku, w którym nauczyciel zatrudniony jest w szkole prowadzonej przez gminę?

Nieruchomości szkolne a podatek od nieruchomości

Ustawodawca podatkowy przyznaje placówkom oświatowym preferencje w podatku od nieruchomości. 

Odliczenie VAT od wydatków gminy na zakup autobusów

Czy gmina ma prawo do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia autobusów niskoemisyjnych w przypadku, gdy te na podstawie umowy najmu będą później wykorzystywane przez spółkę gminną powołaną do realizacji zadań z zakresu transportu publicznego?

Zmiany: urlopy, szkolenia, elastyczny czas pracy [Ostateczna wersja nowelizacji kodeksu pracy]

Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy. Nowe przepisy regulują m.in. urlopy i czas pracy, w tym urlop rodzicielski, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.