Świadczenia z zabezpieczenia społecznego w Belgii

Świadczenie pieniężne z tytułu choroby

Przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę lub umowy zbliżonej do niej. Warunkiem jest przepracowanie co najmniej 120 dni w ciągu 6 miesięcy poprzedzających niezdolność do pracy, oraz potwierdzenie wpłaty składek o minimalnej wysokości.

Osoba, która otrzymywała to świadczenie przez rok i nadal jest niezdolna do pracy, nabywa prawo do świadczenia z tytułu inwalidztwa.

Wysokość świadczenia jest procentowo zależna od dochodów.

Aby uzyskać świadczenie, potrzebne jest zaświadczenie od lekarza rodzinnego, dostarczone lekarzowi orzecznikowi w ciągu 2 dni od momentu stwierdzenia niezdolności do pracy.

Instytucja odpowiedzialna za wypłatę świadczeń:

Krajowy instytut ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa

(Fr)Institut national d’assurance maladie invalidité (INAMI)

(Nl)Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)

Strona internetowa : www.inami.fgov.be

Świadczenia z tytułu macierzyństwa i ojcostwa

Podstawowym wymogiem do jego uzyskania jest:

• zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy zbliżonej do niej;
• potwierdzenie wpłaty składek o minimalnej wysokości;
• w przypadku świadczenia z tytułu macierzyństwa - wymóg wpłacania składek przez sześć miesięcy.

Urlop przypadający przed porodem, o który kobieta musi wystąpić, rozpocząć się może na 6 tygodni przed przewidzianą datą porodu, lub 8 tygodni, jeśli przewidywany jest poród mnogi. Tydzień poprzedzający datę porodu jest obowiązkowy do wykorzystania.

Urlop poporodowy wynosi 9 tygodni po urodzeniu dziecka.

Ojcowie mają prawo do dziesięciu dni urlopu ojcowskiego z tytułu urodzenia się ich dziecka.

Wysokość :

• w przypadku kobiet wykonujących pracę za wynagrodzeniem: 82% wynagrodzenia przez pierwsze 30 dni, oraz 75% od trzydziestego pierwszego dnia;
• dla ojców jest to 82% przez 10 dni.

Instytucja odpowiedzialna:

• Krajowy instytut ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa

Institut national d’assurance maladie invalidité (INAMI)

Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)

www.inami.fgov.be

Inwalidztwo

Za inwalidę może zostać uznana osoba, która:

• w wyniku choroby nie jest w stanie zarabiać więcej niż 1/3 wynagrodzenia osoby zdrowej, z tymi samymi kwalifikacjami i w tej samej kategorii;
• przepracowała co najmniej 120 dni w ciągu 6 miesięcy poprzedzających niezdolność do pracy (lub ekwiwalent)

Prawo to wygasa w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego.

Świadczenie z tytułu inwalidztwa (indemnité d’invalidité/invaliditeitsuitkering) wynosi:

• 65% wcześniejszych zarobków dla osób posiadających na utrzymaniu inne osoby.
• 55% dla osób nieposiadających nikogo na utrzymaniu
• 40% dla konkubentów

Instytucja odpowiedzialna:

Krajowy instytut ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa

Institut national d’assurance maladie invalidité (INAMI)

Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)

www.inami.fgov.be

Emerytury i świadczenia z tytułu  wieku emerytalnego

Obecnie wiek emerytalny w Belgii wynosi 65 lat dla kobiet i mężczyzn. Wcześniejsza emerytura możliwa jest od 60 roku życia, pod warunkiem odpowiedniego stażu pracy. Ponadto obowiązują odrębne regulacje dla niektórych grup zawodowych.

Emeryturę nalicza się w ten sposób, że każdy rok pracy odpowiada 1/45 pełnej wysokości emerytury. Emerytura wynosi maksymalnie 60% średniego wynagrodzenia ze wszystkich lat pracy, lub 75% jeżeli na utrzymaniu tej osoby pozostaje współmałżonek.

Wniosek emerytalny należy złożyć w urzędzie gminy właściwym dla miejsca zamieszkania. Przebywając w innym państwie członkowskim, wniosek powinien zostać złożony w lokalnej instytucji emerytalno-rentowej.

Instytucja odpowiedzialna:

Krajowy urząd świadczeń emerytalno-rentowych

Office national des pensions (ONP)

Rijksdienst voor pensioenen (RVP)

www.onprvp.fgov.be

Renty rodzinne

Pozostały przy życiu współmałżonek ubezpieczonego pracownika najemnego ma prawo do renty rodzinnej jeśli:

• osiągnął 45. rok życia;
• malżeństwo trwało co najmniej przez rok;
• zaprzestanie wykonywania wszelkiej pracy poza tą na podstawie zezwolenia;
• pozostały przy życiu współmałżonek nie zawrze ponownie związku małżeńskiego, również w przypadku wcześniejszego rozwodu.

Powyższe punkty mają zastosowanie z pewnymi wyjątkami np. dotyczącymi sytuacji posiadania wspólnego dziecka.

Istnieje również możliwość przyznania renty rodzinnej na okres 12 miesięcy tym osobom, które pobierają już świadczenia, a także przyznanie tymczasowej renty rodzinnej (pension de survie temporaire/tijdelijk overlevingspensioen) na 12 lub 24 miesiące.

Współmałżonek pozostały przy życiu ma prawo do 80% rzeczywistej lub hipotetycznej emerytury ubezpieczonego (pension de retraite/rustpensioen).

W przypadku małżonka rozwiedzionego wysokość świadczenia jest niższa.

Zobacz serwis: Kadry i płace

Jeżeli zgon ubezpieczonego nastąpił w ramach życia prywatnego, możliwe jest przyznanie zasiłku pogrzebowego (allocation pour frais funéraires/uitkering voor begrafeniskosten).

Wniosek rentowy należy składać w krajowym urzędzie świadczeń emerytalnorentowych (Office national des pensions/Rijksdienst voor Pensioenen – ONP/RVP) lub urzędzie gminy właściwym dla miejsca zamieszkania. Jeżeli osoba przebywa w innym państwie członkowskim, wniosek należy złożyć w lokalnej instytucji emerytalno-rentowej.

Instytucja odpowiedzialna:

Krajowy urząd świadczeń emerytalno-rentowych

Office national des pensions (ONP)

Rijksdienst voor pensioenen (RVP)

www.onprvp.fgov.be

Choroby zawodowe

Pracownicy najemni, a także bezrobotni i inwalidzi w trakcie szkoleń i przekwalifikowania objęci są ubezpieczeniem z tytułu chorób zawodowych. Wykaz tych chorób znajduje się na stronach funduszu chorób zawodowych (Fonds des maladies professionnelles/Fonds voor de beroepsziekten – FMP/FBZ)

Chory ma również możliwość udowodnienia, że choroba nieznajdująca się na tej liście, jest przyczyną jego niezdolności do pracy.

Wniosek o zasiłek składa się na odpowiednim formularzu, wydawanym przez fundusz chorób zawodowych. Można to zrobić również przez pełnomocnika.

Instytucja odpowiedzialna :

Fundusz chorób zawodowych

Fonds des maladies professionnelles (FMP)

Fonds voor de beroepsziekten (FBZ)

http://www.fmp-fbz.fgov.be

Wypadki przy pracy

Wypadek przy pracy może uprawniać m.in. do następujących świadczeń:

• świadczenia pieniężnego z tytułu czasowej lub trwałej, całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy;
• zasiłku na opiekę osoby trzeciej;
• zwrotu kosztów leczenia i kosztów pokrewnych;
• refundacji m.in.kosztów  hospitalizacji, opieki medycznej, środków farmaceutycznych;
• zwrotu kosztów podróży;
• specjalnego świadczenia z tytułu śmierci.

Wypadek przy pracy lub na drodze do i z pracy, który spowodował zgon poszkodowanego, daje prawo m.in. do:

• zasiłku pogrzebowego (indemnité pour frais funéraires/begrafenisvergoeding) w wysokości trzydziestokrotności średniego dziennego wynagrodzenia zmarłego;
• zwrotu wszystkich kosztów związanych z przewiezieniem ciała na miejsce pochówku;
• dożywotniej renty w wysokości 30% wynagrodzenia zmarłego dla pozostającego przy życiu współmałżonka.

Każdy wypadek przy pracy powinien być zgłoszony przez pracodawcę do ubezpieczyciela w ciągu 8 dni.  W niektórych przypadkach zgłasza się go także inspektorowi bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgłoszenia dokonuje się na specjalnym formularzu lub drogą elektroniczną. Ewentualnie, jeżeli pracodawca tego nie uczyni, może to zrobić pracownik lub członek jego rodziny. Gdy jest to możliwe, do zgłoszenia powinno być dołączone zaświadczenie lekarskie. Dodatkowe informacje na ten temat można uzyskać u ubezpieczyciela pracodawcy.

Instytucje odpowiedzialne :

Fundusz ds. wypadków przy pracy

Fonds des accidents du travail (FAT)

 Fonds voor arbeidsongevallen (FAO)

www.faofat.fgov.be

Zgon w następstwie choroby lub wypadku niezwiązanego z pracą:

Krajowy instytut ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa

Institut national d’assurance maladie invalidité (INAMI)

Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)

www.inami.fgov.be

Zgon w następstwie wypadku przy pracy:

 Fundusz ds. wypadków przy pracy

 Fonds des accidents du travail (FAT)

Fonds voor arbeidsongevallen (FAO)

Świadczenia rodzinne

Prawo do świadczeń rodzinnego przysługuje na dziecko w wieku:

• do 18 lat;
• do 21 lat w razie poważnej niepełnosprawności;
• do 25 lat w razie kontynuowania edukacji;

Obecna wysokość:

Na pierwsze dziecko - 92.09  €
Na drugie dziecko - 170.39  €
Na trzecie i kolejne dziecko - 254.40  €

Możliwe są również liczne dodatki:

• związane z wiekiem, nabywane w momencie, gdy dzieci ukończą odpowiednio 6, 12 i 18 lat;
• z tytułu urodzenia dziecka (allocation de naissance/kraamgeld);
• z tytułu adopcji (prime d’adoption/adoptiepremie);

Ponadto specjalne dodatki przyznaje się na m.in. na dzieci niepełnosprawne, dzieci osób bezrobotnych i inne.

Jednym ze świadczeń rodzinnych jest także świadczenie rodzicielskie. Mogą je otrzymać rodzice zatrudnieni w pełnym bądź niepełnym wymiarze czasu pracy, jeżeli przewali pracę zawodową celem opieki nad dzieckiem.

Aby otrzymać dane świadczenie, należy złożyć wniosek w kasie zasiłków rodzinnych, do której należy pracodawca. Świadczenie jest wypłacane osobie wychowującej dziecko, a w pewnych przypadkach – samemu dziecku.

Instytucja odpowiedzialna:

Krajowy urząd świadczeń rodzinnych dla pracowników

Office national des allocations familiales pour travailleurs salariés (ONAFTS)

Rijksdienst voor kinderbijslag voor werknemers (RKW)

www.rkw-onafts.fgov.be

Źródła i dokładne informacje na temat świadczeń z zabezpieczenia społecznego:

Przewodniki Komisji Europejskiej:

Twoje uprawnienia do zabezpieczenia społecznego w Belgii, 2012

Your social security rights in Belgium, 2016

Vos droits en matière de sécurité sociale en Belgique, 2016