Świadczenia z zabezpieczenia społecznego w Wielkiej Brytanii

Tekst prezentuje wybrane świadczenia z zakresu zabezpieczenia społecznego, które zgodnie z obecnie obowiązującymi regulacjami brytyjskimi oraz unijnymi, mogą przysługiwać Polakom.

Zasiłek chorobowy (Statutory Sick Pay)

Pracownik może uzyskać ustawowy zasiłek chorobowy (SSP) od swojego pracodawcy, jeżeli:

• jest chory przez minimum cztery dni z rzędu (łącznie z weekendami i dniami wolnymi od pracy), oraz
• jego tygodniowe średnie wynagrodzenie jest równe przynajmniej dolnemu limitowi wynagrodzenia.

Limit, o którym mowa powyżej w 2016 roku wynosił £112 netto na tydzień.

Aby otrzymać świadczenie należy zawiadomić pracodawcę o swojej chorobie w określonym wcześniej terminie, a jeżeli taki termin nie został ustalony - w ciągu 7 dni. Pracodawca może zażądać od pracownika samodzielnego wypełnienia przygotowanego przez siebie oświadczenia, alternatywnie formularza SC2. Formularz można uzyskać w gabinecie lekarza rodzinnego albo pobrać ze strony internetowej urzędu podatków i ceł JKM (HM Revenue and Customs; HMRC).

Wysokość świadczenia to minimum £88.45 tygodniowo. Suma ta może być większa.

W razie niezakwalifikowania do SSP pracodawca powinien dostarczyć formularz SSP1 umożliwiający aplikację o zasiłek dla osób niepełnosprawnych lub niezdolnych do pracy (Employment and Support Allowance; ESA).

Decyzję o przyznaniu świadczenia podejmuje pracodawca. Jeżeli osoba uważa, iż nie przyznano jej należnego świadczenia, może skonsultować swoją sytuację z HMRC.

Instytucja do kontaktu:

HM Revenue and Customs

Telephone: 0300 200 3500

Textphone: 0300 200 3212

Zasiłek dla osób poszukujących pracy (Jobseeker’s Allowance)

Aby móc uzyskać świadczenie należy spełnić określone wymogi, takie jak:

• wiek - minimum 18 lat (z pewnymi wyjątkami);
• nie być w wieku emerytalnym;
• być zdolnym do pracy;
• aktywnie poszukiwać pracy;
• nie studiować dziennie;
• pracować średnio mniej niż 16 godzin tygodniowo;
• mieszkać w Wielkiej Brytanii przez co najmniej 3 miesiące.

Zasiłek występuje w dwóch wersjach:

• Contribution-based JSA

Wypłacany przez 182 dni.

Jego wysokość to: dla osób w wieku od 18 do 24 lat - £57.90,  25 lub więcej- £73.10.

Zobacz serwis: Kadry i płace

Można go otrzymać jedynie pod warunkiem wpłacenia odpowiedniej ilości składek na ubezpieczenie w dwóch poprzedzających latach.

• Income-based JSA

Otrzymują go osoby, którym nie przyznano zasiłku Contribution-based, lub które już pobierały ten zasiłek przez maksymalną ilość czasu. Obecna wysokość to dla osób do 25 roku życia - £57.90, a dla 25 lat lub więcej - £73.10.

O możliwość uzyskania zasiłku należy zwrócić się do agencji Jobcentre Plus, a w przypadku Irlandii Północnej do lokalnego biura zatrudnienia i świadczeń (Jobs and Benefits office).

Instytucja do kontaktu:

Jobcentre Plus

Telephone: 0800 055 6688

Textphone: 0800 023 4888

Zasiłek na dzieci (Child Benefit)

Zasiłki na dzieci to świadczenia pieniężne, do których mają prawo osoby wychowujące co najmniej jedno dziecko w wieku poniżej 16 lat lub 20, jeśli dziecko uczy się w pełnym wymiarze godzin albo dokształca się i nie otrzymuje za to wynagrodzenia.

Może otrzymywać go tylko jedna osoba. Jest to zazwyczaj osoba mieszkająca z dzieckiem i łożąca na jego utrzymanie, przy czym nie koniecznie rodzic.

Obecna wysokość zasiłku to:

• £20.70 tygodniowo na najstarsze lub jedyne dziecko
• £13.70 tygodniowo na drugie i kolejne dziecko

Uprawnieni do otrzymywania zasiłku, których zarobki przekraczają określony pułap, muszą również zapłacić podatek od otrzymywanego świadczenia (Child Benefit Tax Charge)

Osoba otrzymująca ma obowiązek informowania o wielu sytuacjach, np.gdy dziecko jest poza domem 8 tygodni, odpowiedni organ. Pełną listę takich sytuacji można znależć na stronie www.gov.uk/report-changes-child-benefit

---

Wnioski o zasiłek na dziecko należy kierować do biura zasiłków na dzieci urzędu podatków i ceł JKM, dołączając akty urodzenia dzieci, o ile to możliwe. Formularze wniosku można otrzymać w odpowiednim biurze zasiłków rodzinnych znajdującym się w urzędzie podatków i ceł JKM.

Instytucja:

HM Revenue and Customs

Telephone: 0300 200 3500

Textphone: 0300 200 3212

Świadczenia z tytułu macierzyństwa (Maternity benefits)

• Urlop macierzyński

Zazwyczaj zaczyna się 11 tygodni przed planowanym porodem. W sytuacjach wcześniejszego porodu lub niemożności wykonywania pracy w związku z ciążą zagrożoną może zacząć się wcześniej. Maksymalna długość to 52 tygodnie. Obowiązkowe do wykorzystania są tygodnie bezpośrednio po urodzenia dziecka ( 2 lub 4, w zależności od rodzaju pracy).

• Ustawowy zasiłek macierzyński

Aby uzyskać prawo do tego zasiłku, kobieta musi przepracować u tego samego pracodawcy w sposób ciągły 26 tygodni do piętnastego tygodnia przed przewidywanym terminem porodu. Ponadto należy spełnić pewne wymagania dotyczące m.in. minimalnych zarobków w okresie przedurlopowym, oraz dostarczyć pracodawcy odpowiednią dokumentacje medyczną. Zasiłek można otrzymywać przez 39 tygodni.  Wysokość świadczenia to: przez pierwszych 6 tygodni -  90% średnich tygodniowych zarobków, przez następne 33 tygodnie - £139.58 lub 90% średnich zarobków tygodniowo.

Polecamy produkt: Zasady sporządzania i kontroli dowodów księgowych w jednostkach sektora finansów publicznych (książka)

• Dodatek macierzyński

Należy się m.in. osobą samozatrudnionym odprowadzającym składki, czy też osobom, którym nie przyznano ustawowego zasiłku. Aby móc go otrzymać należy być zatrudnionym lub samozatrudnionym przez co najmniej 26 tygodni w czasie 66-tygodniowego okresu przed planowanym porodem. Podstawą do jego przyznania mogą być także osiągane minimalne dochody - średnio £30 tygodniowo w określonym okresie czasu. Wysokość świadczenia to: przez pierwszych 6 tygodni-  90% średnich tygodniowych zarobków, przez następne 33 tygodnie - £ £139.58 lub 90% zarobków tygodniowo.

O świadczenia i urlop występuje się do swojego pracodawcy. Do niego też należy kierować ewentualne pytania. W razie niejasności lub nieotrzymania należnego świadczenia należy nawiązać kontakt z odpowiednią instytucją:

Jobcentre Plus

Telephone: 0800 055 6688

Textphone: 0800 023 4888

HMRC employees’ enquiry line

Telephone: 0300 200 3500

Textphone: 0300 200 3519

Renty rodzinne (Bereavement Benefits)

Istnieją trzy rodzaje świadczeń z tytułu zgonu, przyznawane, jeżeli zmarły współmałżonek lub partner cywilny odprowadzał określone składki do krajowego systemu ubezpieczeń oraz zmarł przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Jeżeli jednak przyczyna śmierci była ściśle związana z wykonywaną pracą, zasiłek będzie należny bez względu na wpłacone składki.

• Bereavement Payment

Świadczenia z tytułu zgonu są przyznawane natychmiast po śmierci pozostającemu przy życiu współmałżonkowi lub partnerowi cywilnemu. Wysokość to jednorazowo płatne £2 000. Należy o nie wystąpić w ciągu 12 miesięcy od śmierci.

• Widowed Parent’s Allowance

Jest to świadczenie wypłacane osobom mającym na utrzymaniu dziecko. Prawo do niego mają także kobiety będące w ciąży, których małżonek zmarł. Maksymalna wysokość to £112.55 tygodniowo. Wniosek powinien zostać złożony w ciągu 3 miesięcy.

• Bereavement Allowance

Przyznawane jest mężczyznom i kobietom w wieku przynajmniej 45 lat, którzy jednak w chwili wdowieństwa nie osiągnęli ustawowego wieku emerytalnego. Długość otrzymywania to maksymalnie 52 tygodnie od śmierci małżonka lub partnera.Wysokość zależy od wpłaconych składek oraz od wieku pozostającej przy życiu osoby

Pozostały przy życiu współmałżonek lub partner cywilny może wystąpić o świadczenia wypełniając odpowiedni formularz dostępny wraz z zaświadczeniem o zgonie, wystawionym przez urzędnika stanu cywilnego. Następnie należy formularz wysłać do lokalnej agencji Jobcentre Plus lub lokalnego biura emerytur.

Więcej informacji:

Bereavement Service Telephone line

 +44 (0)845 606 0265;

Źródła oraz informacje na temat świadczeń z zabezpieczenia społecznego:

www.gov.uk/browse/benefits;

Raporty Komisji Europejskiej:

Twoje uprawnienia do zabezpieczenia społecznego w Irlandii, 2012;

Your social security rights in Ireland, 2016;