Świadczenia z zabezpieczenia społecznego w Niemczech

Świadczenia rodzinne

Świadczenia rodzinne przysługują osobom na stałe mieszkającym w Niemczech. Do tej grupy świadczeń należą zasiłek na dzieci (Kindergeld) oraz dodatki wychowawcze (Elterngeld). Świadczenia przysługują na:

• dzieci własne;
• dzieci adoptowane;
• dzieci współmałżonka;
• wnuki oraz dzieci w rodzinie zastępczej - pod warunkiem wspólnego zamieszkania.

Zasiłek na dzieci można otrzymać do czasu ukończenia przez dziecko 18 lat. Wyjątkami przedłużającym ten okres są m.in. następujące sytuacje:

• do ukończenia 21 roku życia, gdy dzieci nie podjęły pracy i zgłosiły się jako osoby poszukujące pracy w urzędzie ds. zatrudnienia w Niemczech lub w innym państwie EOG albo Szwajcarii;
• do 25 roku życia, jeżeli kształcą się w szkole, studiują, przechodzą szkolenie zawodowe, znajdują się okresie przejściowym, między dwoma cyklami kształcenia angażują się w wolontariat lub nie mogą rozpocząć albo kontynuować szkolenia zawodowego z uwagi na brak miejsc;
• gdy dzieci nie są w stanie zaspokoić swoich potrzeb z powodu niepełnosprawności fizycznej, intelektualnej lub psychicznej, która została stwierdzona przed ukończeniem 25 roku życia.

Nie można otrzymać zasiłku na dziecko, na które inna osoba, będąca rodzicem (np. rodzice zastępczy) otrzymuje podobne świadczenie.

Zasiłek na dzieci wypłacany jest jako kwota w wysokości 190 EUR na pierwsze i drugie dziecko, 196 EUR na trzecie dziecko oraz 221 EUR na czwarte i kolejne dziecko.

Dodatek wychowawcze (Elterngeld) występuje obecnie w dwóch wersjach: podstawowej (Basiselterngeld) oraz jako dodatek wychowawczy plus (ElterngeldPlus).

Dodatek wychowawczy wypłacany jest matce lub ojcu, jeśli rodzice zamieszkują razem z dzieckiem i sami je wychowują. Rodzic otrzymuje dodatek, jeśli nie pracuje lub wykonuje pracę w niepełnym wymiarze czasu - mniej niż 30 godzin tygodniowo. Może on być wypłacany do ukończenia przez dziecko 14 miesięcy. Podstawowy dodatek wychowawczy wynosi 2/3 zarobków netto.

W przypadku dzieci urodzonych po 1 lipca 2015 roku możliwe jest otrzymanie dodatku wychowawczego plus. Jest to nowa forma świadczenia rodzinnego, z której mogą skorzystać osoby chcące wrócić szybciej do pracy. Rodzice mogą powrócić do pracy w wymiarze 25-30 godzin w tygodniu. Wówczas, zamiast pobierać standardowy dodatek wychowawczy, mogą otrzymywać dodatek plus. Jego wysokość nie może przekraczać połowy należnego dodatku w wersji podstawowej, jednak dodatek plus można pobierać przez dwukrotnie dłuższy okres czasu. Istnieje również możliwość otrzymywania dodatku przez kolejne cztery miesiące.

W przypadku dzieci adoptowanych oraz dzieci zamieszkujących w danym gospodarstwie domowym w celu adopcji, 14-miesięczny okres rozpoczyna się wraz z przeprowadzką dziecka do danej rodziny. Uprawnienie do pobierania świadczenia wygasa w wieku 8 lat.

Ponadto istnieje prawo do dodatku m.in. z tytułu nieotrzymywania alimentów, gdy dziecko poniżej 12 lat żyje z jednym z rodziców. Wysokość świadczenia wynosi 145 lub 194 euro w zależności od wieku dziecka.

Świadczenia rodzinne są przyznawane  na pisemny wniosek zainteresowanych. Formularz wniosku otrzymać można w agencji zatrudnienia (kasie świadczeń rodzinnych). Więcej informacji znaleźć można pod adresem www.familienkasse.de

Odpowiednie fundusz świadczeń rodzinnych znaleźć można pod adresem: www.familien-wegweiser-regional.de/Kindergeld.113.0.html.

Informacje o urzędzie właściwym do zajęcia się konkretnym przypadkiem dodatku wychowawczego oraz formularze wniosków znaleźć można pod adresem:

www.familien-wegweiser-regional.de/Elterngeld.73.0.html.

Instytucja odpowiedzialna:

Bundesagentur für Arbeit

[Federalna agencja zatrudnienia]

www.europaserviceba.de

www.arbeitsagentur.de

Świadczenia pieniężne z tytułu choroby

W razie choroby pracownika, powodującej jego niezdolność do pracy, pracodawca kontynuuje wypłacanie wynagrodzenia przez maksymalnie 6 tygodni. Uprawnienie to istnieje wyłącznie, jeśli stosunek pracy trwał cztery tygodnie bez przerwy. Jeżeli po 6 tygodniowym okresie pracownik jest nadal niezdolny do pracy, przysługuje mu prawo do zasiłku chorobowego (Krankengeld) płaconego przez kasę chorych. Wysokość zasiłku wynosi od 70 do 90% dochodów.

Zasiłek chorobowy wypłacany jest aż do końca okresu niezdolności do pracy potwierdzonej świadectwem lekarskim. Zasiłek nie może być jednak wypłacany z powodu tej samej choroby przez dłużej niż 78 tygodni w okresie trzech lat. Pod koniec tego trzyletniego okresu wypłata zasiłku chorobowego może zostać przedłużona na kolejne trzy lata pod pewnymi warunkami.

Należy poddawać się w wyznaczonym czasie wszystkim badaniom lekarskim, na jakie pracownik zostanie wezwany. W czasie trwania niezdolności do pracy można opuszczać Niemcy tylko za zgodą właściwej kasy chorych.  Nierealizowanie powyższych wymagań może spowodować utratę zasiłku.

Świadczenie pieniężne z tytułu choroby dziecka

Objęty ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym rodzic chorego dziecka (do 12 roku życia), które wymaga opieki, ma prawo do świadczeń z tytułu choroby. Maksymalny czas pobierania świadczenia wynosi w każdym roku kalendarzowym 10 dni roboczych na jedno dziecko, jednak nie więcej 25 dni na wszystkie dzieci. Warunkiem jest, że w gospodarstwie domowym nie ma innej osoby, która mogłaby zapewnić dziecku opiekę.

Aby otrzymać świadczenie, należy złożyć odpowiedni formularz w swojej kasie chorych.

Instytucja odpowiedzialna:

GKV Spitzenverband, Abteilung

Deutsche Verbindungsstelle

 Krankenversicherung – Ausland (DVKA)

 [Niemiecki organ łącznikowy dla ubezpieczeń zdrowotnych za granicą]

www.dvka.de

Inwalidztwo

Warunki otrzymania renty:

• dowód, że pracownik płacił składki ubezpieczeniowe przez co najmniej 60 miesięcy;
• opłacanie składek przez trzy z pięciu lat poprzedzających początek niezdolności do zarobkowania. Okres pięcioletni może być wydłużony, na przykład o okresy niezdolności do pracy, bezrobocia, nauki szkolnej oraz wychowywania dzieci.

Jeśli osoba ubezpieczona stanie się niezdolna do zarobkowania w okresie krótszym niż sześć lat po zakończeniu kształcenia lub szkolenia, wówczas powyższe warunki mogą być złagodzone.

Renta z tytułu całkowitej niezdolności do zarobkowania (Erwerbsminderung)

Renta jest przyznawana, gdy ubezpieczony, na skutek zmniejszenia zdolności do pracy z powodów zdrowotnych, nie jest w stanie wykonywać działalności w zwykłych warunkach rynku pracy przez co najmniej trzy godziny dziennie.

Zobacz serwis: Kadry i płace

Renta z tytułu częściowej niezdolności do zarobkowania (teilweise Erwerbsminderung)

Renta jest przyznawana, gdy ubezpieczony, na skutek zmniejszenia zdolności do pracy z powodów zdrowotnych, nie jest w stanie wykonywać pracy w swoim obecnym zawodzie lub innych, które mógłby racjonalnie wykonywać, przez co najmniej sześć godzin dziennie. Mogą o nią wystąpić osoby urodzone przed 2 stycznia 1961 r.

Specjalne regulacje odnoszą się do górników.

Wysokość świadczenia zależy od wysokości składek na zabezpieczenie społeczne zgromadzonych w czasie całej kariery zawodowej. Poza okresami składkowymi okresy zwolnione z opłacania składek lub okresy, w których opłacano zmniejszone składki, mogą wpłynąć na podwyższenie świadczenia.

Jeżeli możliwe jest utrzymanie lub przywrócenie zdolności do pracy, pierwszeństwo wobec renty ma rehabilitacja. Instytucja ubezpieczenia emerytalnego przyznaje ubezpieczonemu w pierwszym rzędzie środki konieczne do takiej rehabilitacji medycznej, pokrywając szeroki zakres kosztów, także poniesionych przez osobę rehabilitowaną (np. leki, podróże, zabiegi medyczne itp.).

Aby otrzymać świadczenie, należy złożyć wniosek we właściwej instytucji ubezpieczeń społecznych.