REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ugoda w sprawach cywilnoprawnych a dyscyplina finansów publicznych

Ugoda w sprawach cywilnoprawnych a dyscyplina finansów publicznych./ fot. Fotolia
Ugoda w sprawach cywilnoprawnych a dyscyplina finansów publicznych./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zawarcie ugody w sporach cywilnych nie jest już naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Warunkiem jest to, aby nastąpiło to zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 czerwca 2017 r.

Chociaż obecnie brak jest przepisu, który z góry wyłączałby możliwość zawierania ugody przez jednostki sektora finansów publicznych w sporach cywilnoprawnych (np. dot. zapłaty naliczonych kar umownych), to jednak podmioty te z dużą rezerwą podchodzą do tej formy rozwiązywania sporów. Barierą jest przede wszystkim konieczność poczynienia wzajemnych ustępstw w zawieranej przez obie strony ugodzie[1] oraz związane z tym potencjalne ryzyko naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Należy bowiem pamiętać, że rezygnacja z wierzytelności przez jednostkę sektora finansów publicznych nie może być zupełnie dowolna. Jednostki te powinny kierować się w swojej działalności finansowej zasadami celowości, oszczędności i działania dla dobra finansów publicznych. Niejasne przesłanki mogą budzić wątpliwości interpretacyjne i nierzadko mogły narażać urzędników na ryzyko zarzutu bezpodstawnego odstąpienia od dochodzenia należności budżetowej poprzez zawarcie niekorzystnej ugody. Strona publiczna w przypadku powstania sporu co do przypadającej jej należności cywilnoprawnej lub jej wysokości, co do zasady była więc zmuszona na jego zakończenie w drodze procesu sądowego.

REKLAMA

Nowelizacja

W dniu 1 czerwca 2017 weszła w życie nowelizacja[2] , która ma między innymi na celu stworzenie wyraźnej podstawy prawnej, w oparciu o którą podmioty publiczne będą miały możliwość rozważenia, czy z punktu widzenia zasad racjonalnego działania i gospodarowania środkami finansowymi, zasadne jest zakończenie sporu ugodą. W nowym art. 54a, który pojawił się w ustawie o finansach publicznych[3] zostały określone przesłanki uzasadniające zawarcie, przez podmiot gospodarujący środkami publicznymi, ugody w sprawach dotyczących należności cywilnoprawnych. Zgodnie z ust. 1 tego przepisy, jednostka sektora finansów publicznych może zawrzeć ugodę w sprawie spornej należności cywilnoprawnej w przypadku dokonania oceny, że skutki ugody są dla tej jednostki lub odpowiednio Skarbu Państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego albo arbitrażowego. Ugodę, o której mowa wyraźnie należy jednak odróżnić od ugody administracyjnej uregulowanej w k.p.a.

Polecamy: Rachunkowość Budżetowa

Niezbędna jest analiza prawna

Wraz z wyżej wspominanym przepisem ustawodawca zobowiązał jednak jednostki sektora finansów publicznych do sporządzenia pisemnej analizy poprzedzającej zawarcie ugody. Celem analizy ma być możliwość późniejszej weryfikacji podstaw zawarcia ugody. Jedynie gdy analiza wykaże, że ugoda będzie miała korzystniejsze skutki niż przewidywany wynik postępowania, jej zawarcie w świetle nowych przepisów będzie dopuszczalne. Należy przy tym zaznaczyć, że pisemna ocena skutków ugody, zgodnie z nowym art. 54a ust. 2 ustawie o finansach publicznych, powinna  uwzględniać okoliczności sprawy, w szczególności:

  1. zasadności spornych żądań,
  2. możliwości ich zaspokojenia,
  3. przewidywany czas trwania postępowania sądowego albo arbitrażowego,
  4. koszty postępowania sądowego albo arbitrażowego.

Mając na uwadze, iż określenie powyższych okoliczności i ostateczne stwierdzenie, czy zawarcie ugody będzie korzystniejsze, przygotowanie pisemnej analizy może wymagać fachowej wiedzy, a nierzadko pomocy wykwalifikowanego prawnika. Przydatna może być w szczególności znajomość rozstrzygnięć sądowych w analogicznych stanach faktycznych i prawnych. Wyłącznie rzetelna analiza uchroni przed ewentualnym zarzutem naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Warto również dodać, że jeżeli okoliczności stanowiące podstawę sporządzenie oceny skutków ugody ulegną zmianie, wskazane będzie przeprowadzenie powtórnej analizy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Brak naruszenia dyscypliny finansów publicznych

REKLAMA

Prawidłowe dokonanie oceny i zawarcie na jej podstawie ugody nie może stanowić naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Z tego względu nowelizacja doprecyzowała również przepisy ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publiczny  [4] . W myśl nowelizacji, nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych wykonanie ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej zawartej zgodnie z przepisami prawa. Ponadto nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych dokonanie wydatku ze środków publicznych na podstawie ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej zawartej zgodnie z przepisami prawa. Zgodność z przepisami prawa oznacza oczywiście m.in. sporządzenie pisemnej oceny skutków ugody, o której była mowa wyżej.

Warto jedna pamiętać, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest między innymi zaciągnięcie lub zmiana zobowiązania bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących zaciągania lub zmiany zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych. Przy czym jednak zgodnie z nowymi przepisami, nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych zaciągnięcie lub zmiana zobowiązania na podstawie ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej zawartej zgodnie z przepisami prawa.

Ugoda to korzyść dla obu stron

REKLAMA

Celem ugody jest wypracowanie porozumienia satysfakcjonującego obie skonfliktowane strony. Należy zwrócić uwagę, że zawarcie ugody w wielu przypadkach może być bardziej racjonalnym rozwiązaniem niż występowanie na drogę sądową. Dzięki ugodzie może dojść np. do skrócenia czasu otrzymania zapłaty przez podmiot prywatny dłużnika będącego jednostką sektora finansów publicznych. Ugoda może przyczynić się również do poniesienia przez jednostkę niższych kosztów, przy czym  nie tylko kosztów związanych z należnością główną i odsetkami, ale także wydatków związanych z prowadzeniem postępowania. Należy przy tym zaznaczyć, że koszty takie ponosi nie tylko jednostka, ale także strona przeciwna. Dodatkowo, jak wskazano w uzasadnieniu do omawianej nowelizacji, w niektórych sytuacjach właściwszym rozwiązaniem byłoby realne wyegzekwowanie mniejszej kwoty od dłużnika niż nieuzyskanie zapłaty w żadnej części. Dotyczy to sytuacji, w których z uwagi na upływ czasu związanego z oczekiwaniem na wynik sprawy dochodzi do upadłości dłużnika lub istotnego pomniejszenia stanu jego majątku.

Reasumując, wprowadzane zmiany należy ocenić pozytywnie. Rozwiewają one wątpliwości prawne co do dopuszczalności zawierania ugody w sprawach wynikających ze sporów cywilnoprawnych przez jednostki sektora finansów publicznych. Ponadto nowe przepisy wskazują  przesłanki, które należy spełnić, aby zawarcie i wykonanie ugody było zgodne z ustawą o finansach publicznych i nie naruszało dyscypliny finansów publicznych. Można zakładać, że wprowadzone zmiany zachęcą podmioty publiczne do polubownego rozwiązywania sporów cywilnych, gdyż ograniczają ryzyko związane z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych.

[1] Zgodnie bowiem z art. 917 k.c.: „Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać”.

[2] Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz.U. z 2017 r. poz. 933).

[3] Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 z późn. zm.).

[4] Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r. poz. 168 z późn. zm.).

Maciej Wruk

radca prawny, specjalizuje się w zakresie prawa cywilnego i gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem prawa zamówień publicznych

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Inforlex: Czy komisja rady gminy może kontrolować spółki komunalne

    Kwestia upoważnienia rady i jej komisji do sprawowania kontroli nad gminnymi spółkami komunalnymi budzi wiele kontrowersji. To za sprawą braku jednolitej linii orzeczniczej. 

    Inforlex: Jak wnieść skargę na decyzję SKO?

    Rozpoznanie przez samorządowe kolegium odwoławcze (SKO) odwołania od decyzji organu gminy co do zasady kończy postępowanie podatkowe. Jednak decyzja wydana przez SKO może zostać zaskarżona do sądu administracyjnego.

    Inforlex: Jak ustalić opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej?

    Ustalenie opłaty w decyzji administracyjnej obejmuje obowiązek organu nie tylko do określenia ogólnej kwoty opłaty miesięcznej, lecz także osoby lub osób zobowiązanych do jej uiszczania.

    Czy szkoła musi naliczać odpisy na ZFŚS za emerytów?

    Szkoła otrzymała od organu prowadzącego nakaz maksymalnego ograniczenia wydatków. Czy szkoła może zrezygnować z naliczania i przekazywania odpisów na ZFŚS za emerytów i rencistów?

    REKLAMA

    e-poradna INFORLEX: Kiedy szkolenie pracownika zalicza się do czasu pracy?

    Czy każde szkolenie, za które płaci pracodawca należy zaliczyć do czasu pracy? Czy szkolenie, o które wnioskuje pracownik (podnoszące kwalifikacje), a za które płaci pracodawca, może odbywać się poza godzinami pracy pracownika bez zaliczenia tego czasu do czasu pracy? Czy pracownikowi, który dobrowolnie uczestniczy w szkoleniu organizowanym przez pracodawcę na terenie zakładu poza godzinami pracy (szkolenie z zasad udzielania pierwszej pomocy) należy czas szkolenia zaliczyć do czasu pracy?

    e-poradnia INFORLEX: Czy pracodawca ma obowiązek wykonać zestawienie zarobków dla byłego pracownika?

    Pracownik, który był zatrudniony w naszym zakładzie pracy przez 11 lat, został zwolniony w ubiegłym roku. Wystąpił do zakładu pracy z wnioskiem o wykonanie zestawienia zarobków brutto i netto za każdy miesiąc z całego okresu zatrudnienia. Czy zakład pracy ma obowiązek wystawić takie zaświadczenie?  

    Na cyberbezpieczeństwie nie będziemy oszczędzać. Polska zamierza istotnie zwiększyć wydatki

    Polska zwiększa wydatki na bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni. To odpowiedź na zwiększenie liczby cyberataków i niestabilną sytuację geopolityczną. I chociaż firmy tną koszty, to nie dotyczy to cyberbezpieczeństwa. 

    Oto najbardziej zadłużone powiatowe miasto w Polsce. Zaskoczenie?

    Które miasto jest najbardziej zadłużonym miastem w Polsce? Jaka jest średnia zaległość na jednego dłużnika? Kto jeszcze znalazł się w rankingu KRD?

    REKLAMA

    Tym razem skorzystają mieszkańcy bloków, a nie domów. 1,75 mld zł w programie "Ciepłe mieszkanie 2". Sprawdź, na co wydasz te pieniądze

    Od 29 września 2023 r. rozpoczyna się zbieranie wniosków w programie "Ciepłe mieszkanie 2". Tym razem skorzystają mieszkańcy bloków. Wartość dofinansowanie, to od 16 500 zł do 43 900 zł.

    PRB: Centralny Rejestr Umów dopiero od 1 stycznia 2026 r. - przesunięcie o dwa lata

    Wdrożenie centralnego rejestru umów przesunięto o 2 lata. Miał on zacząć działać od 1 stycznia 2024 r., ale obowiązek ten ma być realizowany dopiero od 1 stycznia 2026 r.

    REKLAMA