REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ugoda w sprawach cywilnoprawnych a dyscyplina finansów publicznych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ugoda w sprawach cywilnoprawnych a dyscyplina finansów publicznych./ fot. Fotolia
Ugoda w sprawach cywilnoprawnych a dyscyplina finansów publicznych./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zawarcie ugody w sporach cywilnych nie jest już naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Warunkiem jest to, aby nastąpiło to zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 czerwca 2017 r.

Chociaż obecnie brak jest przepisu, który z góry wyłączałby możliwość zawierania ugody przez jednostki sektora finansów publicznych w sporach cywilnoprawnych (np. dot. zapłaty naliczonych kar umownych), to jednak podmioty te z dużą rezerwą podchodzą do tej formy rozwiązywania sporów. Barierą jest przede wszystkim konieczność poczynienia wzajemnych ustępstw w zawieranej przez obie strony ugodzie[1] oraz związane z tym potencjalne ryzyko naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Należy bowiem pamiętać, że rezygnacja z wierzytelności przez jednostkę sektora finansów publicznych nie może być zupełnie dowolna. Jednostki te powinny kierować się w swojej działalności finansowej zasadami celowości, oszczędności i działania dla dobra finansów publicznych. Niejasne przesłanki mogą budzić wątpliwości interpretacyjne i nierzadko mogły narażać urzędników na ryzyko zarzutu bezpodstawnego odstąpienia od dochodzenia należności budżetowej poprzez zawarcie niekorzystnej ugody. Strona publiczna w przypadku powstania sporu co do przypadającej jej należności cywilnoprawnej lub jej wysokości, co do zasady była więc zmuszona na jego zakończenie w drodze procesu sądowego.

REKLAMA

Nowelizacja

W dniu 1 czerwca 2017 weszła w życie nowelizacja[2] , która ma między innymi na celu stworzenie wyraźnej podstawy prawnej, w oparciu o którą podmioty publiczne będą miały możliwość rozważenia, czy z punktu widzenia zasad racjonalnego działania i gospodarowania środkami finansowymi, zasadne jest zakończenie sporu ugodą. W nowym art. 54a, który pojawił się w ustawie o finansach publicznych[3] zostały określone przesłanki uzasadniające zawarcie, przez podmiot gospodarujący środkami publicznymi, ugody w sprawach dotyczących należności cywilnoprawnych. Zgodnie z ust. 1 tego przepisy, jednostka sektora finansów publicznych może zawrzeć ugodę w sprawie spornej należności cywilnoprawnej w przypadku dokonania oceny, że skutki ugody są dla tej jednostki lub odpowiednio Skarbu Państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego albo arbitrażowego. Ugodę, o której mowa wyraźnie należy jednak odróżnić od ugody administracyjnej uregulowanej w k.p.a.

Polecamy: Rachunkowość Budżetowa

Niezbędna jest analiza prawna

Wraz z wyżej wspominanym przepisem ustawodawca zobowiązał jednak jednostki sektora finansów publicznych do sporządzenia pisemnej analizy poprzedzającej zawarcie ugody. Celem analizy ma być możliwość późniejszej weryfikacji podstaw zawarcia ugody. Jedynie gdy analiza wykaże, że ugoda będzie miała korzystniejsze skutki niż przewidywany wynik postępowania, jej zawarcie w świetle nowych przepisów będzie dopuszczalne. Należy przy tym zaznaczyć, że pisemna ocena skutków ugody, zgodnie z nowym art. 54a ust. 2 ustawie o finansach publicznych, powinna  uwzględniać okoliczności sprawy, w szczególności:

  1. zasadności spornych żądań,
  2. możliwości ich zaspokojenia,
  3. przewidywany czas trwania postępowania sądowego albo arbitrażowego,
  4. koszty postępowania sądowego albo arbitrażowego.

Mając na uwadze, iż określenie powyższych okoliczności i ostateczne stwierdzenie, czy zawarcie ugody będzie korzystniejsze, przygotowanie pisemnej analizy może wymagać fachowej wiedzy, a nierzadko pomocy wykwalifikowanego prawnika. Przydatna może być w szczególności znajomość rozstrzygnięć sądowych w analogicznych stanach faktycznych i prawnych. Wyłącznie rzetelna analiza uchroni przed ewentualnym zarzutem naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Warto również dodać, że jeżeli okoliczności stanowiące podstawę sporządzenie oceny skutków ugody ulegną zmianie, wskazane będzie przeprowadzenie powtórnej analizy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Brak naruszenia dyscypliny finansów publicznych

REKLAMA

Prawidłowe dokonanie oceny i zawarcie na jej podstawie ugody nie może stanowić naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Z tego względu nowelizacja doprecyzowała również przepisy ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publiczny  [4] . W myśl nowelizacji, nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych wykonanie ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej zawartej zgodnie z przepisami prawa. Ponadto nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych dokonanie wydatku ze środków publicznych na podstawie ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej zawartej zgodnie z przepisami prawa. Zgodność z przepisami prawa oznacza oczywiście m.in. sporządzenie pisemnej oceny skutków ugody, o której była mowa wyżej.

Warto jedna pamiętać, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest między innymi zaciągnięcie lub zmiana zobowiązania bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących zaciągania lub zmiany zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych. Przy czym jednak zgodnie z nowymi przepisami, nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych zaciągnięcie lub zmiana zobowiązania na podstawie ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej zawartej zgodnie z przepisami prawa.

Ugoda to korzyść dla obu stron

Celem ugody jest wypracowanie porozumienia satysfakcjonującego obie skonfliktowane strony. Należy zwrócić uwagę, że zawarcie ugody w wielu przypadkach może być bardziej racjonalnym rozwiązaniem niż występowanie na drogę sądową. Dzięki ugodzie może dojść np. do skrócenia czasu otrzymania zapłaty przez podmiot prywatny dłużnika będącego jednostką sektora finansów publicznych. Ugoda może przyczynić się również do poniesienia przez jednostkę niższych kosztów, przy czym  nie tylko kosztów związanych z należnością główną i odsetkami, ale także wydatków związanych z prowadzeniem postępowania. Należy przy tym zaznaczyć, że koszty takie ponosi nie tylko jednostka, ale także strona przeciwna. Dodatkowo, jak wskazano w uzasadnieniu do omawianej nowelizacji, w niektórych sytuacjach właściwszym rozwiązaniem byłoby realne wyegzekwowanie mniejszej kwoty od dłużnika niż nieuzyskanie zapłaty w żadnej części. Dotyczy to sytuacji, w których z uwagi na upływ czasu związanego z oczekiwaniem na wynik sprawy dochodzi do upadłości dłużnika lub istotnego pomniejszenia stanu jego majątku.

Reasumując, wprowadzane zmiany należy ocenić pozytywnie. Rozwiewają one wątpliwości prawne co do dopuszczalności zawierania ugody w sprawach wynikających ze sporów cywilnoprawnych przez jednostki sektora finansów publicznych. Ponadto nowe przepisy wskazują  przesłanki, które należy spełnić, aby zawarcie i wykonanie ugody było zgodne z ustawą o finansach publicznych i nie naruszało dyscypliny finansów publicznych. Można zakładać, że wprowadzone zmiany zachęcą podmioty publiczne do polubownego rozwiązywania sporów cywilnych, gdyż ograniczają ryzyko związane z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych.

[1] Zgodnie bowiem z art. 917 k.c.: „Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać”.

[2] Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz.U. z 2017 r. poz. 933).

[3] Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 z późn. zm.).

[4] Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r. poz. 168 z późn. zm.).

Maciej Wruk

radca prawny, specjalizuje się w zakresie prawa cywilnego i gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem prawa zamówień publicznych

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Jak dysponowane są finanse publiczne? Bądź na czasie z najnowszymi przepisami, najlepszymi praktykami oraz wskazówkami dotyczącymi księgowości budżetowej – zapisz się na newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
IOD w wykazie stanowisk urzędniczych służby cywilnej?

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych po raz kolejny zaapelował o wyodrębnienie stanowiska Inspektora Ochrony Danych w wykazie stanowisk urzędniczych w służbie cywilnej. PUODO podkreśla, iż jest to kluczowe dla należytego wykonywania tej funkcji.

Ważne terminy w sprawozdawczości JST [III kwartał 2025]

Już w lipcu jednostki samorządowe czeka sporo obowiązków. Jakie sprawozdania trzeba złożyć? Jakie są najważniejsze terminy? Oto wykaz!

Czy zmiana normy dobowej pracownika wpływa na wymiar urlopu? [Przykład]

W trakcie roku kalendarzowego może zmienić się dobowa norma czasu pracy. Często dotyczy to pracowników, przedkładających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

Kto w 2025 r. ma prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego? [LISTA]

Standardowo pracownicy mogą skorzystać z puli 20 albo 26 dni urlopu w ciągu roku. Niektórym przysługuje urlop w dłuższym wymiarze. Co to za grupy? Na jakich zasadach przysługuje dodatkowy urlop w 2025 r.? Czy będą kolejne przywileje?

REKLAMA

Klasyfikacja budżetowa. Sporo zmian w 2025 i 2026 r. [PROJEKT]

Do uzgodnień i opiniowania został przekazany projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Nowe przepisy mają na celu dostosowanie istniejących podziałek do ostatnich zmian prawnych.

Czy świadczenie urlopowe przysługuje pracownikom administracji i obsługi szkoły?

Świadczenie urlopowe przysługuje pracownikom zatrudnionym w szkole jako nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w szkole publicznej. Co z pracownikami, niebędącymi pracownikami szkoły?

Nowe limity temperatur w pracy od 2027 roku. Co zmieni projekt rozporządzenia MRPiPS?

Od 1 stycznia 2027 r. pracodawców czekają nowe obowiązki w związku z temperaturą w miejscu pracy. Projekt rozporządzenia MRPiPS przewiduje wprowadzenie maksymalnych limitów temperatur zarówno w pomieszczeniach, jak i przy pracach na otwartej przestrzeni.

Likwidacja szkół a prawo nauczycieli do odprawy

Nadchodzi niż demograficzny, a wraz z nim problemy w systemie edukacji. Wiele placówek nie będzie mogło w przyszłym roku szkolnym kontynuować działalności, a inne będą musiały ograniczyć jej rozmiary. To oczywiście bezpośrednio wpłynie na sytuację nauczycieli.

REKLAMA

Pilotaż skróconego czasu pracy 2025. Można uzyskać do 1 mln zł wsparcia na wdrożenie w organizacji [Nabór wniosków od 14 sierpnia 2025]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło zasady udziału w pilotażu skróconego czasu pracy. Nabór wniosków rozpocznie się 14 sierpnia 2025 roku. Pracodawcy mogą uzyskać do 1 mln zł wsparcia.

Dzień Ojca 2025: Coraz więcej ojców korzysta z urlopów rodzicielskich i ojcowskich

Z okazji Dnia Ojca ( 23 czerwca) przypominamy, że tata – podobnie jak mama – ma prawo do urlopu po narodzinach dziecka. Ojcowie coraz chętniej korzystają z przysługujących im świadczeń: urlopu ojcowskiego, macierzyńskiego (po 14 tygodniach) i rodzicielskiego. Komu i kiedy przysługuje zasiłek? Ile trwa urlop?

REKLAMA