Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Windykacja należności w gminie

Windykacja należności w gminie./ fot. Fotolia
Windykacja należności w gminie./ fot. Fotolia
Fotolia
Gmina będąca wierzycielem musi dochodzić wielu należności m.in. podatków od nieruchomości, rolnego, czy też leśnego. Organem egzekucyjnym jest naczelnik urzędu skarbowego. Jak wygląda współpraca między gminą a naczelnikiem urzędu skarbowego? Jak przebiega ścieżka windykacji należności w gminie?

W postępowaniu egzekucyjnym oprócz określonego podziału na czynności wykonywane przez wierzyciela (gminę) i organ egzekucyjny (naczelnika urzędu skarbowego) ważna jest również współpraca tych podmiotów. Taka współpraca zapewni nie tylko szybsze i skuteczniejsze odzyskanie należności, lecz także to, że działania organu egzekucyjnego podejmowane wobec dłużnika będą adekwatne i zgodne z obowiązującymi przepisami.

W sytuacji kiedy podmioty zobowiązane do zapłaty na rzecz gmin należnych im podatków (od nieruchomości, od środków transportowych, rolnego, leśnego) lub opłat (np. za zajęcie pasa drogowego) nie realizują tych obowiązków poprzez dokonywanie wpłat, wówczas organy egzekucyjne, którymi są naczelnicy urzędów skarbowych, poprzez stosowanie środków egzekucyjnych (np. zajęcie rachunku bankowego czy egzekucja z ruchomości lub z nieruchomości) doprowadzają do przymusowej realizacji tych obowiązków.

Jedyną opłatą, w zakresie której może zachodzić wyjątek w tym zakresie, jest opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W przypadku tej opłaty przepisy przewidują, że „właściwy organ gminy, do której nie stosuje się art. 19 § 2 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, może wykonywać zadania z zakresu egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie porozumienia z naczelnikiem urzędu skarbowego. Porozumienie nie może dotyczyć prowadzenia egzekucji należności pieniężnych z nieruchomości” (art. 6 qa ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; dalej: u.c.p.g.). W pozostałych przypadkach egzekucję należności prowadzi naczelnik urzędu skarbowego.

Zobacz również: Podatki

Czynności przedegzekucyjne

Aby organ egzekucyjny w osobie naczelnika urzędu skarbowego mógł przystąpić do czynności polegających na przymuszeniu dłużnika do realizacji obowiązku zapłaty dla gminy należnych jej dochodów, sama gmina, a właściwie jej organ wykonawczy w osobie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, musi wykonać określone czynności.

Pierwszą z nich jest wystawienie upomnienia, w którym gmina wzywa dłużnika do uregulowania całej kwoty zadłużenia w określonym terminie od jego odebrania z zastrzeżeniem, że brak realizacji tego obowiązku spowoduje wszczęcie egzekucji administracyjnej i tym samym kwota zadłużenia wzrośnie. Stanowi o tym wprost art. 15 § 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: u.p.e.a.), który stwierdza, że „egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia”.

Co istotne, zgodnie z art. 62 §1a ustawy z 9 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, który obowiązuje 1 stycznia 2016 r. ,,jeżeli na podatniku ciążą koszty doręczonego upomnienia, dokonaną wpłatę zalicza się w pierwszej kolejności na poczet tych kosztów”.

Od obowiązku wystawienia przez gminę upomnienia przewidziano wyjątki. Rodzaje należności pieniężnych, w zakresie których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia określa rozporządzenie Ministra Finansów z 30 października 2014 r. w sprawie określenia należności pieniężnych, których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia.

Z orzecznictwa

Celem instytucji upomnienia „przedegzekucyjnego” uregulowanego w wyżej powołanym przepisie jest skłonienie zobowiązanego do dobrowolnego wykonania określonego obowiązku i tym samym niedoprowadzenie do wszczęcia postępowania. Zauważyć przy tym należy, iż przepis § 1 art. 15 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (...) pełni podobną rolę do art. 11 KPA i ma na celu wyjaśnienie przyczyn podjętych działań, które w efekcie mają skłonić do dobrowolnego, a nie przymusowego wykonania obowiązku.

Wyrok WSA w Białymstoku z 17 września 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 313/15

Zawartość upomnienia

Od 1 stycznia 2016 r. zasady wystawiania upomnienia określa rozporządzenie Ministra Finansów z 30 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania wierzycieli należności pieniężnych. Określono w nim m.in. elementy treści, jakie każde upomnienie musi zawierać (poprzez użycie zwrotu ,,zawiera w szczególności”. Są to: nazwa wierzyciela i adres jego siedziby lub jego jednostki organizacyjnej, data wystawienia upomnienia, nazwa albo imię i nazwisko zobowiązanego, do którego jest kierowane, adres jego siedziby albo miejsca zamieszkania oraz inne dane identyfikacyjne, o ile są znane wierzycielowi. Ponadto w upomnieniu należy wskazać:

1) wysokość i rodzaj należności pieniężnej, którą należy uiścić, oraz okres, którego dotyczy,

2) rodzaj i wysokość odsetek z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnej naliczonych na dzień wystawienia upomnienia, o ile są wymagane oraz stawki tych odsetek obowiązującej na dzień wystawienia upomnienia, według której należy obliczyć dalsze odsetki,

3) sposób zapłaty należności pieniężnej,

4) wysokość kosztów upomnienia,

5) wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia upomnienia,

6) pouczenie, że w przypadku skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego powstaje obowiązek uiszczenia kosztów egzekucyjnych, które zaspokajane są w pierwszej kolejności,

7) imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe osoby działającej z upoważnienia wierzyciela.

Upomnienie powinno zostać wystawione niezwłocznie, gdy wysokość zaległości wraz z odsetkami przekroczy 10-krotność kosztów upomnienia (tj. kwotę 116 zł), a z podjętych działań informacyjnych (podejmowane wszelkimi możliwymi sposobami próby kontaktu z dłużnikiem nakłaniające go do spłaty zadłużenia) wynika, że zapłata nie nastąpi. Jeżeli wierzyciel podejmuje działania informacyjne, z których wynika, że wpłata nastąpi, to przy jej braku upomnienie jest wystawiane nie później niż po upływie 21 dni od dnia, w którym po raz pierwszy podjęto działania informacyjne.

Tytuł wykonawczy

Gdy pomimo podejmowanych działań informacyjnych oraz wystawionego i doręczonego upomnienia, dłużnik nie realizuje obowiązku zapłaty gminie należnych jej dochodów, wystawia ona (jako wierzyciel) tytuł wykonawczy, który będzie podstawą działań podejmowanych wobec dłużnika przez właściwy organ egzekucyjny, czyli naczelnika urzędu skarbowego. Stanowi o tym art. 26 § 1 u.p.e.a., zgodnie z którym „organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru”.

W przeciwieństwie do upomnienia, gdzie jego najważniejsze elementy składowe określono w rozporządzeniu jako akcie wykonawczym do ustawy, elementy tytułu wykonawczego zostały wskazane bezpośrednio przez ustawodawcę w art. 27 § 1 u.p.e.a. i stanowią katalog zamknięty (tzw. wyliczenie enumeratywne).

Po wszczęciu egzekucji administracyjnej, które zgodnie z art. 26 u.p.e.a. następuje z chwilą ,,doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego lub doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego”, wierzyciel (gmina) nie ma podstaw do podejmowania wobec dłużnika jakichkolwiek działań w zakresie realizacji obowiązku objętego wystawionym przez niego tytułem wykonawczym.

Gmina ma natomiast obowiązek niezwłocznego zawiadamiania organu egzekucyjnego o:

1) zmianie wysokości należności pieniężnej objętej tytułem wykonawczym wynikającej z jej wygaśnięcia w całości lub w części, w szczególności gdy wygaśnięcie jest wynikiem: wyegzekwowania jej przez inny organ egzekucyjny, korekty dokumentu powodującej zmniejszenie wysokości należności pieniężnej, przedawnienia należności pieniężnej, zapłaty do wierzyciela egzekwowanej należności pieniężnej,

2) zdarzeniu powodującym zawieszenie lub umorzenie postępowania egzekucyjnego,

3) zdarzeniu powodującym ustanie przyczyny zawieszenia postępowania egzekucyjnego,

4) okresie, za który nie nalicza się odsetek z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnej w wyniku zdarzeń zaistniałych po dniu wystawienia tytułu wykonawczego,

5) uzyskanej informacji o zobowiązanym i jego majątku w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji administracyjnej.

Wskazane obowiązki wierzyciela są niezwykle istotne, gdyż mają wpływ nie tylko na kwotę egzekwowanej zaległości, lecz również na prawidłowość czynności organu egzekucyjnego podejmowanych wobec dłużnika przez organ egzekucyjny.

Po wszczęciu egzekucji administracyjnej gmina nie ma podstaw do podejmowania wobec dłużnika jakichkolwiek działań w zakresie realizacji obowiązku objętego wystawionym przez niego tytułem wykonawczym.

PODSTAWY PRAWNE

● art. 62 § 1a ustawy z 9 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 613; ost. zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2261)

● art. 6 qa ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 250; ost. zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920)

● art. 15 § 1, art. 19 § 2, art. 26 § 1, art. 27 § 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 599; ost. zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1948)

● § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z 30 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania wierzycieli należności pieniężnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2367; ost. zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1413)

MARCIN BINAŚ

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Zapisy w umowie o łącznej wysokości kar umownych

    W trakcie kontroli regionalna izba obrachunkowa zarzuciła jednostce, że w kilku umowach zawartych z wykonawcami nie ujęto łącznej maksymalnej wysokości kar umownych, których może dochodzić powiat lub wykonawca. Umowy te zostały już wykonane i nie było problemów z umowami czy też terminowością. Czy taki zarzut jest słuszny?

    Korekta dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2022 r. w jednostkach pomocy społecznej

    Dnia 31 marca 2023 r. mija termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego za poprzedni rok kalendarzowy. Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko ustalenie, kto powinien otrzymać to świadczenie, ale także prawidłowe obliczenie jego wysokości, a w przypadku błędnego naliczenia - dokonanie poprawnej korekty.

    Przepracowanie części dnia a zwolnienie lekarskie

    Zdarza się, że w trakcie swojej dniówki pracownik zwalnia się z pracy z powodu złego samopoczucia i udaje się do lekarza. Następnie wpływa do pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres, którego pierwszym dniem jest ten w części przepracowany. 

    Mieszkańcy małych gmin i dużych miast powinni mieć te same możliwości

    Mamy aspiracje, aby mieszkańcy zarówno mniejszych miejscowości, jak i dużych miast mieli te same możliwości, aby mogli korzystać w równym stopniu z środków rządowych, samorządowych i europejskich – powiedział w piątek minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

    RIO o klasyfikacji dochodów gmin za zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy

    Dochody uzyskiwane przez gminy z tytułu opłat za zakwaterowanie, które od niedawna dokonują uchodźcy z Ukrainy należy klasyfikować w dziale 853 - wskazała w stanowisku RIO w Szczecinie. Izba zwróciła uwagę, że w rozporządzeniu MF brakuje dedykowanej klasyfikacji budżetowej

    Od 21 marca 2023 r. nowe zasady prowadzenia akt pracowniczych

    W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej. Dotyczy dokumentów na temat przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników oraz wprowadzenia informacji o pracy zdalnej.

    Czy klauzula waloryzacyjna ma zastosowanie do umów o zamówienia publiczne poniżej 130 000 zł zawieranych na dłużej niż 6 miesięcy?

    Czy waloryzacja w umowach z terminem przekraczającym 6 miesięcy wprowadzona od 10 listopada 2022 r. ustawą z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców dotyczy również postępowań poniżej 130 000 zł, jeżeli umowy zawierane są na okres przekraczający 6 miesięcy?

    Jaki wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianie pracodawcy?

    Od 01.03.2023 r. będziemy zatrudniać osobę na stanowisku woźnego w wymiarze 3/4 etatu ze stażem 23 lat pracy. Osoba ta dotychczas pracowała w Służbie Więziennej (do dnia 20.01.2023 r.).

    Czy należy się dodatek stażowy w dodatkowym miejscu zatrudnieniu nauczyciela

    Jesteśmy szkołą podstawową państwową (organ prowadzący Urząd Miasta). Zatrudniliśmy nauczyciela z dwudziestoletnim stażem pracy na 1/2 etatu. Ten sam nauczyciel jest zatrudniony w innej szkole podstawowej w naszym mieście na pełny etat. Nauczyciel przedstawił nam świadectwa pracy. Na podstawie tych samych świadectw pracy otrzymuje dodatek w szkole podstawowej, w której jest zatrudniony na cały etat. Czy należy mu się dodatek za staż pracy?

    Kiedy płatnika nie wiążą wnioski złożone przez podatnika

    Proszę o informację dot. interpretacji z art. 31a pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: "Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11.

    Czy w przypadku sprzedaży węgla przez gminę trzeba prowadzić ewidencję z wykorzystaniem konta 330

    Gmina zleciła na podstawie umów sprzedaż "preferencyjnego" węgla przedsiębiorstwom i spółkom działającym na terenie Gminy. Czy w ww. przypadku gmina powinna prowadzić ewidencję magazynową (konto 330 "Towary") i ewidencję sprzedaży węgla?

    Poszerzenie przez wójta katalogu przesłanek przyznania dodatku specjalnego do wynagrodzeń pracowników

    Wójt gminy w drodze zarządzenia wewnętrznego postanowił, że pracownikom urzędu gminy, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mogą być przyznawane dodatki specjalne do wynagrodzeń "w innych uzasadnionych sytuacjach, niż wskazane w ustawie o pracownikach samorządowych". Na podstawie tego zarządzenia dodatki specjalne były przyznawane pracownikom m.in. z tytułu "pracy w uciążliwych warunkach, w tym z narażeniem na ciągły stres", "szczególne osiągnięcia w pracy" lub bez żadnego dodatkowego uzasadnienia.

    Świadczenia pomocy zdrowotnej dla nauczycieli. Jak ustalić?

    Rada gminy nie określiła rodzaju świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i trybu ich przyznawania. Przy braku tej uchwały nie zaplanowała w budżecie gminy wydatków na ten cel.

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim?

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim? Jakie przepisy mają zastosowanie w przypadku, w którym nauczyciel zatrudniony jest w szkole prowadzonej przez gminę?

    Nieruchomości szkolne a podatek od nieruchomości

    Ustawodawca podatkowy przyznaje placówkom oświatowym preferencje w podatku od nieruchomości. 

    Odliczenie VAT od wydatków gminy na zakup autobusów

    Czy gmina ma prawo do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia autobusów niskoemisyjnych w przypadku, gdy te na podstawie umowy najmu będą później wykorzystywane przez spółkę gminną powołaną do realizacji zadań z zakresu transportu publicznego?

    Zmiany: urlopy, szkolenia, elastyczny czas pracy [Ostateczna wersja nowelizacji kodeksu pracy]

    Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy. Nowe przepisy regulują m.in. urlopy i czas pracy, w tym urlop rodzicielski, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.

    Program "Ochrona Zabytków". Dofinansowanie 200 mln zł

    Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło drugi nabór w programie Ochrona Zabytków.

    PUE ZUS: Kalkulator do wyliczenia wysokości emerytury w 2023 r.

    Na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS można samodzielnie wykonać symulację wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego, przyznawanego na nowych zasadach. Symulacja pozwala na wykonanie obliczeń tym osobą, które chcą sprawdzić jakie świadczenie by otrzymały, gdyby przechodziły na emeryturę w bieżącym roku.

    ZUS: Co się dzieje ze środkami zapisanymi na subkoncie w ZUS w razie śmierci ubezpieczonego

    Środki zapisane na subkoncie w ZUS podlegają podziałowi i wypłacie w razie m. in. śmierci ubezpieczonego. Tak, jak to ma miejsce w przypadku środków zgromadzonych na rachunku w OFE - poinformował PAP rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Podwyżki pensji w RIO o 300 zł - 1130 zł [wyrównanie od 1 stycznia 2023 r.]

    Od 300 zł do ponad 1,1 tys. zł wzrosną stawki wynagrodzenia zasadniczego pracowników regionalnych izb obrachunkowych nieobjętych tzw. systemem mnożnikowym – przewiduje projekt nowego rozporządzenia. Podwyżki mają nastąpić z wyrównaniem od 1 stycznia 2023 r.

    MF: Zasady wykorzystania i zwrotu przez samorządy odsetek z Funduszu Pomocy

    Ministerstwo finansów wyjaśniło, że jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek zwrócić niewykorzystane odsetki ze środków Funduszu Pomocy na rachunek właściwego wojewody. Zasada ta nie dotyczy odsetek od środków przeznaczonych na zadania oświatowe.

    Nagrody specjalne dla pracowników pomocy społecznej [Nowelizacja, zmiany]

    Nagrody za wybitne, nowatorskie rozwiązania w zakresie pomocy społecznej dla np. pracowników socjalnych minister będzie mógł przyznać sam z własnej inicjatywy, bez wniosku ze strony np. organów administracji samorządowej - zakłada projekt nowelizacji rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie przyznawania nagród specjalnych w zakresie pomocy społecznej.

    Dodatkowe dwa dni wolne od pracy dla dawców krwi
    Pytania i odpowiedzi o PPK po autozapisie

    Odpowiedzi na pytania dotyczące naliczania i odprowadzania wpłat do PPK po autozapisie.