Windykacja należności w gminie

W postępowaniu egzekucyjnym oprócz określonego podziału na czynności wykonywane przez wierzyciela (gminę) i organ egzekucyjny (naczelnika urzędu skarbowego) ważna jest również współpraca tych podmiotów. Taka współpraca zapewni nie tylko szybsze i skuteczniejsze odzyskanie należności, lecz także to, że działania organu egzekucyjnego podejmowane wobec dłużnika będą adekwatne i zgodne z obowiązującymi przepisami.

W sytuacji kiedy podmioty zobowiązane do zapłaty na rzecz gmin należnych im podatków (od nieruchomości, od środków transportowych, rolnego, leśnego) lub opłat (np. za zajęcie pasa drogowego) nie realizują tych obowiązków poprzez dokonywanie wpłat, wówczas organy egzekucyjne, którymi są naczelnicy urzędów skarbowych, poprzez stosowanie środków egzekucyjnych (np. zajęcie rachunku bankowego czy egzekucja z ruchomości lub z nieruchomości) doprowadzają do przymusowej realizacji tych obowiązków.

Jedyną opłatą, w zakresie której może zachodzić wyjątek w tym zakresie, jest opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W przypadku tej opłaty przepisy przewidują, że „właściwy organ gminy, do której nie stosuje się art. 19 § 2 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, może wykonywać zadania z zakresu egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie porozumienia z naczelnikiem urzędu skarbowego. Porozumienie nie może dotyczyć prowadzenia egzekucji należności pieniężnych z nieruchomości” (art. 6 qa ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; dalej: u.c.p.g.). W pozostałych przypadkach egzekucję należności prowadzi naczelnik urzędu skarbowego.

Zobacz również: Podatki

Czynności przedegzekucyjne

Aby organ egzekucyjny w osobie naczelnika urzędu skarbowego mógł przystąpić do czynności polegających na przymuszeniu dłużnika do realizacji obowiązku zapłaty dla gminy należnych jej dochodów, sama gmina, a właściwie jej organ wykonawczy w osobie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, musi wykonać określone czynności.

Pierwszą z nich jest wystawienie upomnienia, w którym gmina wzywa dłużnika do uregulowania całej kwoty zadłużenia w określonym terminie od jego odebrania z zastrzeżeniem, że brak realizacji tego obowiązku spowoduje wszczęcie egzekucji administracyjnej i tym samym kwota zadłużenia wzrośnie. Stanowi o tym wprost art. 15 § 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: u.p.e.a.), który stwierdza, że „egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia”.