REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpis na ZFŚS na 2024 r. Jak? Kiedy? Projekty planów finansowych

Izabela Motowilczuk
magister administracji, były wieloletni inspektor kontroli gospodarki finansowej w regionalnej izbie obrachunkowej, autor licznych publikacji z zakresu finansów i rachunkowości jednostek sektora publicznego, ze szczególnym uwzględnieniem samorządowych jednostek organizacyjnych
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Odpis na ZFŚS na 2024 r. – w jaki sposób i w jakiej wysokości ująć w projektach planów finansowych wydatków na 2024 r.?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W 2023 r. zaszły dwie istotne zmiany w przepisach dotyczących ustalania odpisów na ZFŚS dla nauczycieli i innych pracowników jednostek sektora finansów publicznych. W związku z tym pracownicy księgowości jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, w których ZFŚS należy tworzyć obligatoryjnie, mają wiele wątpliwości. Problem dotyczy sposobu obliczenia planowanej wielkość odpisów na ZFŚS na 2024 r., którą trzeba podać w projektach planów finansowych wydatków tych jednostek na 2024 r., włączanych do budżetu państwa lub budżetów JST.

Pierwsza zmiana wynika z ustawy z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1672). Znowelizowany został sposób ustalania wysokości odpisów na ZFŚS dla nauczycieli emerytów, rencistów lub pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Zmiana ta dotyczy art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela. Nowelizacja ta wchodzi w życie 1 stycznia 2024 r. Jednak trzeba ją wziąć pod uwagę już w 2023 r. przy ustalaniu planowanej wielkości wydatków jednostek oświatowych z tytułu odpisów na ZFŚS na tę grupę osób.

Druga zmiana jeszcze nie została uchwalona. Wynika ona z projektu tzw. uchwały okołobudżetowej, czyli z projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (projekt z 24 sierpnia 2023 r. dostępny na stronie internetowej RCL). Zmiana ta obecnie (18 października 2023 r.) jest na etapie konsultacji. Jednak również i te przepisy trzeba wziąć pod uwagę na etapie planowania wydatków na odpisy na ZFŚS w 2024 r. dla nauczycieli, emerytowanych nauczycieli oraz pozostałych pracowników jednostek sektora finansów publicznych (czynnych i emerytowanych).

W przywołanym projekcie ustawy okołobudżetowej po raz pierwszy od 2012 r. nie zawarto żadnych postanowień odnośnie do ustawy o ZFŚS i Karty Nauczyciela w zakresie kwot bazowych stanowiących podstawę ustalania odpisu na ZFŚS. W praktyce oznacza to, że w 2024 r. odpis na ZFŚS dla:

  • pracowników niebędących nauczycielami (czynnych i emerytów oraz rencistów) trzeba będzie naliczać na podstawie kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim nie później niż do 20 lutego 2024 r.
  • nauczycieli (czynnych i emerytów oraz rencistów) będzie stanowiła kwota bazowa określona dla nauczycieli w ustawie budżetowej na 2024 r.

Problem z planowaniem wydatków na odpisy na ZFŚS wynika z tego, że projekty planów finansowych jednostek muszą być tworzone już teraz – w 2023 r., kiedy kwoty bazowe do wyliczeń na 2024 r. nie są jeszcze ostatecznie ustalone. Pracownicy odpowiedzialni za tworzenie planów finansowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych mają więc wiele wątpliwości, jak ustalić te kwoty, aby były one w miarę realne.

Nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi na to pytanie. W ramach tworzenia planów finansowych należy kierować się wytycznymi otrzymanymi z organów nadrzędnych, a w razie ich braku – jednostki organizacyjne powinny same zwrócić się z odpowiednimi pytaniami do tych organów.

Przedstawiamy ogólne zasady, jakimi można się kierować przy sporządzaniu planów wydatków na odpisy na ZFŚS na 2024 r.

 

Zastosowanie w praktyce

1. Planowanie odpisów na nauczycieli (czynnych oraz emerytów, rencistów i nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne)

KROK 1 – ustalić planowaną przeciętną liczbę nauczycieli w 2024 r.

Dla nauczycieli dokonuje się corocznie odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości ustalanej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze zajęć, po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć (art. 53 ust. 1 Karty Nauczyciela).

Liczbę planowaną można przyjąć, bazując na faktycznej liczbie zatrudnionych na dzień ustalania planu finansowego wydatków jednostki.

 

Przykład

Jeśli jednostka ustala projekt planu finansowego na 1 października 2023 r., może ustalić planowaną przeciętną liczbę zatrudnionych według stanu faktycznego zatrudnienia w okresie od 1 stycznia do 30 września 2023 r.

 

Jeśli w czasie ustalania projektu planu finansowego wydatków na 2024 r. kierownik jednostki już wie, że w 2024 r. zmieni się w istotny sposób przeciętna liczba zatrudnionych w stosunku do liczby faktycznej w 2023 r., powinien to uwzględnić już w planowanej liczbie zatrudnionych.

 

Przykład

Dyrektor szkoły planuje zmniejszenie zatrudnienia od nowego roku szkolnego (2024/2025) o 15 etatów, w związku z restrukturyzacją szkoły. Ustalił więc planowaną przeciętną liczbę zatrudnionych na rok kalendarzowy 2024 jako różnicę przeciętnej liczby:

  • zatrudnionych, która na 30 września 2023 r. wynosiła 56,5 etatu,
  • etatów zaplanowanych do likwidacji od 1 lipca 2024 r., która wyniosła 7,5 etatu (15 etatów × 6 miesięcy).

Ostatecznie planowana liczba zatrudnionych w 2024 r. została ustalona na 49 etatów.

 

Przy ustalaniu przeciętnej liczby zatrudnionych na etapie tworzenia planu finansowego na kolejny rok budżetowy zawsze należy brać pod uwagę, że jest to liczba planowana. Jest to więc liczba szacowana na podstawie informacji dostępnych kierownikowi jednostki w czasie tworzenia planu. Liczba ta po zakończeniu 2024 r. może okazać się inna niż faktyczna. Uwzględnia to art. 53 ust. 1 Karty Nauczyciela. Przepis ten wymaga, aby na koniec roku skorygować planowaną przeciętną liczbę zatrudnionych do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych nauczycieli (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć). Po wykonaniu tej korekty odpowiednio trzeba zwiększyć lub zmniejszyć kwotę odpisu, a następnie rozliczyć środki na wydatki między środkami na działalność bieżącą i środkami ZFŚS.

 

KROK 2 – ustalić planowaną przeciętną liczbę emerytów, rencistów i nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2024 r.

Od 1 stycznia 2024 r. odpis dla nauczycieli emerytów, rencistów i nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne nalicza się według znowelizowanego art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela.

Dla tej kategorii nauczycieli trzeba dokonać odpisu na ZFŚS w wysokości ustalonej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne i 42% kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3 Karty Nauczyciela, obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku.

Karta Nauczyciela w art. 53 ust. 5 odsyła w sprawach w niej nieuregulowanych do przepisów o ZFŚS. Przepisami tymi są ustawa o ZFŚS i rozporządzenie w sprawie przeciętnej liczby zatrudnionych. Tak więc przy braku uregulowania w Karcie Nauczyciela kwestii wyliczania przeciętnej liczby nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne należy odpowiednio stosować przepisy rozporządzenia w sprawie przeciętnej liczby zatrudnionych. Stosowanie w tym przypadku będzie odpowiednie, ponieważ rozporządzenie to nie reguluje kwestii wyliczania przeciętnej liczby emerytów i rencistów, a tylko sposób obliczania przeciętnej liczby zatrudnionych. Planowaną przeciętną liczbę nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w pierwszym roku stosowania znowelizowanego art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela można przyjąć na podstawie liczby tych osób objętych opieką socjalną w 2023 r. (według stanu na dzień ustalania planu wydatków), po uwzględnieniu ewentualnych zmian, jakie wynikają z informacji dostępnych jednostce w tym czasie. Chodzi tu o planowane w 2024 r. odejścia pracowników na emeryturę, rentę lub zmiany liczby osób uprawnionych do świadczenia kompensacyjnego.

Przy ustalaniu przeciętnej liczby nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne na etapie tworzenia planu finansowego na kolejny rok budżetowy zawsze należy brać pod uwagę, że jest to liczba planowana. Jest to więc liczba szacowana na podstawie informacji dostępnych kierownikowi jednostki w czasie tworzenia planu. Liczba ta po zakończeniu 2024 r. może okazać się inna niż faktyczna (z powodu nieprzewidzianych przejść na rentę lub zgonów). Uwzględnia to art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela. Przepis ten wymaga, aby na koniec roku skorygować planowaną przeciętną liczbę tych osób do faktycznej przeciętnej liczby. Po wykonaniu tej korekty odpowiednio trzeba zwiększyć lub zmniejszyć kwotę odpisu, a następnie rozliczyć środki na wydatki między środkami na działalność bieżącą i środkami ZFŚS.

 

KROK 3 – obliczyć wielkość planowanych wydatków z tytułu odpisów na nauczycieli oraz nauczycieli będących emerytami lub rencistami, a także nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

 

 

Izabela Motowilczuk

były wieloletni inspektor kontroli gospodarki finansowej RIO

 

REKLAMA

Fragment artykułu pochodzi z kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Szukasz wiarygodnych aktualności, porad i artykułów dotyczących zmian w prawie i podatkach, komentarzy ekspertów oraz indywidualnego doradztwa? INFORLEX jest dla Ciebie! Zyskaj bezpłatny dostęp do INFORLEX >>

Źródło: INFORLEX

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przerwy w pracy: które przerwy wliczają się do czasy pracy, a które nie?

Które przerwy nie są wliczane do czasu pracy? Czy przerwa na karmienie wliczana jest do czasu pracy? Ile wynoszą przerwy na karmienie? Czy przerwa na gimnastykę i wypoczynek wliczana jest do czasu pracy? Ile wynosi przerwa na gimnastykę i wypoczynek?

Podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego pracowników ochrony zdrowia. Wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Jest projekt rozporządzenia

Podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych działających w ochronie zdrowia. Wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Jest projekt rozporządzenia.

Trwają prace nad zmianami w Kodeksie pracy. Będzie nowa definicja mobbingu

Trwają prace nad zmianami w Kodeksie pracy. Będzie nowa definicja mobbingu. Jaka jest obecnie definicja mobbingu? Jakie w związku z tym ma obowiązki pracodawca? Co zakłada projekt nowelizacji Kodeksu pracy? Czy pracodawcy będą mieli dodatkowe obowiązki?

Uzupełniający urlop macierzyński. Czy pracodawca może go odrzucić? Kiedy wniosek?

19 marca 2025 r. zaczną obowiązywać przepisy wprowadzające uzupełniający urlop macierzyński. Od czego zależy długość tego urlopu? Kiedy należy złożyć wniosek o uzupełniający urlop macierzyński? Czy pracodawca może go odrzucić?

REKLAMA

Odprawa pośmiertna 2025 r. Ile wynosi? Komu przysługuje?

Kodeks pracy określa m.in. zasady dotyczące nabycia odprawy pośmiertnej po pracowniku. Chodzi o sytuację, w której pracownik m.in. w czasie trwania stosunku pracy umiera. Kto może otrzymać odprawę pośmiertną po pracowniku? Ile wynosi?

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? W jakich przypadkach pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę o pracę z winy pracownika, a w jakich bez winy pracownika? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Społeczne Agencje Najmu z 100 proc. dofinansowaniem z UE. Wnioski do 17 marca 2025 r.

Społeczne Agencje Najmu z 100 proc. dofinansowaniem z UE. Ruszyła II edycja konkursu dla gmin. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przeznaczy blisko 100 mln zł z Unii Europejskiej na Społeczne Agencje Najmu Wnioski do 17 marca 2025 r. Kto może wystąpić o dofinansowanie? Ile wynosi dofinansowanie?

Wyniki VI tury naboru programu Aktywny Maluch. Prawie 10 tys. miejsc opieki objętych dofinansowaniem

Wyniki VI tury naboru programu Aktywny Maluch. Prawie 10 tys. miejsc opieki objętych dofinansowaniem. Resort rodziny 31 stycznia opublikował wyniki VI tury naboru ciągłego w ramach programu Aktywny Maluch 2022-2029. Zgodnie z danymi resortu rodziny, poziom użłobkowienia w Polsce wynosi już 40,11 proc. Pod koniec 2023 r. wynosił 36 proc.

REKLAMA

Czy pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej?

Czy pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej? Czym jest siła wyższa? Kiedy pracownik powinien poinformować pracodawcę o taki zwolnieniu? Czy dni przeznaczone na zwolnienie z powodu działania siły wyższej przechodzą na kolejny rok?

Sporządzanie sprawozdań przez JST. Są nowe wzory. Kiedy sprawozdanie na starych zasadach?

Sporządzanie sprawozdań przez JST. Są nowe wzory. 31 stycznia 2025 r. w Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie Ministra Finansów, które wprowadza m.in. nowe wzory sporządzania sprawozdań przez JST. Kiedy sprawozdanie na starych zasadach?

REKLAMA