Czy trzynastka zostanie zlikwidowana?

Urzędnicy, służby mundurowe, nauczyciele otrzymują właśnie na konta dodatkowe wynagrodzenie roczne. Koszty tego świadczenia dla miliona pracowników sfery budżetowej wynoszą ponad 4 mld zł. Nieco ponad 2 mld zł wydawane jest na świadczenia dla służby mundurowych i nauczycieli, pozostałe środki trafiają do urzędników administracji rządowej i samorządowej.

Choć od czasu do czasu pojawiały się pomysły, by te przywileje znieść, z powody fali krytyki nie przekuwano ich w projekty. Poprzednia ekipa rządowa przygotowała jednak dokument, który zakładał likwidację dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Od tej pory prowadzone są dyskusje i analizy na ten temat. Jednym z kluczowych argumentów za likwidacją trzynastek jest to, że wypłacane są niezależnie od zaangażowania urzędnika w pracę. Wystarczy tylko nie chorować i przepracować w urzędzie pół roku. Kolejna kwestia to rosnące koszty. Jak uważają eksperci, okazją do zmian mogłyby być trwające w kancelarii premiera prace nad opracowaniem nowego kodeksu urzędniczego.

Coraz więcej na „13”

Na trzynastą pensję składa się 8,5 proc. rocznego wynagrodzenia. Z sondy DGP przeprowadzonej w samorządach, urzędach wojewódzkich i ministerstwach wynika, że wydatki na nią stale rosną, m.in. ze względu na podwyżki wynagrodzeń, wzrost zatrudnienia, a także systematycznie wzrastający dodatek stażowy.

Dla przykładu gmina Warka w 2015 r. na trzynastkę wydała 243 tys. zł, a w tym będzie to o blisko 12 tys. zł więcej. Częstochowa przeznaczy na ten cel w tym roku ponad 27 tys. zł więcej niż w 2015 r. (łącznie 3,2 mln zł) i to mimo że, jak podkreśla rzecznik miasta Włodzimierz Tutaj, zatrudnienie spadło o 15 etatów. Podobnie jest w Wyszkowie, gdzie pracowników jest mniej, a wydatki na trzynastkę będą w tym roku wyższe niż w 2015 r. o ok. 34 tys. zł.

Ze wzrostami wydatków na dodatkowe wynagrodzenie roczne mamy też do czynienia w administracji rządowej. W Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim w 2015 r. na trzynastkę przeznaczono 1,9 mln zł, w tym roku o 123 tys. zł więcej. W resorcie sportu wydatki zwiększyły się z 1,1 do 1,2 mln zł.

Zobacz: ZUS

(Nie) motywuje, ale trzyma

Szefowie urzędów bronią jednak dodatkowego wynagrodzenia.

– Istnieje pogląd, że trzynastka to relikt innego systemu myślenia o pracowniku i jego rozwoju – przyznaje Beata Krzyżanowska, rzecznik prasowy prezydenta Lublina. Tłumaczy, że zdaniem przeciwników tego rozwiązania pieniądze zaoszczędzone na likwidacji dodatkowego wynagrodzenia urzędy mogłyby wydać na premie dla najlepszych pracowników. Ale od razu dodaje, że pracę w samorządzie ściśle regulują przepisy i do zadań tych trudno odnieść większość systemów motywacyjnych działających w firmach, np. wypracowanie nagród lub premii z zysku. Samorządowcy podkreślają przy tym, że nagrody jubileuszowe, dodatki stażowe, odprawy i trzynastki pomagają zatrzymać odpływ dobrze wykwalifikowanych pracowników do sektora prywatnego.