REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie

Subskrybuj nas na Youtube
Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie./ fot. Fotolia
Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie./ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

PROBLEM: Samorządowy zakład budżetowy po centralizacji VAT składa deklaracje cząstkowe do gminy. W deklaracjach tych nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym wykazuje jako do zwrotu (zgodnie z zarządzeniem burmistrza). W zeszłym roku została wprowadzona zmiana w statucie zakładu, mówiąca o tym, że może on otrzymywać z gminy środki wynikające z rozliczenia podatku VAT. Obecnie gmina nie chce przekazywać zakładowi kwot nadwyżek wynikających ze składanych deklaracji cząstkowych. Jak "zmobilizować" gminę, żeby oddała nam nasze pieniądze? Są to kwoty znaczące, których brak negatywnie wpływa na naszą sytuację finansową.

RADA: Samorządowy zakład budżetowy ma stosunkowo ograniczone możliwości, by "wymóc" na gminie zwrot VAT.

REKLAMA

REKLAMA

UZASADNIENIE: Na wstępie warto przypomnieć, że 29 września 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok w sprawie C-276/14, Gmina Wrocław, zgodnie z którym podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe, nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności właściwego dla podatnika tego podatku. Zdaniem TS UE, jednostki te nie ponoszą ryzyka gospodarczego, nie odpowiadają za szkody spowodowane tą działalnością (ryzyko i odpowiedzialność ponosi bowiem gmina), jak również m.in. nie dysponują własnym majątkiem.

Także NSA w uchwale z 26 października 2015 r., sygn. akt I FPS 4/15, potwierdził, iż podatnikiem jest tylko gmina, jak również przesądził o "braku samodzielności w VAT" samorządowego zakładu budżetowego, mimo że ten ostatni jest podmiotem wyodrębnionym w stosunku do tworzącej go jednostki samorządu terytorialnego pod względem organizacyjnym, majątkowym oraz finansowym. Samorządowy zakład budżetowy nie ma osobowości prawnej i działa w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, która go utworzyła.

Od 1 stycznia 2017 r. wprowadzono tzw. centralizację rozliczeń jednostek organizacyjnych danej jednostki samorządu terytorialnego.

Samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych. Przy czym wydzielenie mienia na rzecz samorządowego zakładu budżetowego ma jedynie charakter organizacyjny. Mienie to pozostaje w bezpośrednim władztwie jednostki samorządu, która określa zasady gospodarowania mieniem wydzielonym na potrzeby zakładu. Również odpowiedzialność za zobowiązania samorządowego zakładu budżetowego ponosi jednostka samorządu terytorialnego, która go utworzyła.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Brak osobowości prawnej zakładu budżetowego oraz fakt, że wchodzi on w skład "większej całości" powoduje, że nie może on np. wystąpić z powództwem przeciw gminie i kierować w stosunku do niej roszczeń.

W ślad za centralizacją rozliczeń podatkowych w przepisach ogólnych dotyczących finansów publicznych wprowadzono zasadę, że samorządowy zakład budżetowy może otrzymać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego środki finansowe wynikające z rozliczenia podatku od towarów i usług, z tym że ich wysokość nie może być wyższa niż wynikająca z rozliczenia tego podatku związanego z tym zakładem.

Zobacz: Rachunkowość budżetowa

Z uzasadnienia do projektu nowelizacji: (materializacja w postaci ustawy z 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług, druk sejmowy nr 709)wynikało, że nowy przepis umożliwia przekazywanie kwot do zakładu budżetowego w sytuacji, gdy jednostka samorządu terytorialnego otrzyma zwrot VAT, wynikający z deklaracji podatkowej, jeżeli organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego przewiduje przekazywanie tych środków temu zakładowi. Jednak organ stanowiący jednostki winien określić w statucie zakładu budżetowego zasady ustalania i przekazywania z budżetu jednostki środków finansowych wynikających z rozliczenia podatku VAT, z tym że ich wysokość nie może być wyższa niż wynikająca z rozliczenia podatku związanego z tym zakładem.

Wydaje się, że powyższe rozwiązanie nie jest wystarczającym "remedium" na problemy zakładów budżetowych, których sytuacja po centralizacji VAT uległa pogorszeniu, gdyż wcześniej generowano zwroty VAT (np. zakupy ze stawką 23%, sprzedaż ze stawką 8%), zaś obecnie rozliczenia poszczególnych jednostek wewnętrznych idą na "wspólne konto ".

Trudno dopatrywać się tu roszczenia samorządowego zakładu budżetowego, zarówno z punktu widzenia przepisów prawa cywilnego, jak i administracyjnego. Co więcej ogólne przepisy prawa podatkowego również nie rozwiązują tej kwestii.

Chyba że izba obrachunkowa zakwestionowałaby sposób działania gminy (wydaje się jednak, że bardziej pod kątem formalnym, tj. zgodności działania z aktami prawnymi, niż pod kątem gospodarności).

Być może warto byłoby wziąć pod uwagę możliwość zwrócenia uwagi na ten problem komisji rewizyjnej w gminie.

Natomiast dosyć problematyczne jest rozważanie skargi do WSA na bezczynność organu gminy z tego powodu, że w wyniku podjęcia przez organ gminy czynności prawnej lub faktycznej został naruszony interes prawny lub uprawnienie zakładu budżetowego. Uprawnienie to (jak i interes prawny) zwykle kojarzone jest bowiem z mieszkańcami gminy. Nadto zakład nie ma osobowości prawnej i nie może być stroną np. postępowania przed sądem administracyjnym.

Podstawy prawne

  • art. 86 - 87 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221)

  • art. 15 ust. 1 i ust. 4a ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t.: Dz.U. z 2016 r., poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1475).

ŁUKASZ MATUSIAKIEWICZ

radca prawny (OIRP Wrocław) specjalizujący się w prawie podatkowym, autor ponad 150 opracowań (monografie, poradniki praktyczne, analizy przepisów oraz orzecznictwa itp.

Zapisz się na newsletter
Jak dysponowane są finanse publiczne? Bądź na czasie z najnowszymi przepisami, najlepszymi praktykami oraz wskazówkami dotyczącymi księgowości budżetowej – zapisz się na newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Podwyżki pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Rozporządzenie w Dzienniku Ustaw [STAWKI]

30 maja 2025 r. w Dzienniku Ustaw RP zostało opublikowane rozporządzenie podwyższające kwoty minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Rozporządzenie koryguje także katalog stanowisk.

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Co powinna zawierać?

Kodeks pracy reguluje m.in. kwestie dotyczące zatrudniania pracowników młodocianych. Młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, ale ma poniższej 18 lat. Co powinna zawierać umowa w celu przygotowania zawodowego?

ZFŚS: Do 31 maja 2025 r. pracodawcy muszą przekazać 75% odpisu – co warto wiedzieć?

Do 31 maja 2025 r. pracodawcy mają czas na przekazanie 75 proc. odpisu na na rachunek bankowy Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Kto ma obowiązek tworzenia ZFŚS? Jak nalicza się odpisy podstawowe?

REKLAMA

Szczególne przypadki odwołania dyrektora szkoły w trakcie roku szkolnego

Odwołanie dyrektora placówki bez wypowiedzenia w trakcie roku szkolnego możliwe jest tylko w sytuacjach wyjątkowych i nagłych, które mogą zdestabilizować jej funkcjonowanie. W takim przypadku reakcja organu prowadzącego szkołę musi być natychmiastowa.

Pilna potrzeba udzielenia zamówienia

Pojęcie pilnej potrzeby udzielenia zamówienia pojawia się w ustawie – Prawo zamówień publicznych kilkanaście razy. Tak naprawdę jednak sprowadza się do dwóch sytuacji: skrócenia terminu składania ofert, ofert wstępnych czy wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a także do skorzystania z trybu negocjacji bez ogłoszenia. Z uwagi na to, że regulacja w tym zakresie jest bardzo lakoniczna, często powoduje niesłuszne obawy przed jej stosowaniem.

Likwidacja obowiązku przechowywania przez płatników składek zgłoszeń do ubezpieczeń [PROJEKT]

W poniedziałek, 26 maja 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Chodzi o likwidację obowiązku przechowywania przez płatników składek zgłoszeń do ubezpieczeń.

Zwrot nadpłaty składki zdrowotnej. Wnioski można składać do 2 czerwca 2025 r.

Przedsiębiorcy, którzy w wyniku rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2024 rok mają nadpłatę, powinni pamiętać o złożeniu wniosku o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej. Wniosek należy złożyć do 2 czerwca 2025 r.

REKLAMA

Nie można być jednocześnie wójtem i prezydentem Rzeczypospolitej

Wybory prezydenckie zbliżają się wielkimi krokami – głosować w nich będziemy już 18 maja br. Jednym ze startujących w nich kandydatów jest prezydent Warszawy. Pojawia się pytanie: kto zastąpi urzędującego prezydenta miasta (burmistrza, wójta) na tym stanowisku, jeżeli zostanie on wybrany i obejmie urząd Prezydenta Rzeczypospolitej? Prawo bowiem jednoznacznie wskazuje, że nie można być jednocześnie włodarzem gminy i państwa.

Podatek od deszczówki. Czy powstanie linia orzecznicza?

Gminy wydają decyzje o ustalanie opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji. Właściciele nieruchomości skarżą je do sądu – i okazuje się, że gminy wygrywają.

REKLAMA