REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie

Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie./ fot. Fotolia
Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie./ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

PROBLEM: Samorządowy zakład budżetowy po centralizacji VAT składa deklaracje cząstkowe do gminy. W deklaracjach tych nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym wykazuje jako do zwrotu (zgodnie z zarządzeniem burmistrza). W zeszłym roku została wprowadzona zmiana w statucie zakładu, mówiąca o tym, że może on otrzymywać z gminy środki wynikające z rozliczenia podatku VAT. Obecnie gmina nie chce przekazywać zakładowi kwot nadwyżek wynikających ze składanych deklaracji cząstkowych. Jak "zmobilizować" gminę, żeby oddała nam nasze pieniądze? Są to kwoty znaczące, których brak negatywnie wpływa na naszą sytuację finansową.

RADA: Samorządowy zakład budżetowy ma stosunkowo ograniczone możliwości, by "wymóc" na gminie zwrot VAT.

REKLAMA

REKLAMA

UZASADNIENIE: Na wstępie warto przypomnieć, że 29 września 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok w sprawie C-276/14, Gmina Wrocław, zgodnie z którym podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe, nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności właściwego dla podatnika tego podatku. Zdaniem TS UE, jednostki te nie ponoszą ryzyka gospodarczego, nie odpowiadają za szkody spowodowane tą działalnością (ryzyko i odpowiedzialność ponosi bowiem gmina), jak również m.in. nie dysponują własnym majątkiem.

Także NSA w uchwale z 26 października 2015 r., sygn. akt I FPS 4/15, potwierdził, iż podatnikiem jest tylko gmina, jak również przesądził o "braku samodzielności w VAT" samorządowego zakładu budżetowego, mimo że ten ostatni jest podmiotem wyodrębnionym w stosunku do tworzącej go jednostki samorządu terytorialnego pod względem organizacyjnym, majątkowym oraz finansowym. Samorządowy zakład budżetowy nie ma osobowości prawnej i działa w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, która go utworzyła.

Od 1 stycznia 2017 r. wprowadzono tzw. centralizację rozliczeń jednostek organizacyjnych danej jednostki samorządu terytorialnego.

Samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych. Przy czym wydzielenie mienia na rzecz samorządowego zakładu budżetowego ma jedynie charakter organizacyjny. Mienie to pozostaje w bezpośrednim władztwie jednostki samorządu, która określa zasady gospodarowania mieniem wydzielonym na potrzeby zakładu. Również odpowiedzialność za zobowiązania samorządowego zakładu budżetowego ponosi jednostka samorządu terytorialnego, która go utworzyła.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Brak osobowości prawnej zakładu budżetowego oraz fakt, że wchodzi on w skład "większej całości" powoduje, że nie może on np. wystąpić z powództwem przeciw gminie i kierować w stosunku do niej roszczeń.

W ślad za centralizacją rozliczeń podatkowych w przepisach ogólnych dotyczących finansów publicznych wprowadzono zasadę, że samorządowy zakład budżetowy może otrzymać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego środki finansowe wynikające z rozliczenia podatku od towarów i usług, z tym że ich wysokość nie może być wyższa niż wynikająca z rozliczenia tego podatku związanego z tym zakładem.

Zobacz: Rachunkowość budżetowa

Z uzasadnienia do projektu nowelizacji: (materializacja w postaci ustawy z 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług, druk sejmowy nr 709)wynikało, że nowy przepis umożliwia przekazywanie kwot do zakładu budżetowego w sytuacji, gdy jednostka samorządu terytorialnego otrzyma zwrot VAT, wynikający z deklaracji podatkowej, jeżeli organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego przewiduje przekazywanie tych środków temu zakładowi. Jednak organ stanowiący jednostki winien określić w statucie zakładu budżetowego zasady ustalania i przekazywania z budżetu jednostki środków finansowych wynikających z rozliczenia podatku VAT, z tym że ich wysokość nie może być wyższa niż wynikająca z rozliczenia podatku związanego z tym zakładem.

Wydaje się, że powyższe rozwiązanie nie jest wystarczającym "remedium" na problemy zakładów budżetowych, których sytuacja po centralizacji VAT uległa pogorszeniu, gdyż wcześniej generowano zwroty VAT (np. zakupy ze stawką 23%, sprzedaż ze stawką 8%), zaś obecnie rozliczenia poszczególnych jednostek wewnętrznych idą na "wspólne konto ".

Trudno dopatrywać się tu roszczenia samorządowego zakładu budżetowego, zarówno z punktu widzenia przepisów prawa cywilnego, jak i administracyjnego. Co więcej ogólne przepisy prawa podatkowego również nie rozwiązują tej kwestii.

Chyba że izba obrachunkowa zakwestionowałaby sposób działania gminy (wydaje się jednak, że bardziej pod kątem formalnym, tj. zgodności działania z aktami prawnymi, niż pod kątem gospodarności).

Być może warto byłoby wziąć pod uwagę możliwość zwrócenia uwagi na ten problem komisji rewizyjnej w gminie.

Natomiast dosyć problematyczne jest rozważanie skargi do WSA na bezczynność organu gminy z tego powodu, że w wyniku podjęcia przez organ gminy czynności prawnej lub faktycznej został naruszony interes prawny lub uprawnienie zakładu budżetowego. Uprawnienie to (jak i interes prawny) zwykle kojarzone jest bowiem z mieszkańcami gminy. Nadto zakład nie ma osobowości prawnej i nie może być stroną np. postępowania przed sądem administracyjnym.

Podstawy prawne

  • art. 86 - 87 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221)

  • art. 15 ust. 1 i ust. 4a ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t.: Dz.U. z 2016 r., poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1475).

ŁUKASZ MATUSIAKIEWICZ

radca prawny (OIRP Wrocław) specjalizujący się w prawie podatkowym, autor ponad 150 opracowań (monografie, poradniki praktyczne, analizy przepisów oraz orzecznictwa itp.

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS ostrzega przed fałszywymi telefonami i apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ostrzega przed fałszywymi telefonami. Chodzi o potwierdzenie zmiany numeru telefonu w ZUS lub na PUE/eZUS. ZUS apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności podczas rozmów telefonicznych.

Dodatek za pracę w nocy od 1 kwietnia 2025 r.

Osoby pracujące w nocy mogą liczyć na dodatek z tytułu wykonywania pracy w porze nocnej. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w kwietniu? Czy ulegnie zmianie? Za pracę w jakich godzinach przysługuje?

Świadczenie rehabilitacyjne a potrącenia dobrowolne. Stanowisko ZUS

Świadczenie rehabilitacyjne a potrącenia dobrowolne. Jak wygląda kwestia potrąceń dobrowolnych z wynagrodzenia na pakiety medyczne, czy dodatkowego ubezpieczenia? Odpowiedź Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Od 1 marca 2025 r. nowe, wyższe stawki kosztów realizacji zadań związanych z przyznaniem Karty Dużej Rodziny

Zgodnie z art. 29 Ustawy o Karcie Dużej Rodziny, realizacja zadań gminy związanych z przyznaniem Karty Dużej Rodziny należy do zadań z zakresu administracji rządowej. Od 1 marca 2025 r. obowiązują nowe stawki.

REKLAMA

Badania lekarskie: Kto nie podlega wstępnym badaniom lekarskim?

Zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracownik podlega badaniom lekarskim. Wyróżnić można badania wstępne, badania okresowe oraz kontrolne badania lekarskie. Kiedy nie trzeba wykonywać wstępnych badań lekarskich?

Budowa, remont, utrzymanie strzelnic. Dotacje celowe dla JST [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Do uzgodnień trafił projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie dofinansowania z budżetu państwa zadań związanych z budową, remontami i utrzymaniem strzelnic oraz rozwijaniem sportu strzeleckiego. Chodzi o dotacje celowe z budżetu państwa.

2 maja i 10 listopada 2025 r. dniami wolnymi w służbie cywilnej

Tak wynika z zarządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 lutego 2025 r. w sprawie wyznaczenia dla członków korpusu służby cywilnej dni wolnych od pracy. Zarządzenie zostało opublikowane w Monitorze Polskim 3 marca 2025 r. Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Trzynastki dla byłych wójtów i burmistrzów. Stanowisko PIP

Trzynastki dla byłych wójtów i burmistrzów. Stanowisko Państwowej Inspekcji Pracy w sprawie wypłacania dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla wójtów i burmistrzów, którzy zakończyli swoją kadencję i stosunek pracy nawiązany z wyboru w kwietniu 2024 r.

REKLAMA

Od 1 lipca 2026 r. obowiązkowy Centralny Rejestr Umów dla jednostek samorządu terytorialnego

Od 1 lipca 2026 r. zostanie wprowadzony obowiązek udostępniania informacji o umowach zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych dla jednostek samorządu terytorialnego. Chodzi o Centralny Rejestr Umów

Odpis podstawowy na ZFŚS w 2025 r.

Odpis podstawowy na ZFŚS w 2025 r. Jaka będzie podstawa określająca wysokość odpisu podstawowego na fundusz socjalny w 2025 r.? Kto ma obowiązek tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych? Czym jest odpis podstawowy?

REKLAMA