REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie

Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie./ fot. Fotolia
Samorządowy zakład budżetowy a zwrot VAT gminie./ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

PROBLEM: Samorządowy zakład budżetowy po centralizacji VAT składa deklaracje cząstkowe do gminy. W deklaracjach tych nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym wykazuje jako do zwrotu (zgodnie z zarządzeniem burmistrza). W zeszłym roku została wprowadzona zmiana w statucie zakładu, mówiąca o tym, że może on otrzymywać z gminy środki wynikające z rozliczenia podatku VAT. Obecnie gmina nie chce przekazywać zakładowi kwot nadwyżek wynikających ze składanych deklaracji cząstkowych. Jak "zmobilizować" gminę, żeby oddała nam nasze pieniądze? Są to kwoty znaczące, których brak negatywnie wpływa na naszą sytuację finansową.

RADA: Samorządowy zakład budżetowy ma stosunkowo ograniczone możliwości, by "wymóc" na gminie zwrot VAT.

REKLAMA

REKLAMA

UZASADNIENIE: Na wstępie warto przypomnieć, że 29 września 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok w sprawie C-276/14, Gmina Wrocław, zgodnie z którym podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe, nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności właściwego dla podatnika tego podatku. Zdaniem TS UE, jednostki te nie ponoszą ryzyka gospodarczego, nie odpowiadają za szkody spowodowane tą działalnością (ryzyko i odpowiedzialność ponosi bowiem gmina), jak również m.in. nie dysponują własnym majątkiem.

Także NSA w uchwale z 26 października 2015 r., sygn. akt I FPS 4/15, potwierdził, iż podatnikiem jest tylko gmina, jak również przesądził o "braku samodzielności w VAT" samorządowego zakładu budżetowego, mimo że ten ostatni jest podmiotem wyodrębnionym w stosunku do tworzącej go jednostki samorządu terytorialnego pod względem organizacyjnym, majątkowym oraz finansowym. Samorządowy zakład budżetowy nie ma osobowości prawnej i działa w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, która go utworzyła.

Od 1 stycznia 2017 r. wprowadzono tzw. centralizację rozliczeń jednostek organizacyjnych danej jednostki samorządu terytorialnego.

Samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych. Przy czym wydzielenie mienia na rzecz samorządowego zakładu budżetowego ma jedynie charakter organizacyjny. Mienie to pozostaje w bezpośrednim władztwie jednostki samorządu, która określa zasady gospodarowania mieniem wydzielonym na potrzeby zakładu. Również odpowiedzialność za zobowiązania samorządowego zakładu budżetowego ponosi jednostka samorządu terytorialnego, która go utworzyła.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Brak osobowości prawnej zakładu budżetowego oraz fakt, że wchodzi on w skład "większej całości" powoduje, że nie może on np. wystąpić z powództwem przeciw gminie i kierować w stosunku do niej roszczeń.

W ślad za centralizacją rozliczeń podatkowych w przepisach ogólnych dotyczących finansów publicznych wprowadzono zasadę, że samorządowy zakład budżetowy może otrzymać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego środki finansowe wynikające z rozliczenia podatku od towarów i usług, z tym że ich wysokość nie może być wyższa niż wynikająca z rozliczenia tego podatku związanego z tym zakładem.

Zobacz: Rachunkowość budżetowa

Z uzasadnienia do projektu nowelizacji: (materializacja w postaci ustawy z 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług, druk sejmowy nr 709)wynikało, że nowy przepis umożliwia przekazywanie kwot do zakładu budżetowego w sytuacji, gdy jednostka samorządu terytorialnego otrzyma zwrot VAT, wynikający z deklaracji podatkowej, jeżeli organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego przewiduje przekazywanie tych środków temu zakładowi. Jednak organ stanowiący jednostki winien określić w statucie zakładu budżetowego zasady ustalania i przekazywania z budżetu jednostki środków finansowych wynikających z rozliczenia podatku VAT, z tym że ich wysokość nie może być wyższa niż wynikająca z rozliczenia podatku związanego z tym zakładem.

Wydaje się, że powyższe rozwiązanie nie jest wystarczającym "remedium" na problemy zakładów budżetowych, których sytuacja po centralizacji VAT uległa pogorszeniu, gdyż wcześniej generowano zwroty VAT (np. zakupy ze stawką 23%, sprzedaż ze stawką 8%), zaś obecnie rozliczenia poszczególnych jednostek wewnętrznych idą na "wspólne konto ".

Trudno dopatrywać się tu roszczenia samorządowego zakładu budżetowego, zarówno z punktu widzenia przepisów prawa cywilnego, jak i administracyjnego. Co więcej ogólne przepisy prawa podatkowego również nie rozwiązują tej kwestii.

Chyba że izba obrachunkowa zakwestionowałaby sposób działania gminy (wydaje się jednak, że bardziej pod kątem formalnym, tj. zgodności działania z aktami prawnymi, niż pod kątem gospodarności).

Być może warto byłoby wziąć pod uwagę możliwość zwrócenia uwagi na ten problem komisji rewizyjnej w gminie.

Natomiast dosyć problematyczne jest rozważanie skargi do WSA na bezczynność organu gminy z tego powodu, że w wyniku podjęcia przez organ gminy czynności prawnej lub faktycznej został naruszony interes prawny lub uprawnienie zakładu budżetowego. Uprawnienie to (jak i interes prawny) zwykle kojarzone jest bowiem z mieszkańcami gminy. Nadto zakład nie ma osobowości prawnej i nie może być stroną np. postępowania przed sądem administracyjnym.

Podstawy prawne

  • art. 86 - 87 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221)

  • art. 15 ust. 1 i ust. 4a ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t.: Dz.U. z 2016 r., poz. 1870; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1475).

ŁUKASZ MATUSIAKIEWICZ

radca prawny (OIRP Wrocław) specjalizujący się w prawie podatkowym, autor ponad 150 opracowań (monografie, poradniki praktyczne, analizy przepisów oraz orzecznictwa itp.

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego pracowników ochrony zdrowia. Wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Jest projekt rozporządzenia

Podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych działających w ochronie zdrowia. Wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Jest projekt rozporządzenia.

Trwają prace nad zmianami w Kodeksie pracy. Będzie nowa definicja mobbingu

Trwają prace nad zmianami w Kodeksie pracy. Będzie nowa definicja mobbingu. Jaka jest obecnie definicja mobbingu? Jakie w związku z tym ma obowiązki pracodawca? Co zakłada projekt nowelizacji Kodeksu pracy? Czy pracodawcy będą mieli dodatkowe obowiązki?

Uzupełniający urlop macierzyński. Czy pracodawca może go odrzucić? Kiedy wniosek?

19 marca 2025 r. zaczną obowiązywać przepisy wprowadzające uzupełniający urlop macierzyński. Od czego zależy długość tego urlopu? Kiedy należy złożyć wniosek o uzupełniający urlop macierzyński? Czy pracodawca może go odrzucić?

Odprawa pośmiertna 2025 r. Ile wynosi? Komu przysługuje?

Kodeks pracy określa m.in. zasady dotyczące nabycia odprawy pośmiertnej po pracowniku. Chodzi o sytuację, w której pracownik m.in. w czasie trwania stosunku pracy umiera. Kto może otrzymać odprawę pośmiertną po pracowniku? Ile wynosi?

REKLAMA

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? W jakich przypadkach pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę o pracę z winy pracownika, a w jakich bez winy pracownika? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Społeczne Agencje Najmu z 100 proc. dofinansowaniem z UE. Wnioski do 17 marca 2025 r.

Społeczne Agencje Najmu z 100 proc. dofinansowaniem z UE. Ruszyła II edycja konkursu dla gmin. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przeznaczy blisko 100 mln zł z Unii Europejskiej na Społeczne Agencje Najmu Wnioski do 17 marca 2025 r. Kto może wystąpić o dofinansowanie? Ile wynosi dofinansowanie?

Wyniki VI tury naboru programu Aktywny Maluch. Prawie 10 tys. miejsc opieki objętych dofinansowaniem

Wyniki VI tury naboru programu Aktywny Maluch. Prawie 10 tys. miejsc opieki objętych dofinansowaniem. Resort rodziny 31 stycznia opublikował wyniki VI tury naboru ciągłego w ramach programu Aktywny Maluch 2022-2029. Zgodnie z danymi resortu rodziny, poziom użłobkowienia w Polsce wynosi już 40,11 proc. Pod koniec 2023 r. wynosił 36 proc.

Czy pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej?

Czy pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej? Czym jest siła wyższa? Kiedy pracownik powinien poinformować pracodawcę o taki zwolnieniu? Czy dni przeznaczone na zwolnienie z powodu działania siły wyższej przechodzą na kolejny rok?

REKLAMA

Sporządzanie sprawozdań przez JST. Są nowe wzory. Kiedy sprawozdanie na starych zasadach?

Sporządzanie sprawozdań przez JST. Są nowe wzory. 31 stycznia 2025 r. w Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie Ministra Finansów, które wprowadza m.in. nowe wzory sporządzania sprawozdań przez JST. Kiedy sprawozdanie na starych zasadach?

Amortyzacja środków trwałych

Czym są środki trwałe? Czym jest amortyzacja? Co jest wartością początkową środka trwałego? Co należy uwzględnić przy amortyzacji środka trwałego? Jakie wyróżniamy metody amortyzacji środków trwałych?

REKLAMA