Ryczałt od samochodów służbowych a koszt paliwa

Ryczałt za wykorzystywanie samochodu służbowego przez pracowników do celów prywatnych – czy obejmuje również koszt paliwa zakupionego przez pracodawcę?

Ten dość krótki czas wystarczył, aby pojawiło się szereg wątpliwości związanych z ową instytucją. W szczególności przedmiotem istotnych rozbieżności w stanowiskach prezentowanych przez izby skarbowe oraz orzecznictwo jest zagadnienie, czy kwota ryczałtu obejmuje również koszty paliwa zakupionego przez pracodawcę. Wątpliwości budzi również sposób rozliczania przez pracodawcę z pracownikiem paliwa, które pracownik zużył na cele prywatne. Poniżej prezentujemy krótką informację, która przedstawi aktualne stanowisko organów skarbowych oraz orzecznictwa w tym zakresie.

Polecamy produkt: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

Ryczałt z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych

Od 1 stycznia 2015 r. zagadnienie uzyskiwania przychodu przez pracownika z tytułu udostępniania mu służbowego samochodu do celów prywatnych uregulowane zostało w art. 12 ust. 2 a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), dalej określana jako „ustawa o PIT”, o następującej treści:

Art. 12 ustawy o PIT
[…]
2a. Wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:
1) 250 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm 3;
2) 400 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm 3.
2b. W przypadku wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych przez część miesiąca wartość świadczenia ustala się za każdy dzień wykorzystywania samochodu do celów prywatnych w wysokości 1/30 kwot określonych w ust. 2a.
2c. Jeżeli świadczenie przysługujące pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych jest częściowo odpłatne, to przychodem pracownika jest różnica pomiędzy wartością określoną w ust. 2a albo ust. 2b i odpłatnością ponoszoną przez pracownika.

Wspomniana regulacja wprowadza zasadę, zgodnie z którą, w sytuacji, gdy pracownik wykorzystuje dla celów prywatnych samochód służbowy, osiąga z tego tytułu przychód, który podlega opodatkowaniu w formie ryczałtu – odpowiednio w kwocie 250/400 zł, która to kwota uzależniona jest od pojemności silnika samochodu (chyba, że pracownik wykorzystuje samochód jedynie przez część miesiąca – wówczas zastosowanie ma art. 12 ust. 2b ustawy o PIT, tj. następuje proporcjonalne zmniejszenie kwoty ryczałtu odpowiednio do ilości dni, w których pracownik wykorzystywał służbowy pojazd). Dodatkowo, prywatny użytek samochodów służbowych podlega oskładkowaniu. Pracodawca zobowiązany jest w związku z tym odprowadzić od powyższych kwot składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, jak również na ubezpieczenie zdrowotne (tak K. Klimek, 2015-03-03, Używanie samochodu służbowego do celów prywatnych, Legalis). Okoliczność, że świadczenia związane z udostępnieniem pracownikowi samochodu w celach prywatnych w części finansowanej przez pracodawcę należy uwzględnić w postawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne potwierdza stanowisko zajęte przez Oddział ZUS w Lublinie w interpretacji z dnia 28 stycznia 2015 r., WPI/200000/43/58/2015).

Zobacz również: Ryczałt za samochód służbowy a koszt paliwa

Nie może również budzić wątpliwości, że zryczałtowana metoda ustalania przychodu z prywatnego użytku służbowych samochodów ma zastosowanie wyłącznie w stosunku do pracowników. Powyższe potwierdza stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zajęte w Interpretacji Indywidualnej z dnia 23 lipca 2015 r., o następującej treści:

„z treści przepisów art. 12 ust. 2a i ust. 2b w sposób jednoznaczny wynika, że przepisy te dotyczą tylko i wyłącznie pracowników, tj. osób, o których mowa w art. 12 ust. 4 ustawy a nie innych osób – np. zleceniobiorców. Zleceniobiorca nie jest pracownikiem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie mogą wobec niego znaleźć zastosowania przepisy dotyczące pracowników.” (IBPB-2-1/4511-67/15/MK).

Paliwo zakupione przez pracodawcę a ryczałt w świetle stanowiska izb skarbowych

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami, czy wspomniany ryczałt obejmuje również koszt zakupionego przez pracodawcę paliwa, które pracownik następnie zużył na swoje prywatne cele wskazać należy, że organy podatkowe w sposób kategoryczny i konsekwentny uznają, że ryczałt za prywatne korzystanie ze służbowego samochodu obejmuje tylko bezpłatne udostępnienie firmowego auta. Nie obejmuje on natomiast kosztu zakupu paliwa, jak również opłat parkingowych i autostradowych.

Powyższe znajduje potwierdzenie w stanowisku wyrażonym przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w Interpretacji Indywidualnej z dnia 3 września 2015 r., o następującej treści:

„[…] ryczałtowo określona wartość przedmiotowego nieodpłatnego świadczenia obejmuje wyłącznie koszty pracodawcy wynikające z udostępnienia Pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych. Używanie tak udostępnionego samochodu wiąże się jednak z dodatkowymi kosztami, podobnie jak w sytuacji gdy samochód jest np. wypożyczany. Te koszty to koszty zużytego paliwa, opłat parkingowych czy opłat za przejazdy autostradą. Takie koszty nie mogą jednak być uznawane za świadczenia objęte kwotą określoną w art. 12 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca wskazał bowiem wyraźnie, że chodzi o świadczenia związane z wykorzystaniem samochodu służbowego (czy z oddaniem do używania – bezpłatnie – dla celów prywatnych) a nie wszelkie pochodne koszty związane z używaniem. [….] W sytuacji, gdy Wnioskodawca zdecyduje się dodatkowo pokrywać wydatki Pracownika np. na paliwo wykorzystywane w innych celach niż służbowych, wówczas wartość tego paliwa będzie stanowić opodatkowany przychód Pracownika ze stosunku pracy. Kwota ryczałtu określona w ustawie nie obejmuje zatem kosztów paliwa, w sytuacji gdy samochód służbowy wykorzystywany jest do celów prywatnych Pracownika.” (IBPB-2-1/4511-206/15/DP).

Podobne stanowisko Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zajął w Interpretacjach Indywidualnych z dnia 23 lipca 2015 r. (IBPB-2-1/4511-66/15/MK), jak również z dnia 20 kwietnia 2015 r. (IBPBII/1/4511-51/15/AŻ).

Polecamy serwis: Podatki dochodowe

Tożsame stanowisko zajęte zostało również przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w Interpretacji Indywidualnej z dnia 14 maja 2015 r., w której wskazano, że:

„ryczałtowo określona wartość przedmiotowego, nieodpłatnego świadczenia obejmuje wyłącznie koszty pracodawcy wynikające z udostępnienia pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych, a w związku z tym również koszty eksploatacji, do których poniesienia Wnioskodawca jest zobowiązany niezależnie od tego czy pracownik będzie wykorzystywał samochód służbowy do celów prywatnych czy też nie. Kwota ryczałtu określona w ustawie nie obejmuje jednak kosztów paliwa, w sytuacji gdy samochód służbowy wykorzystywany jest do celów prywatnych pracownika.” (IPPB2/4511-307/15-4/MK1).

Treść powyższej opinii jest zgodna ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zajętym w Interpretacjach Indywidualnych z dnia 21 lipca 2015 r. (IPPB4/4511-766/15-2/AK), 2 lipca 2015 r. (IPPB2/4511-411/15-2/MG) oraz 20 kwietnia 2015 r.(IBPBII/1/4511-51/15/AŻ).

Brak możliwości uznawania, że ryczałt za wykorzystywanie samochodu do celów prywatnych obejmuje również koszty paliwa, potwierdza także stanowisko doktryny. Świadczy o tym pogląd dr J. Marciniuka, a mianowicie: „Należy zatem przyjąć, że skoro ustawodawca był świadomy takiego sposobu kalkulowania tej wartości i nie postanowił wyraźnie, że proponowany ryczałt dodatkowo pokrywa koszty związane z bieżącą eksploatacją samochodów, np. koszty zakupu paliwa, to ryczałt ten ich nie pokrywa.” (PDOFIZU red. Marciniuk 2015 wyd. 16, Legalis).

Zgodnie z przywołanymi wyżej interpretacjami, w skład ryczałtu wchodzą jedynie takie koszty eksploatacji, które pracodawca zobowiązany byłby ponieść niezależnie od tego, czy pracownik wykorzystywałby taki samochód do celów prywatnych, czy też nie. Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, wyrażonego w Interpretacji Indywidualnej z dnia 3 września 2015 r., do kosztów takich zalicza się: „koszt myjni, płynu do spryskiwaczy, kosmetyków samochodowych” (IBPB-2-1/4511-206/15/DP).

W świetle powyższego, w ocenie izb skarbowych wartość paliwa zakupionego przez pracodawcę, które pracownik zużył na prywatne cele stanowi jego przychód, od którego należy odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. Podkreślić również należy, że koszty prywatnej eksploatacji pojazdu służbowego w części, w jakiej zostały pokryte przez pracodawcę należy także doliczyć do podstawy oskładkowania na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (tak K. Klimek, 2015-03-03, Używanie samochodu służbowego do celów prywatnych, Legalis).

Paliwo zakupione przez pracodawcę a ryczałt w świetle najnowszego orzecznictwa

Istniejącą, jednolitą linię interpretacyjną organów skarbowych, przełamało najnowsze orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 23 listopada 2015 r. (sygn. akt I SA/Wr 1595/15).

W ww. wyroku Sąd stanął na stanowisku, że wspomniany ryczałt obejmuje wszelkie wydatki, które ponosi pracodawca z tytułu udostępniania pracownikom samochodów służbowych, w tym również koszt zakupionego przez niego paliwa. W opinii Sądu, koszt paliwa zakupionego przez pracodawcę, a następnie zużytego przez pracownika do celów prywatnych nie powinien być dodatkowo (poza kwotą ryczałtu) doliczany do przychodu pracownika. Wojewódzki Sąd Administracyjny w ustnych motywach rozstrzygnięcia wskazywał również, że ustawodawca w sposób jednoznaczny powiązał wysokość ryczałtu z pojemnością silnika samochodu, co zdaniem Sądu przesądza o tym, że ustawodawca odnosił ryczałt do zużycia paliwa, bo ten element kosztów utrzymania samochodu powiązany jest z pojemnością silnika. W związku z powyższym, ryczałt obejmuje wszystkie wydatki, które pracodawca ponosi na utrzymanie samochodu udostępnianego pracownikowi, a nie tylko wydatki stałe.

Jednocześnie podkreślić należy, że wspomniane, precedensowe orzeczenie, które bez wątpienia jest korzystne dla pracowników, ale również w znaczący sposób ułatwia rozliczanie przez pracodawców ilości zużytego przez pracowników paliwa, jest nieprawomocne. Należy prognozować, że uprawomocnienie się wspomnianego orzeczenia lub utrzymanie wyroku przez NSA w przypadku ewentualnego wpływu apelacji w tej konkretnej sprawie może wpłynąć na zmianę dotychczas prezentowanego stanowiska organów podatkowych w tym zakresie.

Podsumowanie

Wprowadzenie ryczałtu z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych miało w znaczący sposób ułatwić rozliczenia pracodawcy z pracownikiem z tego tytułu. W praktyce zastosowanie tej instytucji wywołało szereg wątpliwości. Rozbieżne pozostają w szczególności stanowiska izb skarbowych oraz orzecznictwa w zakresie uznania, czy ryczałt obejmuje również koszt paliwa zakupionego przez pracodawcę, a zużytego następnie przez pracownika w jego prywatnych celach.

Ryczałt za wykorzystywanie samochodu służbowego przez pracowników do celów prywatnych – czy obejmuje również koszt paliwa zakupionego przez pracodawcę?

Polecamy serwis: Podatki