Zapłata po terminie a naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Nie. Jednak przytoczenia wymagają stosowne przepisy ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej: u.o.n.d.f.p.).

Po pierwsze, zgodnie z art. 16 ust. 1 u.o.n.d.f.p., naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie w terminie zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, w tym obowiązku zwrotu należności celnej, podatku, nadpłaty lub nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat albo oprocentowanie tych należności. Z ust. 2 ww. artykułu wynika zaś, że nie stanowi naruszenia zaniechanie dotyczące obowiązku zwrotu należności celnej, podatku, nadpłaty lub nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, jeżeli zapłata odsetek lub oprocentowanie są związane z czynnościami mającymi na celu ustalenie zasadności zwrotu tych należności.

Zarówno w orzecznictwie regionalnych komisji orzekających, jak i w piśmiennictwie podkreśla się, że samo niewykonanie zobowiązania nie rodzi jeszcze odpowiedzialności z art. 16 ust. 1 u.o.n.d.f.p. Nie stanowi także naruszenia sama zapłata odsetek, kar lub opłat, jeżeli nie była ona wynikiem niewykonania zobowiązania (por. T. Robaczyński, P. Gryska, „Dyscyplina finansów publicznych. Komentarz”, stan na 5.12.2013 r.). Z podanego stanu faktycznego wynika jednak, że zapłata odsetek miała związek z niewykonaniem zobowiązania w terminach wynikających z faktur kontrahentów. Zatem co do zasady przesłanki z ww. przepisu się ziściły, co oznacza, że można ogólnie mówić o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych.

Po drugie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 22 maja 2015 r. (sygn. akt V SA/Wa 379/15) również zaakcentował, że naruszeniem ładu finansów publicznych jest bowiem uiszczenie odsetek, kar lub opłat, a nie sam fakt niewykonania określonego zobowiązania. Tak rozumiane działanie jednostki zasługuje na negatywną ocenę. Z kolei w orzeczeniu z 22 czerwca 2015 r. Głównej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (sygn. akt BDF1.4800.63.2015) wprost podkreślono, że „(...) nie może być także za znikomo szkodliwe dla finansów publicznych uznane nieregulowanie w terminie wielu należności. Nie można przejść do porządku dziennego nad sytuacją, w której nieuzgodnione z wierzycielami, notoryczne opóźnianie płatności ma być sposobem na ratowanie finansów gminy”.

Polecamy: Rachunkowość Budżetowa

Po trzecie, co już wyżej podano, nie budzi wątpliwości fakt, że naruszenie dyscypliny ma miejsce wtedy, gdy wystąpią ww. okoliczności. Jednak w podanym stanie faktycznym podano, że suma łącznie zapłaconych odsetek nie przekroczyła 500 zł, dlatego konieczne jest odwołanie się jeszcze do art. 26 ust. 1 u.o.n.d.f.p. Ustawodawca określił w nim, że nie stanowi naruszenia dyscypliny działanie lub zaniechanie określone w art. 5–16, którego przedmiotem są środki finansowe w wysokości nieprzekraczającej jednorazowo, a w przypadku więcej niż jednego działania lub zaniechania – łącznie w roku budżetowym kwoty minimalnej.

Wspomniana kwota minimalna jest określana z kolei przez odesłanie z ust. 3 ww. artykułu do przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłoszonego przez prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, zgodnie z art. 5 ust. 7 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Wynosiła ona w 2015 r. 3408,62 zł.

Polecamy: Poradnik Rachunkowości Budżetowej

Warto przytoczyć stanowisko GKO w sprawach o naruszenie z 12 maja 2016 r. wynikające z orzeczenia wydanego w sprawie o sygn. akt BDF1.4800.6.2016, gdzie wskazano, że „Skoro ustalono, że kwota ta wyniosła łącznie w roku budżetowym 2195,01 zł, a więc była niższa od kwoty minimalnej, to w konsekwencji należało przyjąć, że czyn zarzucony obwinionemu nie stanowi – na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy – naruszenia dyscypliny”. Korelacja powyższych przepisów oraz orzecznictwa prowadzi do wniosku, że prawdopodobnie w podanym stanie faktycznym, pomimo zapłaty odsetek od faktur, nie można mówić o naruszeniu.

Marcin Nagórek, radca prawny

Podstawa prawna: Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 168 ze zm.).