Jak obliczyć wysokość kwoty wolnej od potrąceń w 2021 r. podwyższonej z powodu COVID-19?

Utrata źródła dochodu przez członka rodziny

PROBLEM

Od ubiegłego roku obowiązuje reguła, w myśl której w sytuacji, gdy z powodu podjętych działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi obniżono wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, wówczas kwoty zwolnione z egzekucji ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu. Jak obliczyć tę kwotę w 2021 r.?

ODPOWIEDŹ

Podwyższoną kwotę należy obliczać od ustawowego minimum obowiązującego w 2021 r.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 52 ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty określone w art. 871 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.) ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.

Kim jest członek rodziny?

Członek rodziny - małżonek albo rodzic wspólny dziecka oraz dziecko w wieku do 25 roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25 rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w ustawie z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

Dziecko - dziecko własne pracownika, dziecko współmałżonka, a także dziecko rodzica wspólnego dziecka, przy czym nie ma znaczenia, czy dziecko się uczy, czy też nie.

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego lub dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Kwota wolna od egzekucji

Zgodnie z art. 871 k.p., wolna od egzekucji jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego (dalej: PPK), jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Co to oznacza w praktyce? Aktualnie obowiązującą kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę określa rozporządzenie Rady Ministrów z 15 września 2020 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2021 r. Kwota ta to 2800 zł brutto. Podstawę obliczenia kwot wolnych od potrąceń stanowi natomiast wspomniana kwota minimalnego wynagrodzenia netto, tzn. po dokonaniu odliczeń należności publicznoprawnych oraz wpłat dokonywanych do PPK, jeżeli pracownik z nich nie zrezygnował. Ponadto kwota wolna jest proporcjonalna do wymiaru etatu pracownika oraz zależna od parametrów podatkowych na liście płac zatrudnionego, tzn. od zastosowania podstawowych lub podwyższonych kosztów uzyskania przychodów oraz ulgi podatkowej czy potrącania zaliczki na podatek dochodowy. Przybiera ona zatem różną wartość dla poszczególnych zatrudnionych.

Sposób obliczania kwoty wolnej od potrąceń obowiązującej od 1 stycznia 2021 r., skalkulowanej przy zastosowaniu 17% podatku, przy założeniu, że pracownik nie jest objęty PPK, jest zatrudniony w pełnym wymiarze etatu oraz ma zastosowane podstawowe koszty uzyskania przychodów i ulgę podatkową, obrazuje TABELA.

Obliczanie kwoty wolnej od potrąceń

TABELA. Przykład obliczenia kwoty wolnej od potrąceń w 2021 r.*

* Pozostałe wysokości kwot wolnych od potrąceń obowiązujących w 2021 r. w zależności od wymiaru etatu i zastosowania parametrów podatkowych zawarto w elektronicznym dodatku do niniejszego wydania "Rachunkowości Budżetowej" - "Wskaźniki i stawki".

Jeżeli więc minimalne wynagrodzenie netto obliczone w TABELI wynosi 2061,67 zł, to 25% tego wynagrodzenia stanowi 515,42 zł. O taką sumę wzrośnie kwota wolna od potrąceń na każdego niezarabiającego członka rodziny. Przykładowo, w przypadku dwóch niezarabiających członków rodziny, których pracownik ma na utrzymaniu, kwota wolna od potrąceń przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne w jego przypadku będzie wynosiła 3092,51 zł. Jeżeli pracownik zarabia np. 3200 zł netto, to z jego wynagrodzenia co do zasady będzie można potrącić jedynie 107,49 zł.

Podstawa prawna

• art. 87, art. 871 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320)

• art. 52 ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875)

• rozporządzenie Rady Ministrów z 15 września 2020 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2021 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1596)

©℗

ANNA KOPYŚĆ - ekspert prawa pracy i wynagrodzeń, szkoleniowiec, autor licznych opracowań i publikacji z dziedziny kadrowo-płacowej, redaktor merytoryczny dwutygodnika "Rachunkowość Budżetowa"