REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Metodologia audytu wewnętrznego

Longin Mażewski
Audyt/ Fot. Fotolia
Audyt/ Fot. Fotolia
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Samorządy terytorialne, których budżet przekracza 40 mln zł, muszą prowadzić audyt wewnętrzny. Choć obowiązek ten istnieje już pięć lat, to nadal wiele jednostek ma z nim problemy.

Audyt wewnętrzny jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest wspieranie kierownika jednostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej realizowaną przez czynności zapewniające i czynności doradcze (art. 272 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych; dalej: u.f.p.). Ocena adekwatności, efektywności i skuteczności systemów kontroli zarządczej w jednostce dotyczy zwłaszcza: zgodności działalności z przepisami prawa oraz przepisami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdań, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji, zarządzania ryzykiem.

REKLAMA

Redakcja poleca: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

REKLAMA

Podstawowe znaczenie dla prowadzenia audytu mają czynności o charakterze zapewniającym, gdyż dzięki nim kierownictwo jednostki uzyskuje racjonalne zapewnienie, że ustanowiony system kontroli zarządczej spełnia swoje ustawowe zadania. Działania o charakterze doradczym mogą być wykonywane, o ile ich cel i zakres nie naruszają zasady obiektywizmu i niezależności audytora wewnętrznego. Czynności o charakterze zapewniającym i doradczym określane są jako zadania zapewniające. W celu zweryfikowania realizacji zaleceń wydanych w wyniku przeprowadzonego zadania zapewniającego, mogą być przeprowadzone przez audytora wewnętrznego czynności sprawdzające.

Szczegółowe zasady funkcjonowania audytu wewnętrznego w jednostce powinny być określone w Karcie audytu wewnętrznego, zatwierdzonej przez kierownika jednostki. Powinna ona normować co najmniej następujące obszary:

1) ogólne cele i zasady audytu wewnętrznego,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) prawa i obowiązki audytora wewnętrznego,

3) niezależność audytora wewnętrznego,

4) zakres audytu wewnętrznego,

5) sprawozdawczość,

6) koordynację działalności komórki audytu wewnętrznego,

7) relacje z Najwyższą Izbą Kontroli i innymi instytucjami kontrolnymi.

Obowiązek prowadzenia audytu wewnętrznego przez jednostkę samorządu terytorialnego powstaje z chwilą przekroczenia w przyjętej przez organ stanowiący uchwale budżetowej, po stronie dochodów i przychodów lub wydatków i rozchodów budżetu, kwoty progowej 40 mln zł (art. 274 ust. 3 u.f.p.). Obowiązek ten wygaśnie, jeżeli w uchwale budżetowej zostanie wprowadzona zmiana powodująca obniżenie wysokości dochodów i przychodów lub wydatków i rozchodów do kwoty poniżej wielkości 40 mln zł. Nieprowadzenie audytu wewnętrznego pomimo przekroczenia w uchwale budżetowej kwoty progowej stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Należy też pamiętać, że od 31 maja 2012 r. kierownicy podmiotów publicznych, w tym kierownicy JST, mają obowiązek zapewnienia audytu wewnętrznego w zakresie bezpieczeństwa informacji, nie rzadziej niż raz na rok.

Zadania zapewniające

Audyt wewnętrzny prowadzony jest na podstawie rocznego planu audytu. Rozpoczynając realizację zadania audytowego, audytor dokonuje analizy w obszarze ryzyka objętym zadaniem zapewniającym oraz opracowuje program zadania zapewniającego. Opracowując program zadania zapewniającego audytor wewnętrzny przede wszystkim uwzględnia:

● cele i zadania jednostki w obszarze ryzyka objętego zadaniem zapewniającym,

● wyniki analizy ryzyka obszaru objętego zadaniem zapewniającym,

● system kontroli zarządczej, w tym zarządzania ryzykiem,

● możliwość wprowadzenia usprawnień w systemie kontroli zarządczej w obszarze ryzyka objętego zadaniem zapewniającym,

● datę rozpoczęcia i przewidywany czas trwania zadania zapewniającego.

Audytor wewnętrzny przeprowadza czynności audytowe na podstawie imiennego upoważnienia do przeprowadzania audytu wewnętrznego udzielonego w formie pisemnej przez kierownika jednostki.

Kryteria oceny są punktem odniesienia, według których audytor może w badanym obszarze ocenić, np. zgodność podjętych działań z przepisami prawa lub wewnętrznymi procedurami, adekwatność systemów kontroli zarządczej, gospodarność, wydajność lub efektywność podjętych działań przez audytowaną jednostkę/komórkę organizacyjną. Optymalne jest, aby audytor określił kryteria dokonania oceny badanego procesu/obszaru już na etapie opracowywania programu zadania audytowego. Źródłami kryteriów oceny mogą być:

1) przepisy prawa i regulacje wewnętrzne,

2) standardy, normy oraz inne wskazówki o charakterze standardów opracowane przez uznane organizacje i instytucje,

3) plany działalności i z nich (dotyczy administracji rządowej),

4) wytyczne kierownictwa jednostki,

5) dobre praktyki,

6) wyniki kontroli i wcześniejszego audytu wewnętrznego.

Dla poszczególnych kryteriów należy ustalić sposób klasyfikowania odnotowanych wyników zadania pod kątem ich spełnienia lub niespełnienia, np. zgodne/niezgodne.

Audytor wewnętrzny po zakończeniu czynności w komórkach audytowanych objętych zadaniem audytowym zwołuje naradę zamykającą z udziałem kierownika jednostki i kierowników komórek audytowanych lub wyznaczonych przez nich pracowników, w celu przedstawienia wstępnych wyników audytu. Po przeprowadzeniu narady zamykającej audytor sporządza sprawozdanie, w którym przedstawia wyniki audytu wewnętrznego.

Audytor przekazuje sprawozdanie kierownikom komórek audytowanych. W przypadku objęcia zakresem zadania kilku komórek organizacyjnych audytor może przekazać kierownikowi komórki audytowanej tylko tę część sprawozdania, która dotyczy kierowanej przez niego komórki.

Czynności sprawdzające i doradcze

Realizacja zaleceń audytowych podlega badaniu przez audytora w przypadku ujęcia takiego zadania w rocznym planie audytu. Audytor przeprowadza czynności sprawdzające, dokonując oceny działań podjętych w celu realizacji zaleceń.

Ustalenia poczynione w trakcie czynności sprawdzających oraz ich ocenę audytor zamieszcza w notatce informacyjnej, którą przekazuje kierownikowi jednostki oraz kierownikowi komórki, w której były przeprowadzone czynności sprawdzające.

Audytor może wykonywać czynności doradcze w przypadku uwzględnienia ich w rocznym planie audytu. Jednak wstrzymuje się od wykonywania czynności doradczych, które prowadziłyby do przyjęcia przez niego obowiązków, odpowiedzialności lub uprawnień wchodzących w zakres zarządzania jednostką – informując o tym w formie pisemnej kierownika jednostki. W wyniku czynności doradczych audytor może przedstawić opinie lub wnioski dotyczące usprawnienia funkcjonowania jednostki.

Program zapewnienia i poprawy jakości

Do 31 stycznia roku następnego audytor wewnętrzny składa kierownikowi jednostki sprawozdanie z wykonania rocznego planu audytu, informując m.in. o stopniu jego realizacji oraz istotnych ryzykach i słabościach kontroli zarządczej.

Audytor opracowuje też program zapewnienia i poprawy jakości realizowanych w jednostce działań audytowych. Program umożliwia dokonanie oceny, czy działalność audytu jest zgodna z prawem i standardami oraz kartą audytu oraz czy audytor wewnętrzny działa zgodnie z etyką swojego zawodu. Program uwzględnia zewnętrzne oceny i okresowe wewnętrzne oceny jakości pracy oraz bieżący monitoring.

Audytor powinien też dokonywać okresowo samooceny audytu wewnętrznego. Może ona być przeprowadzona według metodologii Departamentu Audytu Sektora Finansów Publicznych Ministerstwa Finansów stosowanej przy okresowej ocenie audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych.

LONGIN MAŻEWSKI

Autor jest audytorem wewnętrznym, ekspertem w zakresie finansów publicznych

PODSTAWY PRAWNE

● art. 272–296 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 885; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 532)

● § 20 ust. 2 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Innowacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 526; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1671)

Polecamy serwis: Finanse

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Trzynastki w budżetówce 2024 - kiedy są wypłacane?

    Trzynastki w budżetówce - w 2024 roku termin wypłaty wypada w niedzielę. Kiedy pracownicy powinni otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne? Spóźnienie z wypłaceniem trzynastki uprawnia do odsetek od pracodawcy.

    Zmiany: stawki wynagrodzeń w urzędach. Podwyżki od 1 stycznia 2024 r. [Nowe tabele zaszeregowania]

    Zmiany w rozporządzeniu w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek.

    Od 1 kwietnia 2024 r. 128 799 zł jednorazowego odszkodowania i 1431 zł za procent uszczerbku na zdrowiu [wypadki przy pracy]

    Monitor Polski: obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, które będą obowiązywały od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca 2025 r.

    Od 1 marca świadczenie wyniesie 336,36 zł. Ważniejsze, ze Senat chce objąć nim samorządowców sprzed 1990 r.

    Skrócenie do 7 lat okresu pełnienia funkcji sołtysa uprawniającego do otrzymania świadczenia i przyznanie świadczeń dla sołtysów pełniących funkcję przed 1990

    REKLAMA

    Każda pensja w budżetówce ma być wyższa o 20% (i więcej) od pensji minimalnej dla "wszystkich". Na dziś 5090 zł. Tego chcą związkowcy

    Pensja minimalna w budżetówce ma być wyższa o 20% od pensji minimalnej dla "wszystkich". Tego chcą związkowcy ze "Związkowa Alternatywa".

    Trzeba określić maksymalny poziom wynagrodzeń zasadniczych pracowników

    W regulaminach wynagrodzenie zasadnicze ustala się dla danego stanowiska pracy widełkowo – z podaniem kwoty minimalnej i maksymalnej.

    Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne to odpowiednik emerytur pomostowych. Ile osób je pobiera?

    W grudniu 2023 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,1 tys. osób, a przeciętna wysokość "kompensówki" wynosiła 3617,29 zł. Tak wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

    Nowe Standardy - Global Internal Audit Standards™

    Nowe Standardy mówią jasno – jako audytorzy jesteśmy częścią organizacji, i – oczywiście zachowując pełen obiektywizm – pomagamy jej osiągnąć właściwe cele.

    REKLAMA

    Roczne sprawozdanie o udzielonych zamówieniach a likwidacja gminnej jednostki budżetowej

    Na jakim podmiocie ciąży obowiązek złożenia rocznego sprawozdania o udzielonych zamówieniach w przypadku likwidacji gminnej jednostki budżetowej?

    Ustawa budżetowa na 2024 rok bez poprawek Senatu. Trafi teraz do podpisu Prezydenta

    Prezydent RP może podpisać ustawę budżetową, ewentualnie - zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o ocenę zgodności jej zapisów z ustawą zasadniczą.;

    REKLAMA