Kontrola zarządcza

O zakresie i terminie rozpoczęcia kontroli prezes izby lub osoba przez niego upoważniona powiadamia kierownika jednostki kontrolowanej, a w przypadku kontroli samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych oraz innych podmiotów, w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego - również właściwy organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego. Powiadomienia o terminie kontroli kompleksowej dokonuje się nie później niż na 7 dni przed jej rozpoczęciem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu (wyrok z dnia 6 czerwca 2016 r.) stwierdził, że żądanie udostępnienia kserokopii operatu szacunkowego, jak również umowy z rzeczoznawcą majątkowym na jego wykonanie dotyczy informacji publicznych i podlega udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej [dalej: u.d.i.p.]. 

Sporządzanie sprawozdań Rb-28/Rb-28S, Rb-50/Wydatki oraz Rb-Z na podstawie danych niepochodzących wprost z ksiąg rachunkowych dotyczy przede wszystkim danych na temat zobowiązań jednostek, w tym zobowiązań wymagalnych.

Precyzyjne i trafne ujęcie celu stawianego przed kontrolą zarządczą w JST wraz ze wskazaniem jej zakresu powinno służyć uporządkowaniu jednolitego rozumienia czym jest kontrola zarządcza i późniejszego stosowania się do przyjętych regulacji.

Fakt przeprowadzenia kontroli merytorycznej powinien być potwierdzony na dokumencie podpisem osoby, która ją wykonała.

Intencją ustawodawcy było stworzenie systemu kontroli powiązanego z realizacją celów (misją) jednostki. Stanowiło to novum w stosunku do poprzednio przyjętych rozwiązań. Z zapisów uzasadnienia do projektu wynika, że kontrola zarządcza jest w założeniu narzędziem obejmującym także zagadnienie formułowania celów i zadań, a następnie sprawdzenie ich realizacji, zgodnie z założonymi kryteriami. Wprowadzenie formalnego obowiązku wyznaczania celów i przygotowywania planów zadań, a także sporządzanie sprawozdań z wykonania tych planów jest warunkiem koniecznym do właściwego zarządzania jednostką – czyli w konsekwencji efektywnego wykorzystywania środków publicznych.

Zgodnie z tym standardem, struktura organizacyjna jednostki powinna być dostosowana do aktualnych celów i zadań. Zakres zadań, uprawnień i odpowiedzialności jednostek, poszczególnych komórek organizacyjnych jednostki oraz zakres podległości pracowników powinien być określony w formie pisemnej w sposób przejrzysty i spójny. Aktualny zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności powinien być określony dla każdego pracownika.

Zdaniem NIK urzędnikom do tej pory nie udało się skutecznie wdrożyć nowej koncepcji zarządzania. Dlaczego tak się dzieje?

W każdej jednostce należącej do sektora publicznego powinien być zorganizowany system kontroli zarządczej, obejmujący ogół działań podejmowanych przez jednostkę dla zapewnienia realizacji celów i zadań jednostki w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy (art. 68 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych; dalej: uofp).