Opodatkowanie nieodpłatnych świadczeń po wyroku TK

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) uznał za zgodne z Konstytucją RP przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzające opodatkowanie dochodów pracowników z tytułu innych nieodpłatnych świadczeń. Wyrok zawiera jednak wiele aspektów pozytywnych dla pracodawców i pracowników.

Kryterium „zaoszczędzonego wydatku”

Trybunał odniósł się do współczesnych relacji pracowniczych – wskazując, że pracodawcy oferują pracownikom całą gamę świadczeń, które są świadczeniem pośrednim między:

● gratyfikacją (rzeczową lub w postaci usługi) przyznaną pracownikowi jako element wynagrodzenia za pracę (są to świadczenia opodatkowane) a

● wymaganymi przez przepisy świadczeniami ze strony pracodawcy, które służą stworzeniu odpowiednich warunków pracy (które są zwolnione z opodatkowania).

W tej sytuacji pojawia się pytanie o kryterium rozpoznawania świadczeń objętych podatkiem dochodowym. TK uznał, że tym kryterium jest obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie pracownika – czyli czy spowodowało u niego realne przysporzenie majątkowe.

Takie przysporzenie występuje z reguły w dwóch postaciach:

● wypłata gotówki (np. pensja, premia),

● zaoszczędzenie wydatku (następstwo świadczenia rzeczowego lub skorzystania przez pracownika z usługi).

Dodatkowo nie tylko powinno nastąpić przysporzenie majątkowe, ale również pracownik musi dobrowolnie skorzystać z oferty pracodawcy. Jeżeli więc pracownik musiał skorzystać z jakiejś usługi albo świadczenia zaoferowanego przez pracodawcę (dlatego że nakazuje to prawo, albo np. pracownik bał się stracić pracę), to nie mamy do czynienia z przysporzeniem majątkowym po stronie pracownika.

Ta zgoda pracownika na skorzystanie ze świadczenia jest potwierdzeniem, że – z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej – było ono celowe i przydatne dla pracownika, leżało w jego interesie. Generalnie obowiązuje tu zasada, że wszystkie te cechy spełnia wydatek, który pracownik chciałby albo byłby zmuszony sfinansować ze swoich pieniędzy, gdyby nie mógł skorzystać z zasobów pracodawcy.

Więcej czytaj na INFORRB w artykule: Opodatkowanie „innych nieodpłatnych świadczeń” po wyroku TK >>