REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
VAT przy wywłaszczeniu nieruchomości na drogę gminną./ fot. Fotolia
VAT przy wywłaszczeniu nieruchomości na drogę gminną./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zdaniem WSA odszkodowanie (ustalone stosownie do wartości wywłaszczonej nieruchomości) oraz podatek VAT są odrębnymi instytucjami prawa materialnego, między którymi jest tylko taki związek, że w razie spełnienia przesłanek określonych w ustawie VAT następuje opodatkowanie wywłaszczonego podatkiem od przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Podatek VAT jest wydarzeniem następczym w stosunku do ustalenia, na podstawie decyzji właściwego organu, odszkodowania za nieruchomość wywłaszczoną.

WSA w Gdańsku wyrokiem z 23.11.2017 r. w sprawie II SA/Gd 613/17 wskazał na brak obowiązku powiększenia o VAT odszkodowania przy wywłaszczeniu nieruchomości zajętej pod drogę gminną.

REKLAMA

Dnia 23 listopada 2017 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wydał w sprawie II SA/Gd 613/17 wyrok w przedmiocie opodatkowania VAT wywłaszczenia nieruchomości zajętej pod drogę gminną.

REKLAMA

Przedmiotem postępowania było rozpoznanie sprawy, w której stanie faktycznym wskazano, że po zatwierdzeniu przez wójta gminy podziału nieruchomości (w tym na stosowną działkę stanowiącej drogę gminną) i po bezskutecznych próbach negocjacyjnego ustalenia wysokości odszkodowania z tego tytułu, wniesiono o jego ustalenie w trybie administracyjnym. Starosta zawiadomił strony o wszczęciu postępowania administracyjnego, w toku którego rzeczoznawca sporządził operat szacunkowy nieruchomości. W oparciu o tenże operat Starosta ustalił odszkodowanie za prawo własności działki zarządzając jego wypłatę.

Strony wniosły odwołanie rozstrzygnięcia Starosty, zarzucając brak ujęcia w kwocie przyznanego odszkodowania należnego VAT z tego tytułu. Wojewoda, działając na podstawie przepisów Kpa oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami, decyzją administracyjną uchylił uprzednią decyzję organu pierwszej instancji w całości i ustalił nową kwotę odszkodowania według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. Wyjaśnił przy tym, że z przepisów powołanych ustaw wynika, że podstawą ustalenia odszkodowania jest wartość rynkowa nieruchomości. Tym samym brak jest podstaw prawnych do określania kwoty odszkodowania z tytułu przejścia prawa własności nieruchomości z mocy prawa jako kwoty brutto czy netto. Wojewoda wskazał, że stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym.

Strony wniosły na decyzję wojewody skargę do WSA, żądając uchylenia w całości decyzji organów obu instancji i zasądzenia zwrotu kosztów postępowania. Strony zarzuciły decyzji między innymi błędy dotyczące nieprawidłowego ustalenia wartości nieruchomości wskutek pominięcia należnego VAT. W opinii stron ustalona w operacie szacunkowym wartość rynkowa nieruchomości jest wartością netto (nie zawierającą w sobie kwoty należnego VAT), a skarżący, którzy zostali pozbawieni prawa własności nieruchomości, są jednocześnie podatnikami tego podatku, co powoduje, że kwota przyznanego odszkodowania nie odpowiada wartości odjętego prawa w rozumieniu powyższych przepisów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Procedury podatkowe

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalając skargę stron wskazał, że jej przedmiot sprowadza się tylko i wyłącznie do kwestii oceny zasadności dodania do wysokości ustalonego odszkodowania kwoty VAT.

Sąd nadmienił, że ustalenie odszkodowania za nieruchomość skarżących przejętą pod budowę drogi publicznej odbyło się w trybie art. 134 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który w opinii sądu miał kluczowe znaczenie dla ustalenia wysokości odszkodowania. We wskazanych przepisach bowiem, ani w żadnych innych nie ma mowy o tym, że do kwoty odszkodowania z tytułu wywłaszczenia (przejęcia z mocy prawa) dodaje się kwotę należnych podatków oraz danin. W tym zakresie powołana regulacja jest jednoznaczna. Sąd wyjaśnił również, że potwierdzenie takiego stanowiska znaleźć można m.in. w § 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, który przesądza o tym, że przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości w podejściu dochodowym nie uwzględnia się amortyzacji, kredytu i jego kosztów, podatku dochodowego oraz innych opłat i podatków związanych ze sprzedażą nieruchomości. Skoro w podejściu dochodowym podstawą określania wartości są dochody wskazane na m.in. na podstawie czynszów i wydatków operacyjnych, których poziom przyjmujemy bez podatku od towarów i usług, to analogicznie – w opinii WSA w Gdańsku - w podejściu porównawczym "ceny transakcyjne" stanowiące podstawę określania wartości rynkowej nie powinny zawierać tego podatku.

Skoro ustalenie wysokości odszkodowania następuje w oparciu o zasady określone w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami, a przepisy tej ustawy nie przewidują możliwości powiększenia należnego odszkodowania o dodatkowe składniki nieprzewidziane w ustawie, w tym również o podatek od towarów i usług, to brak jest podstawy prawnej do konstruowania normy prawa materialnego nakładającej na organ ustalający wysokość odszkodowania taki obowiązek (WSA odesłał w tym zakresie do orzecznictwa NSA, wynikającego między innymi z wyroku z dnia 12 maja 2015 r., sygn. akt I OSK 1402/13). .

W konsekwencji sąd nie podzielił zarzutu skargi, że wysokość odszkodowania powinna być powiększona o podatek od towarów i usług. Zdaniem WSA ewentualny obowiązek zapłaty przez skarżących VAT z tytułu odszkodowania pozostaje bez wpływu na wartość rynkową nieruchomości.

Z tego powodu wartość rynkowa nieruchomości nie rośnie. Wtórne w stosunku do ustalonego odszkodowania obowiązki publicznoprawne skarżących związane z podatkiem nie mogą przekładać się na ocenę odszkodowania w kategoriach słuszności, jeśli jego wysokość odzwierciedla wartość rynkową utraconego prawa.

Odszkodowanie za utraconą własność nieruchomości, ma za zadanie rekompensować wartość utraconego prawa, a nie szkody wskutek wywłaszczenia nieruchomości. Podatek od towarów i usług nie jest elementem wartości nieruchomości. Powstanie zobowiązania podatkowego, w oparciu o odrębne od ustawy o gospodarce nieruchomościami przepisy, jest zdarzeniem następczym w stosunku do uzyskania odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość.

Skład orzekający WSA w sprawie nie podzielił stanowiska, które przywołali skarżący podając wyroki NSA, w których opowiedziano się za ustaleniem odszkodowania z uwzględnieniem wysokości podatku od towarów i usług, który uiścić muszą skarżący. W opinii WSA żadne z powołanych przez skarżących orzeczeń nie dotykało kwestii ustalenia wartości wywłaszczonej nieruchomości na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Co do zasady w przywołanych w niniejszym uzasadnieniu orzeczeniach NSA przyjmuje się, że odszkodowanie (ustalone stosownie do wartości wywłaszczonej nieruchomości) oraz podatek VAT są odrębnymi instytucjami prawa materialnego, między którymi jest tylko taki związek, że w razie spełnienia przesłanek określonych w ustawie VAT następuje opodatkowanie wywłaszczonego podatkiem od przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Z tego dalej wywodzi się, że podatek VAT jest wydarzeniem następczym w stosunku do ustalenia, na podstawie decyzji właściwego organu, odszkodowania za nieruchomość wywłaszczoną. Zwraca się też uwagę, że o ile ustawodawca przewiduje uwzględnienie w kwocie zapłaty oznaczonego podatku, to czyni to w wyraźnym, niebudzącym wątpliwości przepisie prawa powszechnie obowiązującego, np. przy kosztach zastępstwa procesowego w ramach pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Bezspornie poza zakresem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie pozostają wszelkie kwestie związane z tym, czy, kiedy i w jakiej wysokości powstało zobowiązanie podatkowe.

W konsekwencji zdaniem WSA odszkodowanie (ustalone stosownie do wartości wywłaszczonej nieruchomości) oraz podatek VAT są odrębnymi instytucjami prawa materialnego, między którymi jest tylko taki związek, że w razie spełnienia przesłanek określonych w ustawie VAT następuje opodatkowanie wywłaszczonego podatkiem od przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Podatek VAT jest wydarzeniem następczym w stosunku do ustalenia, na podstawie decyzji właściwego organu, odszkodowania za nieruchomość wywłaszczoną.

Paweł Kaźmierczak

doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zagadnieniach opodatkowania jest podatkiem od towarów i usług oraz procedury podatkowej

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zarządzanie budżetem samorządów na starych zasadach – ale z małymi zmianami – do 2029 roku. Rząd przyjął projekt nowelizacji

Zarządzanie budżetem samorządów na starych zasadach, ale z małymi zmianami, do 2029 roku. Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Od 1 stycznia 2025 r. wyższa opłata reklamowa. Część stała opłaty reklamowej wzrośnie do 3,72 zł. Kto zapłaci?

Od 1 stycznia 2025 r. wyższa opłata reklamowa. Część stała opłaty reklamowej wzrośnie do 3,72 zł. Kto zapłaci? Podwyższeniu ulegnie także stawka części zmiennej opłaty reklamowej. Ile wynosić będą opłaty reklamowe za umieszczone tablice i urządzenia reklamowe?

Od 1 stycznia 2025 r. 6,38 zł dziennie opłaty uzdrowiskowej. Opłata miejscowa także wzrośnie. Kto jest zwolniony z tych opłat?

Od 1 stycznia 2025 r. 6,38 zł dziennie opłaty uzdrowiskowej. Opłata miejscowa także wzrośnie. Kto jest zwolniony z tych opłat? Kiedy pobierana jest opłata uzdrowiskowa, a w których przypadkach może być pobrana opłata miejscowa?

Do 2029 r. uelastycznione reguły zarządzania budżetami jednostek samorządu terytorialnego [projekt]

Do 2029 r. uelastycznione reguły zarządzania budżetami jednostek samorządu terytorialnego. W wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Chodzi o przedłużenie obowiązującego do 2025 r. uelastycznienia reguł fikusowych dla samorządów terytorialnych.

REKLAMA

Przedawnienie zobowiązań podatkowych, a działania organów skarbowych

Przedawnienie zobowiązań podatkowych, a działania organów skarbowych. Jakie działania podejmuje fiskus, aby zapobiec przedawnieniu? Jakie przepisy dają mu do tego prawo? Komentarz ekspercki. Z końcem roku 2024 przedawniają się zobowiązania podatkowe, których zapłata przypadała na 2019 rok.

Bon frekwencyjny: Do 29 listopada 2024 r. przedłużono termin składania wniosków o wsparcie dla kół gospodyń wiejskich

Bon frekwencyjny: Do 29 listopada 2024 r. przedłużono termin składania wniosków o wsparcie dla kół gospodyń wiejskich. Chodzi o prawo do dofinansowania dla kół gospodyń wiejskich z gmin, w których frekwencja w ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych przekroczyła 60 proc.

Bon senioralny 2026 r. Zadania gmin, sprawozdania, finansowanie

Bon senioralny 2026 r. Zadania gmin, sprawozdania, finansowanie. Zadania gmin związane zrealizowaniem bonu senioralnego. Co powinno znaleźć się w sprawozdaniu dotyczącym realizowania bonu senioralnego? Jak będą finansowane zadania z zakresu bonu senioralnego?

Zrównanie praw kół gospodyń wiejskich. Ustawa z podpisem prezydenta

Zrównanie praw kół gospodyń wiejskich. Ustawa z podpisem prezydenta Andrzeja Dudy. Chodzi o zrównanie praw wszystkich kół gospodyń wiejskich, jeśli chodzi o ich dostęp do rozwiązań zawartych w ustawie o KGW z 9 listopada 2018 roku.

REKLAMA

MRPiPS: "Premia społeczna" - granty dla samorządów na usługi społeczne. Wnioski można składać do końca października

MRPiPS: "Premia społeczna" - granty dla samorządów na usługi społeczne. Wnioski można składać do końca października. JST mogą uzyskać do 350 tys. zł. 1 października Fundacja Fundusz Współpracy uruchomiła kolejną pulę środków dla samorządów na zakup usług społecznych.

Płaca minimalna 2025. Kwota brutto i netto

Płaca minimalna 2025. Kwota brutto i netto. Ile będzie wynosić wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę netto (na rękę) w 2025 r.? W Dzienniku Ustaw opublikowano stosowne rozporządzenie. Które umowy muszą mieć minimum minimalną stawkę godzinową? 

REKLAMA