Sprawozdania w zakresie operacji finansowych - skuteczny instrument zarządzania

Zasadnym, a wręcz prawem nakazanym (ustawa o finansach publicznych) jest więc inkorporowanie do działań zmierzających do realizacji celów i zadań jednostki w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy instytucji kontroli zarządczej czy też audytu wewnętrznego (w sytuacjach określonych ustawowo) użytych, by zapewnić wiarygodność sprawozdań, w tym  z zakresu operacji finansowych.

Spływ informacji generowanych sprawozdaniami z operacji finansowych w kontekście skutecznego zarządzania należy rozważać na dwóch płaszczyznach:

• wewnętrznej;
• zewnętrznej.

Pierwsza płaszczyzna rozważań odnosi się do decyzji podejmowanych przez osoby decyzyjne jednostki sprawozdającej na podstawie analizy danych z własnych sprawozdań.

Wykazane w Rb-Z- kwartalnym sprawozdaniu o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji wymagalne zobowiązanie zidentyfikowane jako nieprawidłowości w obszarze prowadzonej gospodarki finansowej winno skutkować podjęciem działań naprawczych w wymiarze taktycznym a w ujęciu operacyjnym również zapewniających usprawnienie procesu zarządzania ryzykiem w pryzmacie finansów poprzez  skuteczne i efektywne wykorzystanie "dobrodziejstw" instytucji kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego, a w konsekwencji bardziej skutecznie realizujących cele i zadania publiczne.

Zobacz również: Sprawozdawczość w zakresie operacji finansowych – III kwartał 2013 r. bez zmian

Wydaje się, by wyeliminować zaistniałe uchybienia, delikty, winno się ustalić:

• ich rodzaje;
• przyczyny wygenerowania i źródła powstania;
• skale;
• osoby odpowiedzialne.

Reasumując powyższe, należy nie tylko poddawać analizie własne sprawozdania, a na ich podstawie kreować wnioski, rekomendacje, ale generalnie wdrażać je do działania, w tym wyciągać konsekwencje, również personalne, za powstałe uchybienia.

Druga płaszczyzna rozważań dotyczy zewnętrznych interesariuszy sprawozdań i jest związana z układem organizacyjnym sektora finansów publicznych, a także z podstawowymi zasadami finansów publicznych, za ustawą o finansach publicznych - zasada jawności, przejrzystości, jednoroczności czy równowagi budżetowej.

Ważnym aspektem sprawy jest powiązanie sprawozdań z zakresu operacji finansowych z księgami rachunkowymi.

Sprawozdania w zakresie operacji finansowych są sprawozdaniami wykorzystywanymi dla celów statystycznych.

Sporządza się je na podstawie ewidencji księgowej jednostki, sprawozdań, bądź innych wiarygodnych dokumentów potwierdzających istnienie zobowiązania bądź należności.

Powiązania między ewidencją księgową jednostki a dokonanymi przez nią sprawozdaniami z  zakresu operacji finansowych są dwutorowe.

Aby zapewnić wiarygodność sprawozdań należy zapewnić wiarygodność ksiąg rachunkowych. Tylko bowiem prawidłowo prowadzone księgi rachunkowe (rzetelnie, bieżąco, sprawdzalnie , bezbłędnie) są gwarantem rzetelności informacji z nich wygenerowanych, co ma swoje implikacje w uprawdopodobnieniu wiarygodności sprawozdań.

Z drugiej zaś strony, skoro ustawodawca dopuszcza Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia  04 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych ( Dz. U.10.43.2447), możliwość sporządzania sprawozdań w oparciu o inne wiarygodne dokumenty, które poświadczają istnienie zobowiązania czy należności, to można konkludować, że to właśnie  sprawozdania z  zakresu operacji finansowych stają się weryfikatorem prawidłowej ewidencji księgowej. Sprawdzeniu w następnym okresie sprawozdawczym będzie podlegało ujecie księgowe wykazanych wcześniej w sprawozdaniach należności  czy zobowiązań.

Zobacz również: Sprawozdania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych