Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Potrzebna jest nowelizacja budżetu - wywiad z prof. Tomkiewiczem

Potrzebna jest nowelizacja budżetu - wywiad z prof. Tomkiewiczem /Fot. Fotolia
Potrzebna jest nowelizacja budżetu - wywiad z prof. Tomkiewiczem /Fot. Fotolia
Jeśli nie znowelizowalibyśmy ustawy budżetowej, musielibyśmy obciąć ok. 30 mld zł wydatków; zabrakłoby np. na co piątą emeryturę - mówi PAP prof. Jacek Tomkiewicz, dziekan Kolegium Finansów i Ekonomii Akademii Leona Koźmińskiego. Budżet był planowany przy prognozie 4-proc. wzrostu PKB, a teraz zakłada się minus 4 proc. - wskazuje.

PAP: Jak bardzo jest nam potrzebna nowelizacja budżetu?

Prof. Jacek Tomkiewicz, dziekan Kolegium Finansów i Ekonomii Akademii Leona Koźmińskiego (ALK): Ustawa budżetowa to limit wydatków i deficytu oraz prognoza dochodów. Jeśli spadają dochody, to wtedy nie można utrzymać poziomu wydatków. Budżet musi być nowelizowany, ponieważ inaczej spadek dochodów oznaczałby bardzo duże cięcia wydatków, jeśli chcielibyśmy utrzymać to, co jest zapisane w ustawie budżetowej teraz.

PAP: Konstrukcja budżet na 2020 r. była krytykowana ze względu na wyprowadzanie wydatków poza sektor finansów publicznych. Czy ten trend się utrzyma?

J.T.: To, co się obecnie dzieje, to jest wyprowadzanie pieniędzy poza sektor finansów publicznych w wiele większym stopniu, niż to było planowane. Przykładem jest Polski Fundusz Rozwoju (PRF), który nie jest częścią sektora, czyli jego zadłużenie nie jest wliczane do długu publicznego.

Polecamy: Zmiany w zatrudnieniu pracowników administracji rządowej i samorządowej wprowadzone przez tarczę antykryzysową 2.0

Zarzuty dotyczyły w dużej mierze obchodzenia stabilizującej reguły wydatkowej (SRW) i jednorazowych wpływów. Jednak nie ma o co kruszyć kopii - ustawa budżetowa to nie jest obraz finansów publicznych w długim czasie, tylko plan wydatków i dochód budżetu państwa na jeden rok. Budżet, czyli część finansów publicznych, rzeczywiście był zrównoważony, co udało nam się pierwszy raz po roku 1990. Jednak nikt nie mówił, że cały sektor finansów publicznych jest zrównoważony. Więc prawda była po środku - ani nie było tak dobrze, jak mówili rządzący, ani tak źle, jak opozycja.

Zwróćmy uwagę, że budżet był planowany przy prognozie 4-procentowego wzrostu PKB, obecnie zakłada się minus 4 proc. Jeśli nie znowelizowalibyśmy ustawy budżetowej, to musielibyśmy obciąć ok. 30 mld zł wydatków, czyli zabrakłoby np. na co piątą emeryturę.

PAP: Aby uelastycznić podejście do zarządzania finansami publicznymi, rząd planuje zawiesić SRW (stabilizującą regułę wydatkową), początkowo na trzy lata. Czy to zmierzch tej regulacji?

J.T.: Na to wygląda. Wiele wskazuje, że reguła jest fikcją, jeśli możemy w ramach potrzeb wydać 100 mld zł nie poprzez budżet, tylko przez PFR. Prawdopodobnie usankcjonuje się takie podejście do SRW, jakie ma dzisiaj rząd. Alternatywą jest pozostawienie SRW oraz włączenie PFR i funduszu drogowego do sektora finansów publicznych, ale wtedy nasz dług publiczny wystrzeli do poziomu konstytucyjnego (60 proc.). Wydaje się, że wygra pragmatyzm - nie będziemy udawać, że mamy SRW, jak jej nie stosujemy.

PAP: Nie będzie to dużą pokusą dla rządzących?

J.T.: Oczywiście, że może być. Najbardziej się obawiam utraty kontroli nad wydatkami publicznymi. Już dzisiaj wydajemy setki miliardów złotych poza szczegółową wiedzą i kontrolą parlamentu. A przecież budżet to ustawa uchwalana przez Sejm i Senat, omawiana godzinami na jawnych posiedzeniach komisji parlamentarnych, której stosowanie jest pod nadzorem NIK-u. A my obecnie pompujemy setki miliardów złotych do instytucji, które są w teorii publiczne, ale nie do końca kontrolowane przez organa państwa, jak jest w przypadku budżetu. To nie jest przejrzyste ani demokratyczne i aż się prosi o nadużycia i korupcję.

PAP: Czy możemy zastąpić te mechanizmy bezpieczeństwa czymś innym?

J.T.: Najlepszy do tej roli jest rynek, ponieważ rząd nie może zadłużyć się ponad to, co kupi rynek. I tutaj z kolei mamy też rozregulowany system, ponieważ NBP masowo skupuje papiery skarbowe. Dopóki inwestorzy będą zainteresowani naszymi papierami, możemy finansować rosnące wydatki długiem. Jednak to też ma granice, rynek zamiast pożyczenia na 5 proc., zażąda 15 proc., a przy takim progu odsetkowym finansowanie wydatków publicznych może stać się niemożliwe.

Zdrowym podejściem było stworzeniem górnego pułapu ilości skupowanych papierów wartościowych przez NBP w momencie, kiedy trzeba wesprzeć popyt na rynku. Zawsze znajdą się pilne wydatki i palące potrzeby, które "trzeba" sfinansować, więc brak limitu byłby niebezpieczny.

PAP: Jakie mogą być szersze efekty działania NBP i PFR? Czy jesteśmy w stanie przewidzieć, co się stanie w czarnym scenariuszu?

J.T.: Możemy się spodziewać, że tąpnie nam waluta. Kurs ustala rynek, można interweniować i skupywać złotego z rynku walutami z rezerw, ale tych rezerw walutowych mamy ograniczoną ilość. W przeciwieństwie do UE i USA, to rynek ustala cenę złotego, co ogranicza nam możliwości wpływu na nią, mimo posiadania własnego banku centralnego i waluty. Jeśli inwestorzy zobaczą, że mimo rosnącej inflacji NBP nadal utrzymuje niskie stopy procentowe, skupując równocześnie obligacje, to nie będą mieli motywacji, by trzymać oszczędności w złotych, więc kurs złotego poleci.

PAP: Czy możemy szacować zmianę wydatków i dochodów budżetowych przy tak dynamicznie zmieniającej się sytuacji?

J.T.: Jeśli chodzi o szacowanie wpływów, to mniej więcej wiemy, o ile niższe będą wpływy podatków. Dzięki analizie struktury konsumpcji i danych z rynku pracy da się oszacować wpływu z PIT-u i VAT-u, resort finansów ma odpowiednie modele, aby zrewidować wiarygodnie prognozy.

PAP: Czy możliwe jest, że najbliższa nowelizacja nie będzie ostatnią w tym roku?

J.T.: Oczywiście jest to dopuszczalna sytuacja, nie znamy do końca rozwoju wypadków i jestem przekonany, że różne scenariusze w MF są ćwiczone. Pamiętajmy, że jesteśmy u progu wyborów, a taki czas rządzi się swoimi prawami.

PAP: Jak planowane nowe wydatki, pokroju bonu prezydenckiego, czy wcześniej proponowanego bonu turystycznego, wpłyną na kondycję budżetu?

J.T.: Istotną kwestią jest, że 80 proc. jest sztywnych, nie do ruszenia. Największe pole do cięcia wydatków to inwestycje, tam możemy spodziewać się spowolnienia ich tempa, tam mogą być rezerwy. Oszczędzimy też na kosztach obsługi długu publicznego, ponieważ rentowności obligacji osiągają historyczne minima, a nowe zadłużenie jest generowane w dużej mierze poza sektorem finansów publicznych. Możemy liczyć nadal na wysoki zysk wpłacony do budżetu przez NBP, m.in. dzięki osłabieniu się złotego.

Nowe wydatki nie będą aż tak spektakularne jak 500+, nie ma pola na duże i kosztowne programy, warte 30 mld zł, raczej to będą wydatki rzędu kilku miliardów.

PAP: Czy miliardy z funduszy europejskich, m.in. z planowanego "funduszu odbudowy", które dodatkowo mogą trafić do Polski, powinniśmy brać za pewnik?

J.T.: Kompletnie nie. Proces decyzyjny w UE jest bardzo długi, a my jesteśmy na pierwszym etapie, po decyzji Komisji Europejskiej. Zwiększenie wydatków z budżetu UE będzie oznaczało, że Unia będzie musiała się zadłużyć, co oznacza m.in. dyskusje o tym, kto ma to gwarantować, itd. Inaczej mówiąc, nie powinniśmy już dziś planować, na co te dodatkowe pieniądze z Unii wydamy. 

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: PAP
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Zapisy w umowie o łącznej wysokości kar umownych

    W trakcie kontroli regionalna izba obrachunkowa zarzuciła jednostce, że w kilku umowach zawartych z wykonawcami nie ujęto łącznej maksymalnej wysokości kar umownych, których może dochodzić powiat lub wykonawca. Umowy te zostały już wykonane i nie było problemów z umowami czy też terminowością. Czy taki zarzut jest słuszny?

    Korekta dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2022 r. w jednostkach pomocy społecznej

    Dnia 31 marca 2023 r. mija termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego za poprzedni rok kalendarzowy. Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko ustalenie, kto powinien otrzymać to świadczenie, ale także prawidłowe obliczenie jego wysokości, a w przypadku błędnego naliczenia - dokonanie poprawnej korekty.

    Przepracowanie części dnia a zwolnienie lekarskie

    Zdarza się, że w trakcie swojej dniówki pracownik zwalnia się z pracy z powodu złego samopoczucia i udaje się do lekarza. Następnie wpływa do pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres, którego pierwszym dniem jest ten w części przepracowany. 

    Mieszkańcy małych gmin i dużych miast powinni mieć te same możliwości

    Mamy aspiracje, aby mieszkańcy zarówno mniejszych miejscowości, jak i dużych miast mieli te same możliwości, aby mogli korzystać w równym stopniu z środków rządowych, samorządowych i europejskich – powiedział w piątek minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

    RIO o klasyfikacji dochodów gmin za zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy

    Dochody uzyskiwane przez gminy z tytułu opłat za zakwaterowanie, które od niedawna dokonują uchodźcy z Ukrainy należy klasyfikować w dziale 853 - wskazała w stanowisku RIO w Szczecinie. Izba zwróciła uwagę, że w rozporządzeniu MF brakuje dedykowanej klasyfikacji budżetowej

    Od 21 marca 2023 r. nowe zasady prowadzenia akt pracowniczych

    W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej. Dotyczy dokumentów na temat przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników oraz wprowadzenia informacji o pracy zdalnej.

    Czy klauzula waloryzacyjna ma zastosowanie do umów o zamówienia publiczne poniżej 130 000 zł zawieranych na dłużej niż 6 miesięcy?

    Czy waloryzacja w umowach z terminem przekraczającym 6 miesięcy wprowadzona od 10 listopada 2022 r. ustawą z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców dotyczy również postępowań poniżej 130 000 zł, jeżeli umowy zawierane są na okres przekraczający 6 miesięcy?

    Jaki wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianie pracodawcy?

    Od 01.03.2023 r. będziemy zatrudniać osobę na stanowisku woźnego w wymiarze 3/4 etatu ze stażem 23 lat pracy. Osoba ta dotychczas pracowała w Służbie Więziennej (do dnia 20.01.2023 r.).

    Czy należy się dodatek stażowy w dodatkowym miejscu zatrudnieniu nauczyciela

    Jesteśmy szkołą podstawową państwową (organ prowadzący Urząd Miasta). Zatrudniliśmy nauczyciela z dwudziestoletnim stażem pracy na 1/2 etatu. Ten sam nauczyciel jest zatrudniony w innej szkole podstawowej w naszym mieście na pełny etat. Nauczyciel przedstawił nam świadectwa pracy. Na podstawie tych samych świadectw pracy otrzymuje dodatek w szkole podstawowej, w której jest zatrudniony na cały etat. Czy należy mu się dodatek za staż pracy?

    Kiedy płatnika nie wiążą wnioski złożone przez podatnika

    Proszę o informację dot. interpretacji z art. 31a pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: "Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11.

    Czy w przypadku sprzedaży węgla przez gminę trzeba prowadzić ewidencję z wykorzystaniem konta 330

    Gmina zleciła na podstawie umów sprzedaż "preferencyjnego" węgla przedsiębiorstwom i spółkom działającym na terenie Gminy. Czy w ww. przypadku gmina powinna prowadzić ewidencję magazynową (konto 330 "Towary") i ewidencję sprzedaży węgla?

    Poszerzenie przez wójta katalogu przesłanek przyznania dodatku specjalnego do wynagrodzeń pracowników

    Wójt gminy w drodze zarządzenia wewnętrznego postanowił, że pracownikom urzędu gminy, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, mogą być przyznawane dodatki specjalne do wynagrodzeń "w innych uzasadnionych sytuacjach, niż wskazane w ustawie o pracownikach samorządowych". Na podstawie tego zarządzenia dodatki specjalne były przyznawane pracownikom m.in. z tytułu "pracy w uciążliwych warunkach, w tym z narażeniem na ciągły stres", "szczególne osiągnięcia w pracy" lub bez żadnego dodatkowego uzasadnienia.

    Świadczenia pomocy zdrowotnej dla nauczycieli. Jak ustalić?

    Rada gminy nie określiła rodzaju świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i trybu ich przyznawania. Przy braku tej uchwały nie zaplanowała w budżecie gminy wydatków na ten cel.

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim?

    Jak rozliczyć godziny ponadwymiarowe nauczyciela, który przebywa na zwolnieniu lekarskim? Jakie przepisy mają zastosowanie w przypadku, w którym nauczyciel zatrudniony jest w szkole prowadzonej przez gminę?

    Nieruchomości szkolne a podatek od nieruchomości

    Ustawodawca podatkowy przyznaje placówkom oświatowym preferencje w podatku od nieruchomości. 

    Odliczenie VAT od wydatków gminy na zakup autobusów

    Czy gmina ma prawo do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia autobusów niskoemisyjnych w przypadku, gdy te na podstawie umowy najmu będą później wykorzystywane przez spółkę gminną powołaną do realizacji zadań z zakresu transportu publicznego?

    Zmiany: urlopy, szkolenia, elastyczny czas pracy [Ostateczna wersja nowelizacji kodeksu pracy]

    Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy. Nowe przepisy regulują m.in. urlopy i czas pracy, w tym urlop rodzicielski, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.

    Program "Ochrona Zabytków". Dofinansowanie 200 mln zł

    Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło drugi nabór w programie Ochrona Zabytków.

    PUE ZUS: Kalkulator do wyliczenia wysokości emerytury w 2023 r.

    Na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS można samodzielnie wykonać symulację wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego, przyznawanego na nowych zasadach. Symulacja pozwala na wykonanie obliczeń tym osobą, które chcą sprawdzić jakie świadczenie by otrzymały, gdyby przechodziły na emeryturę w bieżącym roku.

    ZUS: Co się dzieje ze środkami zapisanymi na subkoncie w ZUS w razie śmierci ubezpieczonego

    Środki zapisane na subkoncie w ZUS podlegają podziałowi i wypłacie w razie m. in. śmierci ubezpieczonego. Tak, jak to ma miejsce w przypadku środków zgromadzonych na rachunku w OFE - poinformował PAP rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Podwyżki pensji w RIO o 300 zł - 1130 zł [wyrównanie od 1 stycznia 2023 r.]

    Od 300 zł do ponad 1,1 tys. zł wzrosną stawki wynagrodzenia zasadniczego pracowników regionalnych izb obrachunkowych nieobjętych tzw. systemem mnożnikowym – przewiduje projekt nowego rozporządzenia. Podwyżki mają nastąpić z wyrównaniem od 1 stycznia 2023 r.

    MF: Zasady wykorzystania i zwrotu przez samorządy odsetek z Funduszu Pomocy

    Ministerstwo finansów wyjaśniło, że jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek zwrócić niewykorzystane odsetki ze środków Funduszu Pomocy na rachunek właściwego wojewody. Zasada ta nie dotyczy odsetek od środków przeznaczonych na zadania oświatowe.

    Nagrody specjalne dla pracowników pomocy społecznej [Nowelizacja, zmiany]

    Nagrody za wybitne, nowatorskie rozwiązania w zakresie pomocy społecznej dla np. pracowników socjalnych minister będzie mógł przyznać sam z własnej inicjatywy, bez wniosku ze strony np. organów administracji samorządowej - zakłada projekt nowelizacji rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie przyznawania nagród specjalnych w zakresie pomocy społecznej.

    Dodatkowe dwa dni wolne od pracy dla dawców krwi
    Pytania i odpowiedzi o PPK po autozapisie

    Odpowiedzi na pytania dotyczące naliczania i odprowadzania wpłat do PPK po autozapisie.