Odwołanie i poinformowanie – dwa główne środki ochrony prawnej w prawie zamówień publicznych

Wydaje się, iż od strony formalnej cel ten został osiągnięty. W tym względzie należy wyróżnić trzy wskazane poniżej sytuacje:

1. Podjęcie przez zamawiającego czynności niezgodnych z przepisami ustawy lub zaniechanie czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na gruncie ustawy.
2. Dokonanie lub zaniechanie czynności, w ramach postępowania, którego wartość zamówienia jest niższa  niż kwota określona na podstawie art. 11 ust. 8, stojące w sprzeczności z przepisami ustawy w zakresie:

- wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę,

- opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu,

- wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia,

- odrzucenia oferty odwołującego.

Wskazane powyżej sytuacje dotyczą działania lub zaniechania po stronie zamawiającego, które miałoby miejsce w trakcie prowadzonego postępowania. Innymi słowy, skorzystanie z środka ochrony prawnej jakim jest odwołanie, do czego upoważnia zaistnienie okoliczności wskazanej w pkt. 1 lub 2, jest możliwe tylko wówczas, gdy doszło do niego w ramach postępowania, a więc np. jeszcze przed podpisaniem umowy z wykonawcą.

Zobacz również: Porozumienie się zamawiającego i wykonawców za pomocą faksu

Działanie i zaniechanie

 W treści odwołania należy wskazać, jakiej czynności lub jakiego zaniechania dotyczy zarzut, przedstawić stan faktyczny i prawny sprawy oraz określić żądanie. Precyzyjne i wyczerpujące określenie zarzutu stawianego zamawiającemu jest o tyle istotne, że jak wskazuje orzecznictwo, KIO nie może wykraczać poza wskazane w treści odwołania naruszenie, nawet jeżeli wynikałoby ono z podanego stanu faktycznego i prawnego (zob. wyrok KIO z dnia 11 czerwca 2013 r. KIO 980/13, KIO 1067/13, KIO 1072/13, KIO 1073/13, KIO 1078/13 oraz KIO 1080/13). Forma odwołania musi przybrać postać pisemną lub elektroniczną opatrzoną bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu (niedopuszczalne jest np. przesłanie odwołania faksem, co zostało potwierdzone m.in. postanowieniem KIO z dnia 29 maja 2013 r. sygn. akt: KIO 1023/13 oraz KIO 1169/13, jak również wynika z zapisu §7 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań - Dz. U. Nr 48, poz. 280). Organem właściwym do którego należy wnieść omawiany środek ochrony prawnej jest Prezes KIO. Niezbędnym jest także przesłanie kopii odwołania zamawiającemu przed upływem terminu do jego wniesienia. Czynność ta nie może zostać pominęła, bowiem ma bardzo istotne skutki, mając na uwadze zwłaszcza regulację art. 185 pzp, która daje następnie możliwość wykonawcom do przystąpienia do postępowania odwoławczego (uwagę na to zwracała często Izba, m.in. w postanowieniu z dnia 23 maja 2013 r. sygn. akt: KIO 1046/13). Przekazanie informacji o nieprawidłowościach samemu zamawiającemu powoduje, że nie należy traktować tego jako środka ochrony prawnej, a tym samym nie stosuje się w takiej sytuacji procedury odwoławczej (zob. wyrok KIO z dnia 7 lutego 2013 r. sygn. akt: KIO 131/13, KIO 137/13, KIO 172/13 oraz KIO 187/13).

Naruszenie przepisów ustawy

3. Podjęcie czynności lub jej zaniechanie, stanowiące naruszenie przepisów ustawy i obowiązków z niej wynikających.

W takiej sytuacji możliwym jest poinformowanie zamawiającego o niezgodności jego działań lub zaniechań z przepisami ustawy, ale tylko w przypadkach, gdy nie ma możliwości skutecznego skorzystania z zapisów art. 180 ust. 2. Warto przy tym pamiętać, że regulacja ta odnosi się tylko do postępowań, których wartość nie przekracza tzw. progów unijnych. Ponadto, z omawianego środka ochrony może skorzystać jedynie wykonawca lub uczestnik konkursu. Pomija się tutaj natomiast „inny podmiot”, określony w art. 179 pzp, który miał lub ma interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w związku z naruszeniem przez zamawiającego przepisów ustawy. Można mieć wątpliwości czy pominięcie tego rodzaju podmiotów było zabiegiem celowym po stronie ustawodawcy czy zwykłym przeoczeniem.

W przypadku, gdy zamawiający uzna zasadność przekazanej informacji może powtórzyć czynność lub dokonać czynności wcześniej zaniechanej. Na czynność taką nie przysługuje odwołanie, za wyjątkiem sytuacji opisanych w pkt. 2, a więc przypadku gdyby zamawiający w wyniku podjęcia czynności dokonał jej z naruszeniem przepisów w zakresie wskazanym w art. 180 ust. 2.

Powyższa analiza zapisów ustawy wskazuje na komplementarny charakter instytucji określonych w art. 180 i 181 pzp. Jest to o tyle ważne, że nie pozostawia luki w ochronie interesów uczestników postępowania, dając dużą pewność konieczności działania przez zamawiającego zgodnie z ustawą lub z liczeniem się z konsekwencjami prawnymi w przypadku działania lub zaniechania niezgodnego z przepisami.

Zobacz: Jak prawidłowo dokumentować postępowania o zamówienia publiczne

Chcesz dowiedzieć się więcej, sięgnij po naszą publikację

Faktury VAT 2021

Tylko teraz

39,90 zł

Przejdź do sklepu