Dotacja dla jednostek straży pożarnej

Powiat może wspierać ochotniczą straż pożarną

Nasz powiat zamierza udzielić dotacji dla jednostek ochotniczej straży pożarnej na naszym terenie. Problem w tym, że jedna z jednostek ma osobowość prawną, a druga jej nie posiada i nie wiemy, jak przekazać środki. Czy konieczna jest odrębna uchwała rady powiatu, aby udzielić takiej dotacji?

Polecamy produkt: Ustawa o finansach publicznych z komentarzem do zmian (PDF)

Zadania związane z utrzymaniem ochrony przeciwpożarowej zaliczane są do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego zarówno szczebla gminnego (art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446), jak i powiatowego (art. 4 ust. 1 pkt 16 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym; t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 814).

Stosownie do art. 19 ust. 1 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 191 ze zm.) ochotnicza straż pożarna funkcjonuje w oparciu o przepisy ustawy z 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1393 ze zm.). W tej ustawie usankcjonowano z kolei dwie formy prawne stowarzyszenia, mianowicie stowarzyszenie posiadające osobowość prawną (art. 9 w zw. z art. 17) i podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego oraz stowarzyszenie zwykłe (art. 40) nieposiadające osobowości prawnej, a tym samym niepodlegające wpisowi do ww. rejestru. Zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 5 ostatniej z wymienionych ustaw, stowarzyszenie zwykłe nie może m.in. otrzymywać dotacji. Nie ma zaś przeciwwskazań, aby taką dotację mogło otrzymać stowarzyszenie posiadające osobowość prawną.

Warto również zauważyć, że stosownie do art. 29 pkt 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są m.in. z budżetu jednostek samorządu terytorialnego. Zasada ta znajduje swoje rozwinięcie w art. 32 tej ustawy. Zgodnie bowiem z art. 32 ust. 3b jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym środki pieniężne w formie dotacji. Zatem poza wątpliwościami pozostaje okoliczność, że ewentualna pomoc finansowa w formie dotacji dla konkretnych jednostek ochotniczej straży pożarnej może zostać przekazana z budżetu powiatu, o ile jednostki te funkcjonują w obszarze właściwości terytorialnej danego powiatu.

Kluczowym aspektem podlegającym każdorazowo ocenie przez organ dotujący powinna być jednak techniczna forma przekazania tych środków pieniężnych. W sytuacji gdy odbiorcą pomocy w formie dotacji jest stowarzyszenie posiadające osobowość prawną, nie ma przeciwwskazań, aby środki pieniężne zostały bezpośrednio przekazane przez dotującą jednostkę (powiat) do konkretnej jednostki ochotniczej straży pożarnej. Dotacja taka będzie nosić cechy dotacji celowej, o ile przeznaczeniem jej będzie przekazanie środków na pokrycie konkretnych, a jednocześnie sporadycznych kosztów w ramach działalności ustawowej ochotniczej straży pożarnej, np. zakup konkretnie wskazanego sprzętu gaśniczego. Podkreślić również należy, że po przyznaniu dotacji stowarzyszeniu posiadającemu osobowość prawną, jej kwotę, szczegółowe przeznaczenie, termin przekazania i wykorzystania oraz termin i sposób jej rozliczenia powinna określać umowa o dotację zawierana pomiędzy jednostką ochotniczej straży pożarnej i organem wykonawczym samorządu (tu zarządem powiatu).