Odpowiedzialność członków zarządu spółek komunalnych za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Obecnie powszechną praktyką stało się tworzenie przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) spółek prawa handlowego w celu powierzenia im do wykonywania zadań samorządowych. Kapitał zakładowy w takich spółkach jest najczęściej wnoszony w całości ze środków publicznych JST. Pojawia się zatem kwestia ponoszenia odpowiedzialności spółki publicznej za gospodarowanie powierzonymi środkami. Zwłaszcza gdy można mówić o niewłaściwym wydatkowaniu środków publicznych.

Zobacz również: Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Zakres odpowiedzialności

Podmioty zaliczane do jednostek sektora finansów publicznych ponoszą odpowiedzialność za niewłaściwe wydatkowanie środków publicznych na podstawie ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej: u.d.f.p.). Spółki kapitałowe, których jedynym właścicielem są JST, zgodnie z art. 9 pkt 14 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: u.f.p.), nie należą do jednostek sektora finansów publicznych. Niemniej jednak nie przesądza to, że podmioty zarządzające spółkami komunalnymi są wolne od odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Okolicznością warunkującą powstanie takiej odpowiedzialności jest gospodarowanie środkami publicznymi. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 u.d.f.p., odpowiedzialności podlegają „osoby wchodzące w skład organu zarządzającego podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, lub zarządzającego mieniem tych jednostek lub podmiotów. Ponadto odpowiedzialność ponoszą osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami”. Dotyczy to w szczególności podmiotów spoza sektora, które otrzymały dotacje ze środków publicznych.

Najbardziej aktualna na rynku książka dotycząca klasyfikacji budżetowej

Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych przez zarząd spółki komunalnej może być m.in. niepobranie opłat należnych gminie z tytułu najmu nieruchomości komunalnych przekazanych spółce w trwały zarząd.

Mając na uwadze wskazane przepisy, należy rozstrzygnąć kwestię podmiotowej podległości członków zarządu spółek komunalnych pod reżim odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Odpowiedzialność zarządu spółek komunalnych może powstać w dwóch sytuacjach: