REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie uprawnienia przysługują zatrudnionemu za pracę w nadgodzinach?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Filip Farmas vel Król
Zegar, czas pracy/ Fot. Fotolia
Zegar, czas pracy/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Praca w nadgodzinach to przekroczenie przez zatrudnionego wykonywania obowiązków wynikających z umowy zatrudnienia przez czas dłuższy niż 40 godzin w tygodniu. W związku z jej wykonywaniem zatrudnionemu przysługuje dodatkowe wynagrodzenie, 50% lub 100% oprócz normalnej stawki. W zastępstwie wypłaconego wynagrodzenia można przyznać dzień wolny. Na jakich odbywa się to zasadach?

Zgodnie z literą prawa pracowników i pracodawców obowiązuje przeciętnie pięciodniowy tydzień pracy. Podstawowy system czasu pracy wynosi w tych dniach 8 godzin, co daje przeciętny czas pracy 40 godzin tygodniowo. Wylicza się go dla jednego okresu rozliczeniowego.

REKLAMA

Zdarzają się sytuacje, w których pracodawca potrzebuje swego pracownika do wykonania czynności powodujących, iż pracownik będzie zmuszony zostać w pracy kilka godzin dłużej lub nawet stawić się w miejscu pracy  w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy (np. w sobotę). Co wtedy?

Zobacz również: Dodatkowe wynagrodzenia roczne „trzynastka”

Należna rekompensata

Ustawodawca wyróżnia dwie sytuacje – praca w dniu wolnym i praca powyżej 8 godzin. Podstawowym sposobem zaspokojenia roszczeń pracownika jest udzielenie czasu wolnego. W pierwszym przypadku pracownikowi przysługuje jeden dzień wolny od pracy. Nie jest to zależne od ilości przepracowanych godzin. Istotny jest fakt stawienia się i wykonywania czynności zawodowych. Jednakże jeżeli wykonywanie tych czynności zajmie więcej niż 8 godzin pracownikowi przysługuje dodatkowa rekompensata za wszystkie godziny powyżej  dobowej normy czasu pracy. W drugim przypadku pracodawca powinien udzielić na wniosek pracownika 1 godziny wolnego za 1 godzinę pracy albo 1,5 godziny wolnego za 1 godzinę pracy jeżeli pracodawca oddaje czas wolny z własnej inicjatywy.

Polecamy: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + Jak przygotować się do zmian przepisów prawa pracy i ZUS w 2016 r. gratis

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Gdy odbiór czasu wolnego inicjuje pracodawca musi to nastąpić przed upływem danego okresu rozliczeniowego. Ta zasada nie obejmuje sytuacji gdy inicjatorem jest pracownik.

Odstępstwa od reguły

Może się zdarzyć, że pracodawca z różnych powodów nie ma możliwości zrekompensowania pracy, np. w razie choroby pracownika, wykonywania pracy w wolny dzień pod koniec okresu rozliczeniowego albo braku współpracy pracownika w zakresie uzgodnienia terminu przyznania dnia wolnego. W takim wypadku pracodawca zobligowany jest do wypłacenia rekompensaty finansowej. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

1) 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:

  • w nocy,
  • w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
  • w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;

2) 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu.

Warto podkreślić, iż pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy. Pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 2100 a 700.

Jak kształtuje się orzecznictwo w zakresie nadgodzin?

W związku z problematyką prawa pracy, konfliktów na linii pracownik – pracodawca dochodzi do sytuacji niedających się rozstrzygnąć bez angażowania sądu powszechnego.

Co w momencie, gdy pracodawca zaniecha ewidencji czasu pracy pracownika?

Do tego pytania ustosunkował się Sąd Apelacyjny w Białymstoku w Wyroku sygn. III APa 19/11 z dnia 13 września 2012 r. Sąd postanowił, iż zaniechanie przez pracodawcę ewidencji czasu pracy pracownika nie uprawnia przyjęcia domniemania o wiarygodności wersji czasu pracy przedstawionej przez pracownika.

Czy pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy przysługuje dodatek?

Zdaniem Sądu Najwyższego – nie. W Postanowieniu z dnia 27 marca 2012 r. sygn. III PK 77/11 SN w składzie jednoosobowym stwierdził, iż pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy nie przysługuje dodatek w razie nieustalenia dopuszczalnej liczby godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy.

Czy praca w dniu wolnym musi oznaczać pracę w nadgodzinach?

REKLAMA

Odpowiedź jest zawarta w Wyroku z dnia 8 marca 2013 r. sygn. II PK 204/12, w którym SN orzekł, że praca w dniu wolnym nie musi być równoznaczna z pracą w godzinach nadliczbowych, gdy pracownik nie wykonywał pracy ponad normę wynikającą z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.

,,Przepis art. 147 k.p. ma swój zakres (przedmiot) regulacji i w związku z art. 130 oraz art. 129 k.p. gwarantuje pracownikowi określoną ilości dni wolnych od pracy. Nie stanowi jednak podstawy dla ustalenia normy prawnej, że praca w dniu wolnym powoduje obniżenie norm czasu pracy z art. 129 k.p.’’

W Wyroku zaś z 10 dnia kwietnia 2013 r. sygn. II PK 282/12 SN stwierdził także, iż błędny harmonogram oddawania dnia wolnego nie oznacza automatycznego przyznania wynagrodzeń i dodatków za pracę w nadgodzinach. Chodzi tu o terminarz umówiony wcześniej z pracodawcą, na który przystał pracownik. Zatrudniony nie może się później powołać na błąd, ponieważ nie dochował należytej staranności w ustalaniu grafiku.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502 z późn, zm.)

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2012 r. III PK 77/11,
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2013 r. sygn. II PK 204/12,
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2013 r. sygn. II PK 282/12
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 września 2012 r. sygn. III APa 19/11.

Polecamy serwis: Kadry i płace

Zapisz się na newsletter
Jak dysponowane są finanse publiczne? Bądź na czasie z najnowszymi przepisami, najlepszymi praktykami oraz wskazówkami dotyczącymi księgowości budżetowej – zapisz się na newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe limity temperatur w pracy od 2027 roku. Co zmieni projekt rozporządzenia MRPiPS?

Od 1 stycznia 2027 r. pracodawców czekają nowe obowiązki w związku z temperaturą w miejscu pracy. Projekt rozporządzenia MRPiPS przewiduje wprowadzenie maksymalnych limitów temperatur zarówno w pomieszczeniach, jak i przy pracach na otwartej przestrzeni.

Likwidacja szkół a prawo nauczycieli do odprawy

Nadchodzi niż demograficzny, a wraz z nim problemy w systemie edukacji. Wiele placówek nie będzie mogło w przyszłym roku szkolnym kontynuować działalności, a inne będą musiały ograniczyć jej rozmiary. To oczywiście bezpośrednio wpłynie na sytuację nauczycieli.

Pilotaż skróconego czasu pracy 2025. Można uzyskać do 1 mln zł wsparcia na wdrożenie w organizacji [Nabór wniosków od 14 sierpnia 2025]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło zasady udziału w pilotażu skróconego czasu pracy. Nabór wniosków rozpocznie się 14 sierpnia 2025 roku. Pracodawcy mogą uzyskać do 1 mln zł wsparcia.

Dzień Ojca 2025: Coraz więcej ojców korzysta z urlopów rodzicielskich i ojcowskich

Z okazji Dnia Ojca ( 23 czerwca) przypominamy, że tata – podobnie jak mama – ma prawo do urlopu po narodzinach dziecka. Ojcowie coraz chętniej korzystają z przysługujących im świadczeń: urlopu ojcowskiego, macierzyńskiego (po 14 tygodniach) i rodzicielskiego. Komu i kiedy przysługuje zasiłek? Ile trwa urlop?

REKLAMA

ZUS otwarty 20 czerwca 2025 r. – placówki i infolinia czynne do godz. 15:00

Choć 20 czerwca wiele osób planuje urlop po czwartkowym święcie Bożego Ciała, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zmienia trybu pracy. Tego dnia wszystkie placówki ZUS będą funkcjonować normalnie – jak w każdy roboczy piątek. Infolinia będzie działać krócej, gdyż do godz. 15:00.

Renta wdowia 2025: terminy wypłat, kiedy decyzja o przyznaniu lub odmowie. Kluczowa data to 1 lipca 2025 r.

Już 1 lipca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wysyłkę decyzji w sprawie przyznania lub odmowy renty wdowiej. Jest to kluczowa data, gdyż część uprawnionych otrzyma wtedy świadczenie. Jak poinformował na swojej stronie internetowej ZUS pozostałe terminy wypłaty renty wdowiej to: 6-go, 10-go, 15-go, 20-go i 25-go dnia miesiąca.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Podwyżki pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Rozporządzenie w Dzienniku Ustaw [STAWKI]

30 maja 2025 r. w Dzienniku Ustaw RP zostało opublikowane rozporządzenie podwyższające kwoty minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Rozporządzenie koryguje także katalog stanowisk.

REKLAMA

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Co powinna zawierać?

Kodeks pracy reguluje m.in. kwestie dotyczące zatrudniania pracowników młodocianych. Młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, ale ma poniższej 18 lat. Co powinna zawierać umowa w celu przygotowania zawodowego?

ZFŚS: Do 31 maja 2025 r. pracodawcy muszą przekazać 75% odpisu – co warto wiedzieć?

Do 31 maja 2025 r. pracodawcy mają czas na przekazanie 75 proc. odpisu na na rachunek bankowy Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Kto ma obowiązek tworzenia ZFŚS? Jak nalicza się odpisy podstawowe?

REKLAMA