Jakie uprawnienia przysługują zatrudnionemu za pracę w nadgodzinach?

Zgodnie z literą prawa pracowników i pracodawców obowiązuje przeciętnie pięciodniowy tydzień pracy. Podstawowy system czasu pracy wynosi w tych dniach 8 godzin, co daje przeciętny czas pracy 40 godzin tygodniowo. Wylicza się go dla jednego okresu rozliczeniowego.

Zdarzają się sytuacje, w których pracodawca potrzebuje swego pracownika do wykonania czynności powodujących, iż pracownik będzie zmuszony zostać w pracy kilka godzin dłużej lub nawet stawić się w miejscu pracy  w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy (np. w sobotę). Co wtedy?

Zobacz również: Dodatkowe wynagrodzenia roczne „trzynastka”

Należna rekompensata

Ustawodawca wyróżnia dwie sytuacje – praca w dniu wolnym i praca powyżej 8 godzin. Podstawowym sposobem zaspokojenia roszczeń pracownika jest udzielenie czasu wolnego. W pierwszym przypadku pracownikowi przysługuje jeden dzień wolny od pracy. Nie jest to zależne od ilości przepracowanych godzin. Istotny jest fakt stawienia się i wykonywania czynności zawodowych. Jednakże jeżeli wykonywanie tych czynności zajmie więcej niż 8 godzin pracownikowi przysługuje dodatkowa rekompensata za wszystkie godziny powyżej  dobowej normy czasu pracy. W drugim przypadku pracodawca powinien udzielić na wniosek pracownika 1 godziny wolnego za 1 godzinę pracy albo 1,5 godziny wolnego za 1 godzinę pracy jeżeli pracodawca oddaje czas wolny z własnej inicjatywy.

Polecamy: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + Jak przygotować się do zmian przepisów prawa pracy i ZUS w 2016 r. gratis

Gdy odbiór czasu wolnego inicjuje pracodawca musi to nastąpić przed upływem danego okresu rozliczeniowego. Ta zasada nie obejmuje sytuacji gdy inicjatorem jest pracownik.

Odstępstwa od reguły

Może się zdarzyć, że pracodawca z różnych powodów nie ma możliwości zrekompensowania pracy, np. w razie choroby pracownika, wykonywania pracy w wolny dzień pod koniec okresu rozliczeniowego albo braku współpracy pracownika w zakresie uzgodnienia terminu przyznania dnia wolnego. W takim wypadku pracodawca zobligowany jest do wypłacenia rekompensaty finansowej. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

1) 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:

• w nocy,
• w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
• w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;