Czy przekazanie gminie gruntu pod budowę drogi publicznej skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego

W tej sytuacji nie powstanie obowiązek opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazania nieruchomości gruntowej – zarówno po stronie przekazującego (osoby fizycznej), jak i po stronie gminy.

Kwestię przekazania przez osobę fizyczną nieruchomości gruntowej regulują przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: k.c.). Podpisując umowę przekazania, właściciel zobowiązuje się nieodpłatnie przenieść na gminę (albo na Skarb Państwa) prawo własności nieruchomości. Na marginesie można wskazać, ze Skarb Państwa może zawrzeć umowę przekazania nieruchomości, gdy gmina miejsca położenia całej albo części nieruchomości nie skorzystała z zaproszenia do jej zawarcia – w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia zaproszenia przez właściciela nieruchomości (art. 902 k.c.).

W myśl ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), grunt jest towarem. Może być zatem przedmiotem obrotu handlowego.

SŁOWNICZEK

Towar – to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postaci energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Mianem dostawy towaru nazwiemy czynność, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Dostawą towarów będzie także przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa, prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Opodatkowaniu VAT będzie podlegała także nieodpłatna dostawa towarów (wszelkiego rodzaju darowizny), jeśli przekazanie nie jest związane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem i jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części (art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT).

Nieodpłatne przekazanie nieruchomości gruntowej na rzecz gminy nie będzie zatem podlegało opodatkowaniu VAT. Pomimo że grunt jest towarem, nie dojdzie do opodatkowania, ponieważ:

• po pierwsze – gmina nie jest zobowiązana do wypłaty odszkodowania; osoba prywatna bez żadnego nakazu zgodziła się przenieść własność nieruchomości gruntowej na rzecz gminy i z tego tytułu nie otrzyma żadnego ekwiwalentu pieniężnego,

• po drugie – nieruchomość gruntowa stanowi składnik majątku prywatnego osoby fizycznej (działka ta nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej – w tym rolniczej).

Reasumując, ta czynność przekazania nie mieści się w ustawowym zakresie czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Nie zajdzie zatem potrzeba wystawiania faktur ani odprowadzania podatku – nawet w sytuacji gdy gmina jest podatnikiem VAT. Obowiązek taki nie wystąpi również po stronie osoby prywatnej.

Czytaj także: Jakie są zasady opodatkowania dróg wewnętrznych>>

MAGDALENA MIKLEWSKA

Podstawy prawne

• Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 116, poz. 979)

• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 79, poz. 662)