REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpisy aktualizujące należności - porady praktyczne

Subskrybuj nas na Youtube
Odpisy aktualizujące należności - porady praktyczne./ fot. Shutterstock
Odpisy aktualizujące należności - porady praktyczne./ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Odpisy aktualizujące należności przysparzają wielu problemów. Poniżej znajduje się praktyczna porada, z której dowiedzieć się można m.in. jak prawidłowo dokonać odpisów.

Problem: Jak prawidłowo dokonać odpisów aktualizujących należności, co oznacza metoda wiekowania należności oraz jak wygodnie analitycznie ewidencjonować te odpisy?

REKLAMA

Rada: Odpisy aktualizujące należności to temat, który w mojej praktyce nazwałam zaczarowanym – niby nietrudny, a jednak stale problematyczny, a nawet unikany. Stan ten trwa od lat.

Ustawa o rachunkowości w art. 35b nakłada obowiązek aktualizowania należności, z uwzględnieniem stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego. Istotą tego odpisu jest urealnienie kwoty należności w bilansie, co nie oznacza jednak, że z tych należności rezygnujemy – one nadal są u nas na kontach należności: 221, 234 itp. i kontach zespołu 7, a my wykonujemy księgowania odpisów niejako „równolegle” na stronie Ma konta 290 oraz odpowiednio na stronie Wn konta 761 – należność główna i Wn 751 – odsetki. Jednocześnie w bilansie pokazywana będzie ta urealniona wartość należności, czyli pomniejszona o odpis. Może zatem się zdarzyć, że jeśli odpis wynosić będzie 100%, należność w ogóle nie będzie pokazywana w bilansie. Sumę kwot odpisów aktualizujących należności podaje się w informacji uzupełniającej do bilansu.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

REKLAMA

Problem główny dotyczący odpisów aktualizujących należności polega na tym, że uor wskazała jasno tylko te sytuacje, w których odpis ma być dokonany w 100%. Najczęściej dzieje się tak, gdy kontrahent jest w upadłości, likwidacji lub występują inne sytuacje, które dają nam jasny sygnał, że szansa na odzyskanie należności jest niewielka. Najtrudniejsze jednak dla księgowych jest ustalenie ustawowej „wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu” w przypadku należności przeterminowanych lub wątpliwych z innych przyczyn.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W praktyce najczęściej stosowaną metodą do szacowania wielkości odpisu jest metoda wiekowania należności, która wielkość odpisu aktualizującego należności uzależnia od okresu ich przeterminowania – przyjmuje się, że im starsza jest należność, tym większe istnieje prawdopodobieństwo, że nie zostanie ona ściągnięta przez jednostkę.

Przy zastosowaniu tej metody należności przyporządkowuje się do grup ustalonych według okresu ich przeterminowania i określa procentowy wskaźnik ryzyka nieściągalności należności w każdej grupie, np. należności:

● wątpliwe i przeterminowane od 1 miesiąca do roku – odpis w wysokości 25%,

● przeterminowane od roku do 2 lat – odpis w wysokości 50%,

● przeterminowane powyżej 2 lat – odpis w wysokości 100%.

Wskaźniki procentowe do wyliczenia odpisu powinny być ustalane w każdej jednostce odrębnie, czasem nawet różnie dla poszczególnych rodzajów należności, w zależności od tego, jak kształtuje się ich faktyczna ściągalność (która może być inna np. dla należności podatkowych, inna dla należności cywilnoprawnych z tytułu czynszu najmu i dzierżawy lokali użytkowych, a inna z tytułu najmu lokali mieszkalnych).

W dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości jednostki należy opisać dokładnie sposób ustalania odpisów aktualizujących należności oraz wskazać, w jaki sposób powinno być dokumentowane ich utworzenie. Generalnie podstawą ujęcia odpisu w księgach rachunkowych może być dokument PK – „Polecenie księgowania” z ogólną kwotą odpisu wraz z załączonymi do niego zestawieniami szczegółowymi odpisów wyliczonych dla poszczególnych kategorii należności (sporządzonych według wzorów ustalonych w jednostce).

Warto też stosować analitykę do konta 290 – jeśli mamy kilka należności odpisanych, łatwiej będzie odpisami „zarządzać”, tj. rozwiązać, zwiększyć w kolejnym roku itp. – odpis Pana X, Pani Y, Firmy Z. Jeśli mamy bardzo dużo takich należności, wtedy analityką obejmujemy różne rodzaje należności, np. wynajem pomieszczeń, podatek od nieruchomości, podatek rolny itp.

Pamiętajmy, że odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw obciążają fundusze, np. ZFŚS – Wn 851 (lub 853 w przypadku innych funduszy) oraz Ma 290.

Jeśli w ciągu roku następuje wpłata częściowa lub całkowita spłata należności, rozwiązujemy odpis częściowo lub całkowicie, odnosząc wtedy należność główną na pozostałe przychody operacyjne – Wn 290 i Ma 760, a odsetki na przychody finansowe – Wn 290 i Ma 750.

Reasumując – raz w roku, najlepiej przy okazji weryfikacji należności, musimy ustalić odpisy aktualizujące należności na dzień bilansowy. Stosujemy przy tym kryteria ustalone dla poszczególnych należności jednostki w jej polityce rachunkowości. Analizujemy, co znalazło się na koncie 290 na dzień bilansowy roku poprzedniego, co wydarzyło się w tym zakresie w ciągu roku (wpłaty częściowe kontrahenta, spłaty całkowite, brak jakichkolwiek wpłat) i co w związku z tym powinno się znaleźć w roku bieżącym.

Agnieszka Drożdżal

– wieloletni skarbnik gminy

Zapisz się na newsletter
Jak dysponowane są finanse publiczne? Bądź na czasie z najnowszymi przepisami, najlepszymi praktykami oraz wskazówkami dotyczącymi księgowości budżetowej – zapisz się na newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Poradnik Rachunkowości Budżetowej

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wsparcie psychologiczne dla pracowników – co warto o nim wiedzieć z perspektywy podatkowej?

Czy wydatki na pomoc psychologiczną dla pracowników mogą być kosztem podatkowym dla pracodawcy? Czy otrzymane wsparcie stanowi dla pracownika przychód podlegający pod PIT?

Odpowiedzialność księgowego – dokąd sięga i kiedy realnie chroni klienta?

Błąd księgowego może kosztować firmę dziesiątki tysięcy złotych, a nie każda polisa OC faktycznie chroni przedsiębiorcę. Obowiązkowe ubezpieczenie często nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych czy rozliczeniach ZUS. Kiedy zatem – oraz w jakim zakresie – księgowy odpowiada za swoje działania? Co musi zawierać dobra polisa, by realnie chroniła biznes klienta?

ZUS udostępnił ponad 23,9 mln informacji o stanie konta ubezpieczonego za 2024 r. Jak pobrać dokument?

W poniedziałek, 1 września 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że zakończył generowanie i udostępnianie Informacji o Stanie Konta Ubezpieczonego za 2024 r. Informacje dostępne są na PUE/eZUS.

Niższy dodatek za pracę w nocy od 1 września 2025 r. Ile wyniesie i kogo dotyczy?

Od 1 września 2025 r. osoby pracujące w nocy otrzymają niższy dodatek za każdą godzinę pracy w tych godzinach. Z czego wynika ta zmiana? Ile wyniesie stawka? Kto może liczyć na dodatek i jak go obliczyć?

REKLAMA

Ponowne zatrudnienie pracownika urzędu zwolnionego w czasie długiej choroby [Przykład]

Czy przy ponownym zatrudnianiu pracownika trzeba powierzyć mu dokładnie to samo stanowisko, które zajmował przed zwolnieniem? Jakie są wymagania Kodeksu pracy w tym zakresie?

Interpretacje dotyczące podatków lokalnych publikowane przez KIS [Projekt]

Indywidualne interpretacje podatkowe, dotyczące podatków lokalnych i wydawane przez organy samorządów, będą publikowane przez Krajową Informację Skarbową. Tak wynika z opublikowanej w środę na stronach kancelarii premiera informacji o planowanej nowelizacji Ordynacji podatkowej.

Certyfikacja wykonawców ma zwiększyć przejrzystość zamówień publicznych

Prezydent podpisał ustawę o certyfikacji zamówień publicznych. Ustawa nie przewiduje obowiązku certyfikacji. Wykonawca będzie mógł ubiegać się o certyfikację i posługiwać się nią w postępowaniu na zasadzie dobrowolności.

Jak uchwala się ustawę budżetową w Polsce?

Uchwalenie budżetu państwa w Polsce odbywa się według szczegółowej procedury zapisanej w Konstytucji i regulaminach parlamentu. Dokument przechodzi drogę od Rady Ministrów, przez Sejm i Senat, aż po podpis prezydenta, a każdy etap ma określone terminy i zasady.

REKLAMA

Święta w sobotę 2025: Jakie obowiązki mają pracodawcy?

Święta wypadające w soboty powodują konieczność udzielenia pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy. Wynika to wprost z art. 130 § 2 Kodeksu pracy. Najbliższe święto przypadające w sobotę to 1 listopada 2025 r.. Sprawdź, jakie zasady obowiązują pracodawców oraz jak prawidłowo zaplanować czas pracy w tym okresie.

Czy rodzice mogą opłacać tzw. wsad do kotła bezpośrednio na rachunek firmy cateringowej?

Zapytanie, które wpłynęło do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie dotyczyło możliwości uiszczania przez rodziców wyłącznie kosztów „wsadu do kotła” bezpośrednio na rachunek firmy cateringowej. Jakie jest stanowisko izby?

REKLAMA