REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpisy aktualizujące należności - porady praktyczne

Odpisy aktualizujące należności - porady praktyczne./ fot. Shutterstock
Odpisy aktualizujące należności - porady praktyczne./ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Odpisy aktualizujące należności przysparzają wielu problemów. Poniżej znajduje się praktyczna porada, z której dowiedzieć się można m.in. jak prawidłowo dokonać odpisów.

Problem: Jak prawidłowo dokonać odpisów aktualizujących należności, co oznacza metoda wiekowania należności oraz jak wygodnie analitycznie ewidencjonować te odpisy?

REKLAMA

Rada: Odpisy aktualizujące należności to temat, który w mojej praktyce nazwałam zaczarowanym – niby nietrudny, a jednak stale problematyczny, a nawet unikany. Stan ten trwa od lat.

Ustawa o rachunkowości w art. 35b nakłada obowiązek aktualizowania należności, z uwzględnieniem stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego. Istotą tego odpisu jest urealnienie kwoty należności w bilansie, co nie oznacza jednak, że z tych należności rezygnujemy – one nadal są u nas na kontach należności: 221, 234 itp. i kontach zespołu 7, a my wykonujemy księgowania odpisów niejako „równolegle” na stronie Ma konta 290 oraz odpowiednio na stronie Wn konta 761 – należność główna i Wn 751 – odsetki. Jednocześnie w bilansie pokazywana będzie ta urealniona wartość należności, czyli pomniejszona o odpis. Może zatem się zdarzyć, że jeśli odpis wynosić będzie 100%, należność w ogóle nie będzie pokazywana w bilansie. Sumę kwot odpisów aktualizujących należności podaje się w informacji uzupełniającej do bilansu.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

REKLAMA

Problem główny dotyczący odpisów aktualizujących należności polega na tym, że uor wskazała jasno tylko te sytuacje, w których odpis ma być dokonany w 100%. Najczęściej dzieje się tak, gdy kontrahent jest w upadłości, likwidacji lub występują inne sytuacje, które dają nam jasny sygnał, że szansa na odzyskanie należności jest niewielka. Najtrudniejsze jednak dla księgowych jest ustalenie ustawowej „wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu” w przypadku należności przeterminowanych lub wątpliwych z innych przyczyn.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W praktyce najczęściej stosowaną metodą do szacowania wielkości odpisu jest metoda wiekowania należności, która wielkość odpisu aktualizującego należności uzależnia od okresu ich przeterminowania – przyjmuje się, że im starsza jest należność, tym większe istnieje prawdopodobieństwo, że nie zostanie ona ściągnięta przez jednostkę.

Przy zastosowaniu tej metody należności przyporządkowuje się do grup ustalonych według okresu ich przeterminowania i określa procentowy wskaźnik ryzyka nieściągalności należności w każdej grupie, np. należności:

● wątpliwe i przeterminowane od 1 miesiąca do roku – odpis w wysokości 25%,

● przeterminowane od roku do 2 lat – odpis w wysokości 50%,

● przeterminowane powyżej 2 lat – odpis w wysokości 100%.

Wskaźniki procentowe do wyliczenia odpisu powinny być ustalane w każdej jednostce odrębnie, czasem nawet różnie dla poszczególnych rodzajów należności, w zależności od tego, jak kształtuje się ich faktyczna ściągalność (która może być inna np. dla należności podatkowych, inna dla należności cywilnoprawnych z tytułu czynszu najmu i dzierżawy lokali użytkowych, a inna z tytułu najmu lokali mieszkalnych).

W dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości jednostki należy opisać dokładnie sposób ustalania odpisów aktualizujących należności oraz wskazać, w jaki sposób powinno być dokumentowane ich utworzenie. Generalnie podstawą ujęcia odpisu w księgach rachunkowych może być dokument PK – „Polecenie księgowania” z ogólną kwotą odpisu wraz z załączonymi do niego zestawieniami szczegółowymi odpisów wyliczonych dla poszczególnych kategorii należności (sporządzonych według wzorów ustalonych w jednostce).

Warto też stosować analitykę do konta 290 – jeśli mamy kilka należności odpisanych, łatwiej będzie odpisami „zarządzać”, tj. rozwiązać, zwiększyć w kolejnym roku itp. – odpis Pana X, Pani Y, Firmy Z. Jeśli mamy bardzo dużo takich należności, wtedy analityką obejmujemy różne rodzaje należności, np. wynajem pomieszczeń, podatek od nieruchomości, podatek rolny itp.

Pamiętajmy, że odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw obciążają fundusze, np. ZFŚS – Wn 851 (lub 853 w przypadku innych funduszy) oraz Ma 290.

Jeśli w ciągu roku następuje wpłata częściowa lub całkowita spłata należności, rozwiązujemy odpis częściowo lub całkowicie, odnosząc wtedy należność główną na pozostałe przychody operacyjne – Wn 290 i Ma 760, a odsetki na przychody finansowe – Wn 290 i Ma 750.

Reasumując – raz w roku, najlepiej przy okazji weryfikacji należności, musimy ustalić odpisy aktualizujące należności na dzień bilansowy. Stosujemy przy tym kryteria ustalone dla poszczególnych należności jednostki w jej polityce rachunkowości. Analizujemy, co znalazło się na koncie 290 na dzień bilansowy roku poprzedniego, co wydarzyło się w tym zakresie w ciągu roku (wpłaty częściowe kontrahenta, spłaty całkowite, brak jakichkolwiek wpłat) i co w związku z tym powinno się znaleźć w roku bieżącym.

Agnieszka Drożdżal

– wieloletni skarbnik gminy

Źródło: Poradnik Rachunkowości Budżetowej

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Trwają prace nad zmianami w Kodeksie pracy. Będzie nowa definicja mobbingu

Trwają prace nad zmianami w Kodeksie pracy. Będzie nowa definicja mobbingu. Jaka jest obecnie definicja mobbingu? Jakie w związku z tym ma obowiązki pracodawca? Co zakłada projekt nowelizacji Kodeksu pracy? Czy pracodawcy będą mieli dodatkowe obowiązki?

Uzupełniający urlop macierzyński. Czy pracodawca może go odrzucić? Kiedy wniosek?

19 marca 2025 r. zaczną obowiązywać przepisy wprowadzające uzupełniający urlop macierzyński. Od czego zależy długość tego urlopu? Kiedy należy złożyć wniosek o uzupełniający urlop macierzyński? Czy pracodawca może go odrzucić?

Odprawa pośmiertna 2025 r. Ile wynosi? Komu przysługuje?

Kodeks pracy określa m.in. zasady dotyczące nabycia odprawy pośmiertnej po pracowniku. Chodzi o sytuację, w której pracownik m.in. w czasie trwania stosunku pracy umiera. Kto może otrzymać odprawę pośmiertną po pracowniku? Ile wynosi?

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? W jakich przypadkach pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę o pracę z winy pracownika, a w jakich bez winy pracownika? Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

REKLAMA

Społeczne Agencje Najmu z 100 proc. dofinansowaniem z UE. Wnioski do 17 marca 2025 r.

Społeczne Agencje Najmu z 100 proc. dofinansowaniem z UE. Ruszyła II edycja konkursu dla gmin. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przeznaczy blisko 100 mln zł z Unii Europejskiej na Społeczne Agencje Najmu Wnioski do 17 marca 2025 r. Kto może wystąpić o dofinansowanie? Ile wynosi dofinansowanie?

Wyniki VI tury naboru programu Aktywny Maluch. Prawie 10 tys. miejsc opieki objętych dofinansowaniem

Wyniki VI tury naboru programu Aktywny Maluch. Prawie 10 tys. miejsc opieki objętych dofinansowaniem. Resort rodziny 31 stycznia opublikował wyniki VI tury naboru ciągłego w ramach programu Aktywny Maluch 2022-2029. Zgodnie z danymi resortu rodziny, poziom użłobkowienia w Polsce wynosi już 40,11 proc. Pod koniec 2023 r. wynosił 36 proc.

Czy pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej?

Czy pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej? Czym jest siła wyższa? Kiedy pracownik powinien poinformować pracodawcę o taki zwolnieniu? Czy dni przeznaczone na zwolnienie z powodu działania siły wyższej przechodzą na kolejny rok?

Sporządzanie sprawozdań przez JST. Są nowe wzory. Kiedy sprawozdanie na starych zasadach?

Sporządzanie sprawozdań przez JST. Są nowe wzory. 31 stycznia 2025 r. w Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie Ministra Finansów, które wprowadza m.in. nowe wzory sporządzania sprawozdań przez JST. Kiedy sprawozdanie na starych zasadach?

REKLAMA

Amortyzacja środków trwałych

Czym są środki trwałe? Czym jest amortyzacja? Co jest wartością początkową środka trwałego? Co należy uwzględnić przy amortyzacji środka trwałego? Jakie wyróżniamy metody amortyzacji środków trwałych?

Zasady refundacji okularów lub szkieł kontaktowych: dokumentacja

Pracodawcy mają obowiązek zapewnić pracownikom okulary bądź szkła kontaktowe korygujące wzrok swoim pracownikom. Co należy uwzględnić w dokumentacji dotyczącej refundacji za poniesione koszty związane z zakupem okularów lub szkieł kontaktowych korygujących wzrok?

REKLAMA