REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowy wzór sprawozdania finansowego dla organizacji pozarządowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Nowy wzór sprawozdania finansowego dla organizacji pozarządowych./ fot. Fotolia
Nowy wzór sprawozdania finansowego dla organizacji pozarządowych./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Organizacje pozarządowe mogą korzystać z nowego sprawozdania finansowego. Kierownik jednostki decyduje o skorzystaniu bądź nie z nowego wzoru sprawozdania finansowego. Wzór uwzględnia specyfikę działalności statutowej organizacji.

Nowelizacja ustawy o rachunkowości obowiązująca od 2017 r. dała organizacjom pozarządowym możliwość sporządzania sprawozdania finansowego według wzoru, który uwzględnia specyfikę działalności statutowej. Aby je dobrze przygotować, trzeba zaktualizować już dziś politykę rachunkowości i plan kont. Decyzje w tej sprawie podejmuje kierownik jednostki. W organizacjach, które zdecydują się na sporządzanie sprawozdania finansowego według tego wzoru, konieczne może być także zaktualizowanie w planie kont zasad ujmowania przychodów i kosztów związanych z działalnością statutową odpłatną i nieodpłatną, działalnością gospodarczą. [przykład 1]

REKLAMA

Inna struktura

Stowarzyszenie powstałe w 2016 r. ujmowało przychody z działalności statutowej na koncie 700 Przychody ze sprzedaży. Było to wystarczające dla sporządzenia sprawozdania według złącznika nr 4. Od 2017 r. do planu kont powinno wprowadzić konta:

– 700 Przychody z nieodpłatnej działalności pożytku publicznego

– 701 Przychody z odpłatnej działalności pożytku publicznego

Dalszy ciąg materiału pod wideo

– 701-01 Opłaty od korzystających

– 701-02 Subwencje i opłaty od instytucji, samorządów itp.

– 7010-03 Przychody ze sprzedaży przedmiotów darowizny

– 702 Przychody z pozostałej działalności statutowej

– 702-01 Przychody ze składek członkowskich

– 702-02 Przychody z zapisów

– 702-03 Przychody z darowizn

– 702-04 Inne przychody statutowe

– 703 Przychody z działalności gospodarczej

– 703-01 Przychody ze sprzedaży wyrobów

– 703-02 Przychody ze sprzedaży usług

– 703-03 Przychody z najmu

Te organizacje, które mają status OPP, powinny, tak jak wymaga tego ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1817) uwzględnić na odrębnych kontach przychody i koszty związane z 1 proc. PIT. Podział, np. analityczny, tych kont musi być dostosowany nie tylko do wymogów informacji dodatkowej według załącznika nr 6, ale przede wszystkim do sprawozdania merytorycznego z działalności, sporządzanego zgodnie z powyższą ustawą.

Polecamy: Rachunkowość Budżetowa

REKLAMA

Sprawozdanie finansowe według nowego załącznika nr 6 będzie przygotowywane dopiero za 2017 r. i będzie obejmowało: bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową. Co ważne, skorzystanie z załącznika nr 6 będzie dowolne dla jednostek niezależnie od tego, czy prowadzą działalność gospodarczą, czy nie. Nawet bardzo duże jednostki podlegające ze względu na spełnianie przez nie kryteriów wielkościowych określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości (dalej: u.r.) nie będą musiały, korzystając z tego załącznika, sporządzać rachunku przepływów pieniężnych i zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym.

Kierownik jednostki może także zdecydować, że sporządza ona sprawozdanie według załącznika nr 1 do u.r. (tzw. pełne sprawozdanie finansowe). Wtedy to sprawozdanie może zawierać 3 (niepodlegające badaniu) lub 5 elementów (podlegające badaniu przez audytora na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 4 u.r.).

Dla kogo

Załącznik nr 6 skierowany jest do organizacji wymienionych w art. 3 ust. 2 i art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Są to:

● organizacje pozarządowe – osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia (z wyłączeniem spółek kapitałowych) niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku,

● osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego,

● stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.


Bilans

Prezentacja aktywów i pasywów bilansu zakłada pokazanie najważniejszych, zagregowanych pozycji, podobnie jak w załączniku nr 5. Najistotniejsze różnice w stosunku do załącznika nr 4 to odrębna prezentacja inwestycji krótkoterminowych, a więc w szczególności środków pieniężnych, które na koniec roku obrotowego w niektórych organizacjach są często znaczącą pozycją. W pasywach prezentowane będą odrębnie rozliczenia międzyokresowe odzwierciedlające w szczególności otrzymane, a nierozliczone jeszcze memoriałowo dotacje i subwencje (dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych). Nie będzie też prezentacji nadwyżki przychodów nad kosztami (lub odwrotnie), ponieważ uwzględniono, że organizacje te mogą prowadzić działalność gospodarczą i osiągać zysk lub stratę. To, że mamy do czynienia z organizacją pozarządową, wskazuje też konieczność prezentacji funduszu statutowego (a nie kapitału podstawowego) i pominięcie kapitałów zapasowego czy rezerwowych, które w takich podmiotach nie występują. Jeśli na mocy statutu organizacja tworzy inne fundusze, to będzie je pokazywała w pozycji A. II Pozostałe kapitały (fundusze). [przykład 2]

Jest wybór

Fundacja na mocy statutu tworzy fundusze, oprócz funduszu statutowego. Jeden z nich to fundusz z przeznaczeniem finansowania bieżącej działalności statutowej. Jest on tworzony zgodnie ze statutem z odpisów ze środków pozyskanych w danym roku, a z różnych powodów niewydatkowanych w całości. Z kolei fundusz finansujący majątek trwały jest utworzony z nakładów poniesionych na zakup środków trwałych.

Zgodnie z załącznikiem nr 6 fundacja może wartość tych dwóch funduszy łącznie pokazać w pasywach bilansu. Może też, korzystając z art. 50 ust. 1 u.r., pokazać specyfikę funduszy z większą szczegółowością niż wynikająca z załącznika do ustawy.

Rachunek zysków i strat

W rachunku zysków i strat powrócono do formuły odrębnego prezentowania efektów działalności statutowej i ogólnoadministracyjnej. Będzie on sporządzany według zasad rachunku kalkulacyjnego, tj. z podziałem na rodzaje działalności organizacji pozarządowej. Nie ma obowiązku prezentowania jednak struktury rodzajowej kosztów w informacji dodatkowej.

Najistotniejsze jest to, że w ramach działalności statutowej należy odrębnie pokazywać przychody oraz koszty dotyczące działalności odpłatnej, nieodpłatnej i pozostałej statutowej, a następnie wyraźnie pokazać wynik na działalności statutowej. Nie jest wymagane prezentowanie szczegółowych źródeł przychodów (np. składki) oraz rodzajów kosztów.

Następnie pokazywane będą przychody i koszty działalności gospodarczej oraz jej wynik. Kolejną pozycją będzie wskazanie wartości kosztów ogólnego zarządu, jednak bez pokazywania ich rodzajów. Suma zysków (lub strat) z działalności statutowej, gospodarczej oraz kosztów ogólnego zarządu będzie prezentowana w pozycji Zysk (strata) działalności operacyjnej. Następnie wartość ta będzie korygowana o prezentowane oddzielnie pozostałe przychody operacyjne, pozostałe koszty operacyjne, przychody finansowe i koszty finansowe. W załączniku nr 6 uwzględniono jako odrębną pozycję podatek dochodowy, z racji że nie wszystkie dochody osiągane przez organizacje pozarządowe korzystają ze zwolnienia z opodatkowania i bardzo często jednostki te płacą podatek dochodowy od osób prawnych. Zysk (strata) netto w pozycji O. będzie musiała być zgodna z kwotą zaprezentowaną w bilansie w pasywach pozycja A.IV.

Informacja dodatkowa

Na informację dodatkową składają się dwie części: wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz informacja uzupełniająca.

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego to podobnie jak w przypadku innych załączników krótkie przedstawienie podmiotu i specyfiki jego rachunkowości, które obejmuje w szczególności takie dane, jak:

● nazwę, siedzibę i adres oraz numer we właściwym rejestrze sądowym albo ewidencji;

● wskazanie czasu trwania działalności jednostki, jeśli jest ograniczony;

● wskazanie okresu objętego sprawozdaniem finansowym;

● wskazanie, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości oraz czy nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności;

● omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny aktywów i pasywów (także amortyzacji), ustalenia wyniku finansowego oraz sposobu sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce wybór.

Należy zwrócić uwagę na konieczność omówienia zasad amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Organizacje pozarządowe bardzo często w praktyce korzystają w tym zakresie z uproszczeń podatkowych i amortyzacji jednorazowej. Chodzi o to, aby te kwestie uwypuklić. Ustawodawca ponadto nakłada obowiązek nie tylko stwierdzenia, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości, lecz także przeanalizowania oświadczenia przez kierownika jednostki, czy nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności.

Z kolei druga część, określana jako informacja dodatkowa, powinna zawierać nieobjęte bilansem oraz rachunkiem zysków i strat informacje i wyjaśnienia niezbędne do oceny gospodarki finansowej jednostki. Nacisk położono na wskazanie informacji o wszelkich zobowiązaniach finansowych, w tym z tytułu dłużnych instrumentów finansowych, gwarancji i poręczeń lub zobowiązań warunkowych nieuwzględnionych w bilansie, ze wskazaniem charakteru i formy wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo oraz o kwotach zaliczek i kredytów udzielonych członkom organów administrujących, zarządzających i nadzorujących, ze wskazaniem oprocentowania, głównych warunków oraz wszelkich kwot spłaconych, odpisanych lub umorzonych, a także zobowiązań zaciągniętych w ich imieniu z tytułu gwarancji i poręczeń wszelkiego rodzaju, ze wskazaniem kwoty ogółem dla każdej kategorii. Ustawodawca nie uszczegółowił, jakie dane powinny być ujęte jako uzupełniające dane o aktywach i pasywach, poza danymi o źródłach zwiększenia i sposobie wykorzystania funduszu statutowego. To kierownik jednostki powinien podjąć decyzję, które informacje będą najbardziej przydatne dla oceny sytuacji.

Należy wskazać, że w informacjach dodatkowych powinny się znaleźć dane o strukturze zrealizowanych przychodów ze wskazaniem ich źródeł, w tym w szczególności informacje o przychodach wyodrębnionych zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz informacje o przychodach z tytułu składek członkowskich i dotacji pochodzących ze środków publicznych. Należy ujawnić też informacje o strukturze poniesionych kosztów.

Jeżeli jednostka ma status organizacji pożytku publicznego, zamieszcza w informacji dane na temat uzyskanych przychodów i poniesionych kosztów z tytułu 1 proc. PIT oraz sposobu wydatkowania środków pochodzących z 1 proc. PIT.

Kierownik może podjąć oczywiście decyzję o zawarciu też innych informacji, jeżeli mogłyby one w istotny sposób wpłynąć na ocenę sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki, w tym dodatkowe informacje i objaśnienia wymienione w załączniku nr 1 do ustawy, o ile mają zastosowanie do jednostki.

Za ubiegły rok

Przypomnijmy, że za 2016 r. jednostki prowadzące działalność w zakresie pożytku publicznego przygotowują sprawozdanie finansowe według wzorów takich samych jak przedsiębiorstwa. Wyjątkiem jest jedynie rachunek zysków i strat, a właściwie jego ostatnia część dla organizacji będących jednostkami mikro. Załączniki 1, 4 i 5 nie odzwierciedlają efektów działalności statutowej. Nie ma w załączniku nr 4 – dla podmiotów mikro nieprowadzących działalności gospodarczej – kluczowych dla jednostek prowadzących działalność społecznie użyteczną pozycji bilansowych (środki pieniężne, rozliczenia międzyokresowe) ani wyodrębnionych przychodów i kosztów dotyczących specyfiki tej działalności. Załączniki nr 1 i 5 nie uwzględniają przychodów i kosztów działalności statutowej. Odpowiedzią właśnie na te braki jest nowa struktura sprawozdania w nowo dodanym załączniku nr 6 obowiązującym za 2017 r.ⒸⓅ

Karolina Pawlak

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 ze zm.).

Ustawa z 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz.U. z 2017 r. poz. 61).

Zapisz się na newsletter
Jak dysponowane są finanse publiczne? Bądź na czasie z najnowszymi przepisami, najlepszymi praktykami oraz wskazówkami dotyczącymi księgowości budżetowej – zapisz się na newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS ostrzega przed fałszywymi telefonami i apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ostrzega przed fałszywymi telefonami. Chodzi o potwierdzenie zmiany numeru telefonu w ZUS lub na PUE/eZUS. ZUS apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności podczas rozmów telefonicznych.

Dodatek za pracę w nocy od 1 kwietnia 2025 r.

Osoby pracujące w nocy mogą liczyć na dodatek z tytułu wykonywania pracy w porze nocnej. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w kwietniu? Czy ulegnie zmianie? Za pracę w jakich godzinach przysługuje?

Świadczenie rehabilitacyjne a potrącenia dobrowolne. Stanowisko ZUS

Świadczenie rehabilitacyjne a potrącenia dobrowolne. Jak wygląda kwestia potrąceń dobrowolnych z wynagrodzenia na pakiety medyczne, czy dodatkowego ubezpieczenia? Odpowiedź Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Od 1 marca 2025 r. nowe, wyższe stawki kosztów realizacji zadań związanych z przyznaniem Karty Dużej Rodziny

Zgodnie z art. 29 Ustawy o Karcie Dużej Rodziny, realizacja zadań gminy związanych z przyznaniem Karty Dużej Rodziny należy do zadań z zakresu administracji rządowej. Od 1 marca 2025 r. obowiązują nowe stawki.

REKLAMA

Badania lekarskie: Kto nie podlega wstępnym badaniom lekarskim?

Zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracownik podlega badaniom lekarskim. Wyróżnić można badania wstępne, badania okresowe oraz kontrolne badania lekarskie. Kiedy nie trzeba wykonywać wstępnych badań lekarskich?

Budowa, remont, utrzymanie strzelnic. Dotacje celowe dla JST [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Do uzgodnień trafił projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie dofinansowania z budżetu państwa zadań związanych z budową, remontami i utrzymaniem strzelnic oraz rozwijaniem sportu strzeleckiego. Chodzi o dotacje celowe z budżetu państwa.

2 maja i 10 listopada 2025 r. dniami wolnymi w służbie cywilnej

Tak wynika z zarządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 lutego 2025 r. w sprawie wyznaczenia dla członków korpusu służby cywilnej dni wolnych od pracy. Zarządzenie zostało opublikowane w Monitorze Polskim 3 marca 2025 r. Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Trzynastki dla byłych wójtów i burmistrzów. Stanowisko PIP

Trzynastki dla byłych wójtów i burmistrzów. Stanowisko Państwowej Inspekcji Pracy w sprawie wypłacania dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla wójtów i burmistrzów, którzy zakończyli swoją kadencję i stosunek pracy nawiązany z wyboru w kwietniu 2024 r.

REKLAMA

Od 1 lipca 2026 r. obowiązkowy Centralny Rejestr Umów dla jednostek samorządu terytorialnego

Od 1 lipca 2026 r. zostanie wprowadzony obowiązek udostępniania informacji o umowach zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych dla jednostek samorządu terytorialnego. Chodzi o Centralny Rejestr Umów

Odpis podstawowy na ZFŚS w 2025 r.

Odpis podstawowy na ZFŚS w 2025 r. Jaka będzie podstawa określająca wysokość odpisu podstawowego na fundusz socjalny w 2025 r.? Kto ma obowiązek tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych? Czym jest odpis podstawowy?

REKLAMA