Rozbieżności pomiędzy SIWZ a wymaganymi od wykonawcy dokumentami

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (dalej: SIWZ) zawiera co najmniej wykaz oświadczeń lub dokumentów, potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia - art. 36 ust. 1 pkt 6 ustawy z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (dalej: upzp).

W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej (KIO) podkreśla się istotność takiego obowiązku po stronie zamawiającego.

Polecamy: e-Zamówienia publiczne. Przewodnik po elektronicznych zamówieniach publicznych

Z orzecznictwa

Przykładowo, w wyroku KIO z dnia 11 stycznia 2016 r. zaakcentowano m.in., że:

To na zamawiającym ciąży obowiązek opisu w SIWZ zarówno warunków udziału w postępowaniu, jak i sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków, jak i wykazu oświadczeń lub dokumentów, jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu (art. 36 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2164).

wyrok KIO z 11 stycznia 2016 r.

sygn. akt 2787/15

Opisany wcześniej wymóg dotyczy rzecz jasna tylko SIWZ. Skoro jednak w zapytaniu mowa również o ogłoszeniu o zamówieniu, to przytoczyć należy stosowne regulacje z tegoż zakresu przedmiotowego. Na uwagę zasługuje tutaj norma prawna wyrażona w art. 41 pkt 7a upzp. Tamże ustawodawca postanowił, że ogłoszenie o zamówieniu, o którym mowa w art. 40 ust. 1 upzp, zawiera co najmniej wykaz oświadczeń lub dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia. Regulacje te korelują z art. 25 upzp, gdzie postanowiono, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Oświadczenia lub dokumenty potwierdzające:

• spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji,
• spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego,
• brak podstaw wykluczenia

- zamawiający wskazuje w ogłoszeniu o zamówieniu, SIWZ lub zaproszeniu do składania ofert.

Wynika z tego, że regulacje w zakresie SIWZ i ogłoszenia o zamówieniu są zasadniczo zbieżne w swej treści. W tym zakresie warto odnotować stanowisku KIO podane w uchwale z 29 grudnia 2015 r. 

Z orzecznictwa

Zamieszczenie w ogłoszeniu o zamówieniu w trybie przetargu nieograniczonego wykazu oświadczeń lub dokumentów ma charakter fakultatywny. Jednocześnie, jeśli zamawiający zdecydował się na zamieszczanie wykazu oświadczeń lub dokumentów również w ogłoszeniu o zamówieniu, to powinien on być tożsamy z wykazem zamieszczonym w SIWZ.

Uchwała KIO z 29 grudnia 2015 r.

sygn. akt KIO/KD 67/15

Wyrażony w owej uchwale postulat powinien być nadrzędny w sposobie postępowania zamawiającego. W przeciwnym wypadku - tzn. w razie rozbieżności co do wymaganych oświadczeń - można bowiem mówić o naruszeniu art. 7 ust. 1 upzp. Wynika z tej regulacji, że zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości. Jest to kluczowa norma regulująca postępowanie w sprawie zamówień publicznych, której każdy zamawiający winien przestrzegać.

Na kanwie wskazanych regulacji można również przytoczyć stanowisko wynikające z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 25 sierpnia 2017 r. (sygn. akt VIII SA/Wa 13/17). Sąd zaznaczył m.in., że podstawowymi zasadami polskiego systemu prawa zamówień publicznych zawartymi w art. 7 ust. 1 upzp jest:

• zasada uczciwej konkurencji,
• zasada równego traktowania wykonawców.

Wskazał nadto, że zgodnie z tym przepisem zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Oznacza to, że na każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający jest zobligowany do sprawiedliwego traktowania uczestników postępowania - wykonawcy powinni być traktowani jednakowo, bez stosowania jakichkolwiek przywilejów, a także bez środków dyskryminujących.

W związku z tym, opisane w zapytaniu naruszenia wykazane przez regionalną izbę obrachunkową uznać należy za sprzeczne ze wspomnianymi wyżej regulacjami prawnymi art. 36 ust. 1 pkt 6, art. 41 pkt 7a w zw. z art. 25 upzp. Zarzuty postawione w trakcie kontroli są więc z dużym prawdopodobieństwem trafne.

Podstawy prawne

• art. 7 ust. 1, art. 36 ust. 1 pkt 6, art. 41 pkt 7a ustawy z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1579; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1560)

Marcin Nagórek

radca prawny, były pracownik banku państwowego, obecnie pracownik jednostki budżetowej