Jak sprawdzić poprawność sprawozdania finansowego?

Części sprawozdania finansowego

Przy sporządzaniu sprawozdania finansowego często występują wątpliwości, czy sprawozdanie finansowe jest poprawne. Z pewnością dane wykazywane w sprawozdaniu finansowym muszą być zgodne z ewidencją księgową. Jakie zgodności powinny występować między poszczególnymi częściami sprawozdania finansowego?

Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych jednostki sporządzają sprawozdanie finansowe składające się z:

• bilansu,
• rachunku zysków i strat (wariant porównawczy),
• zestawienia zmian w funduszu,
• informacji dodatkowej.

Warunkiem rzetelnych danych w sprawozdaniu finansowym zawsze jest prawidłowo przeprowadzona i rozliczona inwentaryzacja. Później konieczna jest również ostateczna weryfikacja "przedsprawozdawcza", aby mieć pewność, że wszystkie przychody i koszty, należności i zobowiązania dotyczące roku poprzedniego zostały zaliczone do roku, którego dotyczą. Nie później niż do 85 dnia po dniu bilansowym trzeba sporządzić zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej za rok obrotowy. A zatem do tego czasu w księgach rachunkowych powinny być zweryfikowane stany aktywów i pasywów jednostki.

Jak sporządzić sprawozdanie finansowe?

Przy sporządzaniu sprawozdania należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach.

Krok 1 Zachowanie zgodności poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego z ewidencją księgową

Dane wykazywane w sprawozdaniu finansowym muszą być zgodne z ewidencją księgową. To wymóg wynikający z podstaw rachunkowości i dyscypliny finansów publicznych. Zwłaszcza należy zwrócić uwagę na zestawienie zmian w funduszu. Z rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont wynika, że ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 800 "Fundusz jednostki" powinna zapewnić możliwość ustalenia przyczyn zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki. Oznacza to zatem, że poszczególne pozycje tej części sprawozdania finansowego powinny wynikać z zestawienia analitycznego do tego konta. Niestety, jednostki bardzo często nie prowadzą prawidłowej analityki do konta 800. Zdarza się również, że nie prowadzą jej wcale.

Analitykę do konta 800 należy ustalić zgodnie z poszczególnymi pozycjami zestawienia zmian w funduszu występującymi w jednostce, np.:

1) zwiększenia funduszu jednostki (np. 800-1) - z tytułu:

• zysk bilansowy za rok ubiegły (np. 800-1-1),
• zrealizowane wydatki budżetowe (np. 800-1-2),
• środki na inwestycje (np. 800-1-3) itd.;

2) zmniejszenia funduszu jednostki (np. 800-2) - z tytułu:

Autopromocja

Szkolenie
Zmiany w egzekucji podatków, czyli dochody gmin w 2024 roku

Termin: 11 stycznia 2024

Sprawdź

• strata za rok ubiegły (np. 800-2-1),
• zrealizowane dochody budżetowe (np. 800-2-2),
• rozliczenie wyniku finansowego i środków obrotowych za rok ubiegły (np. 800-2-3) itd.

Stworzenie i prowadzenie analityki w takiej rozbudowanej formie jest pracochłonne. Jednak pozwala na jednoznaczne ustalenie poszczególnych pozycji zestawienia zmian w funduszu jednostki.

Krok 2 Porównanie stanu na koniec i na początek roku w bilansie

W bilansie AKTYWA = PASYWA, i to w pozycji dotyczącej zarówno stanu na koniec, jak i na początek roku.

Krok 3 Ustalenie funduszu jednostki

Fundusz jednostki z pozycji A.I pasywów bilansu w pozycji:

• "Stan na początek roku" musi się równać funduszowi jednostki na początek okresu (BO) w pozycji I zestawienia zmian w funduszu,
• "Stan na koniec roku" musi się równać funduszowi jednostki na koniec roku (BZ) w pozycji II zestawienia zmian w funduszu.

Krok 4 Porównanie wyniku finansowego netto

Wynik finansowy netto ujęty w pozycji A.II w pasywach bilansu musi się równać temu z pozycji III w zestawieniu zmian w funduszu oraz temu z pozycji L w rachunku zysków i strat.

Jeżeli te elementy będą się zgadzać, to generalnie sprawozdanie finansowe powinno być prawidłowe. Choć wiadomo, że istotne są szczegóły, czyli wszystkie prawidłowe informacje wyjściowe i dokumenty stanowiące podstawę zapisów księgowych.

Autor: Agnieszka Drożdżal, wieloletni skarbnik gminy, doświadczony szkoleniowiec i doradca w zakresie finansów publicznych oraz rachunkowości budżetowej

Podstawa prawna:

• § 23 ust. 1, załączniki nr 5, 10 i 11 do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 342)