REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Bezstronność w zamówieniach in-house

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bezstronność w zamówieniach in-house./ Fot. Fotolia
Bezstronność w zamówieniach in-house./ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Regulacje zawarte w art. 12 dyrektywy 2014/24/UE zostały transponowane do krajowego porządku prawnego w sposób swoisty - poprzez ustanowienie przesłanek zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki. W konsekwencji zamówienia in-house pozostające w przestrzeni unijnego prawa zamówień publicznych poza zakresem stosowania dyrektywy zamówieniowej, w polskim porządku prawnym poddane są regulacji P.z.p. Zgodnie ze stanowiskiem Prezesa UZP oraz KIO do zamówień in-house należy w sposób bezpośredni stosować m.in. art. 17 P.z.p. regulujący materię wyłączenia od podejmowania czynności w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Wyłącznie od podejmowania czynności przy udzielaniu zamówienia

REKLAMA

Zgodnie z art. 17 ust. 1 P.z.p. wyłączeniu od podejmowania czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego podlegają osoby:

1. ubiegające się o udzielenie tego zamówienia,

2. pozostające w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub będące związanymi z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia,

3. które przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

4. pozostające z wykonawcą w stosunku prawnym lub faktycznym, który może wywoływać uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób,

5. prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.

Bezpośrednie stosowanie art. 17 P.z.p. do zamówień in-house

Krajowa Izba Odwoławcza w uchwale z dnia 25 czerwca 2019 r., KIO/KD 43/19, odnosząc się do niewyłączenia się od udziału w pracach komisji przetargowej osoby, która w okresie ostatnich trzech lat reprezentowała gminę (zamawiającego) w radzie nadzorczej spółki komunalnej (wykonawcy) wskazała, że „obowiązkiem Zamawiającego jest zapewnienie, aby osoby biorące udział w przygotowaniu postępowania oraz jego prowadzeniu były bezstronne i obiektywne. Obowiązek ten jest jednym ze środków gwarantujących zapewnienie zasady uczciwej konkurencji.”. W informacji o wyniku kontroli przeprowadzonej przez Prezesa UZP, względem której zamawiający wniósł zastrzeżenia, które dały asumpt do wyrażenia przez KIO ww. stanowiska, wskazano, że „zgodnie z treścią art. 7 ust. 2 ustawy P.z.p., postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego powinno być prowadzone w sposób bezstronny i obiektywny. Instytucjonalnym urzeczywistnieniem tej zasady jest wyrażony w art. 17 ust. 1 P.z.p., obowiązek wyłączenia z postępowania wszystkich osób, w stosunku do których zachodzą uzasadnione podejrzenia braku obiektywizmu, realizujący się w okolicznościach ujętych w pkt 1-5 tegoż przepisu.”.

Zasadność stosowania art. 17 P.z.p. do zamówień in-house

Uwzględnienie natury zamówień in-house i ratio legis art. 17 P.z.p., wywołuje wątpliwości co do korespondowania ich ze sobą. Zamówienia in-house opierają się na ścisłej i wieloaspektowej relacji zachodzącej pomiędzy zamawiającym a wykonawcą. Więź ta przejawiać się może również w relacjach personalnych. Powyższe podkreśliła KIO w wyroku z dnia 21 kwietnia 2017 r., KIO 625/17, przy okazji analizy zaistnienia jednego z elementów konstytuujących relację wewnętrzną – kontroli analogicznej, wskazując, że „niezależnie od treści ww. regulaminów w I. R. można również wskazać powiązania osobowe, skutkujące uznaniem, że decyzyjność spółki I. R. jest zależna od Zamawiającego, gdyż prezes I. R. jest również prokurentem samoistnym w I., w której G. W. posiada 100 % udziałów”

REKLAMA

Zachodzenie relacji pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, a w konsekwencji pomiędzy osobami występującymi po każdej ze stron, nie koliduje z ratio legis ustanowienia art. 17 P.z.p. Odwołując się do dorobku doktryny oraz judykatury, należy wskazać, że obowiązek wyłączenia się od podejmowania czynności w toku postępowania o udzielenie zamówienia, służy:

1. „zagwarantowaniu bezstronności prowadzonego postępowania i stanowi ewentualną podstawę decyzji kierownika jednostki co do kręgu osób, które pozostają w postępowaniu czynne” (orzeczenie GKO z dnia 31 maja 2012 r., BDF1/4900/25/23/12/466),

2. zapewnieniu respektowania „przez zamawiającego zasady uczciwej konkurencji, przewidzianej w art. 7 ust. 1”[1],

3. zagwarantowaniu przestrzegania „zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców oraz zasady przejrzystości”[2].

Zapewnienie nienaruszania przez zamówienia in-house reguł konkurencji, zagwarantowane jest przesłankami przewidzianymi w art. 67 ust. 1 pkt 12 – 15 P.z.p. Wraz ze wszczęciem postępowania powinna nastąpić ich weryfikacja połączona z publikacją informacji, w trybie i na zasadach określonych w art. 67 ust. 11 P.z.p.

Weryfikacja zaistnienia ww. okoliczności, będąca czynnością ewentualnie podatną na stronniczość osób działających po stronie zamawiającego, podejmowana jest przed wszczęciem postępowania[3] (w ramach decyzji o sposobie realizacji zadania). Ewentualny błąd w zbadaniu ww. kwestii obciąża zamawiającego i jeżeli nie zostanie wyeliminowany aż do udzielenia zamówienia wewnętrznego, może stanowić m.in. podstawę dopuszczenia się deliktu finansów publicznych o którym mowa w art. 17 ust. 1b pkt 2 u.o.n.d.f.p. Należy również odnotować, że wynik analizy zaistnienia okoliczności o których mowa odpowiednio w art. 67 ust. 1 pkt 12, 13, 14 albo 15, przejawiający się we wszczęciu postępowania in-house podlega pełnej kontroli zewnętrznej, zarówno ze strony podmiotów publicznych jak i podmiotów rynkowych.

Stosowanie w toku udzielania zamówienia in-house reguł chroniących konkurencję od podjęcia stronniczych czynności, jawi się jako niezasadne, albowiem w postępowaniu bierze udział jeden wykonawca i to pozostający pod kontrolą zamawiającego. Powyższe ogranicza zakres negocjowania warunków, w tym finansowych umowy o zamówienie in-house, który dodatkowo limitowany jest reżimem finansów publicznych oraz regułami dotyczącymi pomocy publicznej. Przynajmniej ze względu na powyższe stosowanie do zamówień wewnętrznych art. 17 P.z.p. wydaje się niezasadne.

Tytułem podsumowania należy wskazać, że zgodnie z art. 17 ust. 2 P.z.p., osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia składają, oświadczenie o braku lub istnieniu okoliczności, o których mowa w art. 17 ust. 1 P.z.p. i to pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Uwzględniając powyżej przytoczone stanowisko Prezesa UZP oraz KIO zasadne jest zachowanie znacznego stopnia rozwagi przy składaniu wskazanego oświadczenia przy okazji udzielania zamówienia wewnętrznego.

[1] J. Pieróg, Komentarz do art. 17 P.z.p. (w:) Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2019, SIP Legalis.

[2] A. Matusiak, Komentarz do art. 17 P.z.p. (w:) Prawo zamówień publicznych. Komentarz, M. Jaworska, F. Grześkowiak- Stojek, J. Jarnicka, A. Matusiak, Warszawa 2019 r., SIP Legalis.

[3] Z kolei „Obowiązek złożenia oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności stanowiących podstawę wyłączenia z postępowania wymienionych w przepisie art. 17 ust. 1 P.z.p. aktualizuje się dopiero w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, tzn. po jego wszczęciu.” (Wyrok GKO z dnia 15 lutego 2018 r., BDF1.4800.97.2017).

Konrad Różowicz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie zamówień publicznych

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Jak dysponowane są finanse publiczne? Bądź na czasie z najnowszymi przepisami, najlepszymi praktykami oraz wskazówkami dotyczącymi księgowości budżetowej – zapisz się na newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość budżetowa
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS otwarty 20 czerwca 2025 r. – placówki i infolinia czynne do godz. 15:00

Choć 20 czerwca wiele osób planuje urlop po czwartkowym święcie Bożego Ciała, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zmienia trybu pracy. Tego dnia wszystkie placówki ZUS będą funkcjonować normalnie – jak w każdy roboczy piątek. Infolinia będzie działać krócej, gdyż do godz. 15:00.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Podwyżki pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Rozporządzenie w Dzienniku Ustaw [STAWKI]

30 maja 2025 r. w Dzienniku Ustaw RP zostało opublikowane rozporządzenie podwyższające kwoty minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Rozporządzenie koryguje także katalog stanowisk.

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Co powinna zawierać?

Kodeks pracy reguluje m.in. kwestie dotyczące zatrudniania pracowników młodocianych. Młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, ale ma poniższej 18 lat. Co powinna zawierać umowa w celu przygotowania zawodowego?

REKLAMA

ZFŚS: Do 31 maja 2025 r. pracodawcy muszą przekazać 75% odpisu – co warto wiedzieć?

Do 31 maja 2025 r. pracodawcy mają czas na przekazanie 75 proc. odpisu na na rachunek bankowy Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Kto ma obowiązek tworzenia ZFŚS? Jak nalicza się odpisy podstawowe?

Szczególne przypadki odwołania dyrektora szkoły w trakcie roku szkolnego

Odwołanie dyrektora placówki bez wypowiedzenia w trakcie roku szkolnego możliwe jest tylko w sytuacjach wyjątkowych i nagłych, które mogą zdestabilizować jej funkcjonowanie. W takim przypadku reakcja organu prowadzącego szkołę musi być natychmiastowa.

Pilna potrzeba udzielenia zamówienia

Pojęcie pilnej potrzeby udzielenia zamówienia pojawia się w ustawie – Prawo zamówień publicznych kilkanaście razy. Tak naprawdę jednak sprowadza się do dwóch sytuacji: skrócenia terminu składania ofert, ofert wstępnych czy wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a także do skorzystania z trybu negocjacji bez ogłoszenia. Z uwagi na to, że regulacja w tym zakresie jest bardzo lakoniczna, często powoduje niesłuszne obawy przed jej stosowaniem.

Likwidacja obowiązku przechowywania przez płatników składek zgłoszeń do ubezpieczeń [PROJEKT]

W poniedziałek, 26 maja 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Chodzi o likwidację obowiązku przechowywania przez płatników składek zgłoszeń do ubezpieczeń.

REKLAMA

Zwrot nadpłaty składki zdrowotnej. Wnioski można składać do 2 czerwca 2025 r.

Przedsiębiorcy, którzy w wyniku rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2024 rok mają nadpłatę, powinni pamiętać o złożeniu wniosku o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej. Wniosek należy złożyć do 2 czerwca 2025 r.

Nie można być jednocześnie wójtem i prezydentem Rzeczypospolitej

Wybory prezydenckie zbliżają się wielkimi krokami – głosować w nich będziemy już 18 maja br. Jednym ze startujących w nich kandydatów jest prezydent Warszawy. Pojawia się pytanie: kto zastąpi urzędującego prezydenta miasta (burmistrza, wójta) na tym stanowisku, jeżeli zostanie on wybrany i obejmie urząd Prezydenta Rzeczypospolitej? Prawo bowiem jednoznacznie wskazuje, że nie można być jednocześnie włodarzem gminy i państwa.

REKLAMA