Udzielenie z wolnej ręki zamówienia uzupełniającego wykonawcy robót budowlanych

W myśl art. 67 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 z poźń. zm.) zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50% wartości zamówienia podstawowego i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego. Po pobieżnej lekturze tego przepisu, można wysnuć wniosek, iż zamawiający może udzielić z wolnej ręki zamówienia, bez ponownego przeprowadzania czasochłonnego postępowania, jakim jest niewątpliwie przetarg nieograniczony czy też ograniczony, wykonawcy, który w okresie 3 lat wykonał na rzecz zamawiającego zamówienie, które ma bezpośredni związek z zamówieniem, będących przedmiotem obecnego postępowania oraz należy zaliczyć je do tego samego rodzaju zamówień co zamówienie wcześniej realizowane. Zatem teoretycznie ustalenie zamówienia, które może zostać udzielone w w/w trybie, nie powinno powodować większych problemów. Wystarczy ustalić w jakim okresie wykonawca realizował zamówienie podstawowe oraz czy nowe zamówienie ma związek z już zrealizowanym zamówieniem. Nic jednak bardziej mylnego. Właśnie ustalenie czy zamówienie, które ma być przedmiotem zamówienia z wolnej ręki, ma związek z realizacją zamówienia nastręcza zazwyczaj największych wątpliwości.

Polecamy: Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów 2016 (książka + CD)

Powyższe wątpliwości przedstawię na poniższym przykładzie. W okresie 2 lat, przed realizacją nowego zamówienia, wykonawca wykonał drogę na rzecz zamawiającego. Wybór wykonawcy nastąpił w przetargu ograniczonym. W planie inwestycyjnym tej drogi, nie było przewidzianego chodnika. Zamawiający ma obecnie zamiar udzielić temu samemu wykonawcy z wolnej ręki zamówienia na wykonanie chodników przylegających do tej drogi. Koszt realizacji chodnika stanowi 40 % wartości realizacji drogi. Powstaje pytanie, czy zamawiający może to zrobić? Termin 3 – letni do udzielenia zamówienia z wolnej ręki, został zachowany. Zamówienie podstawowe zostało udzielone w przetargu. Zarówno jedno jak drugie zamówienie jest tego samego rodzaju – są to roboty budowlane. Wartość zamówienia uzupełniającego nie przekracza 50 % wartości zamówienia podstawowego. Czyli wszystkie przesłanki, które nie wymagają czasochłonnych zabiegów logicznych, zostały spełnione. Powstaje jedynie odpowiedzieć na pytanie najtrudniejsze, czy realizacja chodnika przylegającego do drogi ma bezpośredni związek z realizacją samej drogi?

Krajowa Izba Odwoławcza przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych w uchwale z dnia 4 lutego 2015 r., sygn. akt: KIO/KD 3/15 (LEX nr 1661439) stwierdziła, że: „wykonanie zamówienia uzupełniającego nie musi się odbywać w tym samym miejscu, w którym realizowane jest zamówienie podstawowe. Konieczne jest jednak powiązanie prac realizowanych w ramach zamówienia uzupełniającego z określonymi zamierzeniami, planami inwestycyjnymi realizowanymi w ramach zamówienia podstawowego. Zamawiający może bowiem udzielić zamówień uzupełniających na roboty budowlane tylko i wyłącznie w zakresie zamówienia podstawowego.

W przedstawionym wyżej przeze mnie stanie faktycznym wynikało, że realizacja drogi przez wykonawcę oparta była na planie inwestycyjnym, który nie przewidywał, aby do drogi tej miał przylegać jakikolwiek chodnik. Wykonawca postanowił wykonać ten chodnik, już po wykonaniu drogi. W związku z czym w tym konkretnym przypadku zamawiający nie byłby władny udzielić z wolnej ręki zamówienia na realizację chodnika wykonawcy, który wykonał już drogę. Brak jest bowiem związku pomiędzy realizacją obu tych zamówień, gdyż nie były one objęty jednym zamierzeniem zamawiającego. Natomiast ustalenie właśnie tej okoliczności, umożliwia zamawiającemu udzielenia wykonawcy zamówienia w w/w trybie.

Zobacz również: Udzielenie zamówienia z wolnej ręki z powodu wyjątkowej sytuacji