REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Instruktaż: Jak przygotować jednostkę do inwentaryzacji rocznej

Instruktaż: Jak przygotować jednostkę do inwentaryzacji rocznej./ fot. Shutterstock
Instruktaż: Jak przygotować jednostkę do inwentaryzacji rocznej./ fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Ostatni kwartał roku obrotowego i pierwszy kwartał kolejnego roku to w księgowości jednostek czas wypełniony dodatkowymi obowiązkami związanymi z przygotowaniem do zamknięcia ksiąg rachunkowych roku obrotowego i sporządzenia sprawozdania finansowego. Najbardziej pracochłonnym etapem tych przygotowań jest przeprowadzenie inwentaryzacji okresowej aktywów i pasywów.

Przeprowadzanie inwentaryzacji niektórych składników majątkowych należy rozpocząć na trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, czyli w październiku. Aby etap ten został wykonany prawidłowo i terminowo, jednostka powinna być odpowiednio do tego przygotowana. Przygotowania obejmują dwie zasadnicze części:

REKLAMA

  1. ogólne przygotowanie jednostki do przeprowadzenia inwentaryzacji,
  2. przygotowanie do przeprowadzenia inwentaryzacji określonych aktywów i pasywów metodami wskazanymi w uor (spis z natury, weryfikacja sald, weryfikacja zapisów dokonanych w księgach rachunkowych z dokumentacją księgową).

Część 1 - Ogólne przygotowanie jednostki do przeprowadzenia inwentaryzacji

Ogólne przygotowanie jednostki do inwentaryzacji ma za zadanie zapewnienie optymalnych warunków do przeprowadzenia inwentaryzacji w sposób poprawny, sprawny i terminowy. Obejmuje ono następujące kroki.

Krok 1 Przeanalizowanie zapisów przepisów wewnętrznych jednostki w zakresie przeprowadzania i dokumentowania inwentaryzacji oraz wprowadzenie do nich zmian

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Należy przeanalizować zapisy zawarte w instrukcji inwentaryzacyjnej oraz:

  • instrukcjach szczegółowych: kasowej, magazynowej i druków ścisłego zarachowania - w zakresie podstawowych zasad przeprowadzania i rozliczania wyników inwentaryzacji, przeprowadzanej poszczególnymi metodami wskazanymi w art. 26 uor,
  • instrukcji obiegu i kontroli dokumentów księgowych, instrukcji kasowej, instrukcji magazynowej, instrukcji gospodarowania drukami ścisłego zarachowania - w zakresie zasad dokumentowania faktu przeprowadzenia oraz wyników inwentaryzacji, a także obiegu dokumentacji inwentaryzacyjnej.

Prawidłowa analiza polega na stworzeniu teoretycznego modelu przebiegu inwentaryzacji przeprowadzanej poszczególnymi metodami i wykryciu luk bądź nieprawidłowości w tych uregulowaniach, które mogą spowodować problemy z prawidłowym przeprowadzeniem lub udokumentowaniem wyników inwentaryzacji.

Właściwie wykonana analiza pozwala na:

  • wykrycie i usunięcie wzajemnie wykluczających się uregulowań zawartych w różnych instrukcjach,
  • uzupełnienie luk w regulacjach powodujących niemożność wykonania niektórych czynności inwentaryzacyjnych,
  • uproszczenie uregulowań zbyt szczegółowych.

Przy analizie można wykorzystać wnioski zawarte w dokumentacji poinwentaryzacyjnej z inwentaryzacji za poprzedni rok obrotowy, a także trzeba uwzględnić wnioski pokontrolne wydane przez audytora, komórkę kontroli wewnętrznej lub zewnętrzne instytucje kontrolne.

Przeprowadzenie analizy należy zazwyczaj do obowiązków:

  • przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej lub kierownika komórki organizacyjnej odpowiedzialnej za przeprowadzanie inwentaryzacji,
  • audytora lub kierownika komórki kontroli wewnętrznej,
  • głównego księgowego jednostki.

Wnioski i propozycje zmian w przepisach należy przedłożyć kierownikowi jednostki, który decyduje o wprowadzeniu zmian do polityki rachunkowości jednostki.

Krok 2 Przeanalizowanie zapisów przepisów wewnętrznych jednostki w zakresie powierzenia obowiązków związanych z przeprowadzeniem i udokumentowaniem inwentaryzacji i wprowadzenie do nich zmian

Po wprowadzeniu zmian do instrukcji inwentaryzacyjnej oraz innych instrukcji jednostki regulujących kwestie związane z przeprowadzaniem, rozliczaniem i dokumentowaniem faktu przeprowadzenia i wyników inwentaryzacji należy dostosować do nich zakresy obowiązków pracowników jednostki, którzy będą zaangażowani w prace na poszczególnych etapach inwentaryzacji. Wykonanie tych czynności należy zazwyczaj do kierownika komórki kadr oraz kierowników komórek organizacyjnych, których pracownicy są odpowiedzialni za wykonywanie poszczególnych czynności inwentaryzacyjnych. Przygotowują oni projekty zmienionych zakresów czynności. Zakresy te następnie zatwierdza kierownik jednostki. Zmiany do zakresów czynności pracowników wymagają potwierdzenia ich przyjęcia przez poszczególnych pracowników na piśmie, z podaniem daty przyjęcia nowych obowiązków.

W jednostkach, w których funkcjonuje stała komisja inwentaryzacyjna, należy sprawdzić, czy jej stan jest aktualny i gwarantuje prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji.

Przeprowadzenie analizy należy zazwyczaj do obowiązków:

  • przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej lub kierownika komórki organizacyjnej odpowiedzialnej za przeprowadzanie inwentaryzacji,
  • audytora lub kierownika komórki kontroli wewnętrznej,
  • głównego księgowego jednostki.

Wnioski i propozycje w zakresie uzupełniania lub zmiany składu stałej komisji inwentaryzacyjnej należy przedłożyć kierownikowi jednostki, który decyduje o składzie tej komisji.

Krok 3 Przeszkolenie pracowników, którym przypisano obowiązki w zakresie przeprowadzania i rozliczania inwentaryzacji

Wszyscy pracownicy zaangażowani w proces przeprowadzania i rozliczania inwentaryzacji powinni być przygotowani do wykonywania przypisanych im obowiązków. Przygotowanie to może być wykonane w ramach:

  • pracy własnej (zapoznanie się z regulacjami wewnętrznymi jednostki i wprowadzonymi do nich zmianami, opracowaniami fachowymi),
  • przeszkolenia przez przełożonych,
  • szkoleń wewnętrznych z zakresu zasad przeprowadzania, rozliczania i dokumentowania wyników inwentaryzacji,
  • skierowania na szkolenia zewnętrzne.

Potrzeby w tym zakresie powinny być przeanalizowane przez:

  • przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej lub kierownika komórki organizacyjnej odpowiedzialnej za przeprowadzanie inwentaryzacji,
  • audytora lub kierownika komórki kontroli wewnętrznej,
  • głównego księgowego jednostki.

Wnioski należy przedstawić kierownikowi jednostki, który podejmuje decyzje w sprawie wyboru metody i zakresu szkoleń.

Zobacz: Pracownicy

Krok 4 Przygotowanie dokumentacji związanej z przeprowadzeniem inwentaryzacji rocznej

Przeprowadzenie inwentaryzacji rocznej wymaga przygotowania następujących dokumentów:

  1. harmonogramów przeprowadzania inwentaryzacji poszczególnych rodzajów aktywów i pasywów jednostki przypisanymi do nich metodami,
  2. zarządzenia kierownika jednostki w sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji,
  3. zarządzenia kierownika jednostki w sprawie powołania komisji inwentaryzacyjnej (jeśli w jednostce nie funkcjonuje stała komisja inwentaryzacyjna).

Harmonogram inwentaryzacji jest to dokument wewnętrzny, w którym kierownik jednostki określa:

  • składniki majątku, które mają zostać zinwentaryzowane w ramach inwentaryzacji w danym roku obrotowym,
  • metody, jakie mają być zastosowane przy przeprowadzaniu inwentaryzacji poszczególnych składników majątkowych,
  • etapy wykonywania prac związanych z przeprowadzaniem i rozliczaniem wyników inwentaryzacji,
  • terminy wykonywania poszczególnych etapów prac w ramach przygotowania i przeprowadzania inwentaryzacji poszczególnymi metodami oraz jej rozliczania,
  • osoby odpowiedzialne za wykonanie poszczególnych etapów prac.

Zarządzenie kierownika jednostki w sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji rocznej powinno zawierać co najmniej:

  • określenie rodzaju inwentaryzacji,
  • szczegółowe wskazanie składników majątkowych podlegających inwentaryzacji i metod, jakie mają być w tym celu zastosowane,
  • terminy przeprowadzenia inwentaryzacji z zastosowaniem poszczególnych metod i jej rozliczenia,
  • wskazanie osób odpowiedzialnych za nadzorowanie przeprowadzania i rozliczania inwentaryzacji.

Zarządzenie kierownika jednostki w sprawie powołania komisji inwentaryzacyjnej powinno obejmować co najmniej następujące postanowienia:

  • skład komisji inwentaryzacyjnej,
  • funkcje, jakie będą w niej pełnić poszczególni członkowie.

Zobacz: Inwentaryzacja

Część 2 - Przygotowanie inwentaryzacji przeprowadzanej poszczególnymi metodami

Oprócz zapewnienia ogólnych warunków koniecznych do prawidłowego przebiegu inwentaryzacji niezbędne jest także podjęcie przygotowań zapewniających prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji w sposób możliwie jak najmniej zakłócający normalną działalność jednostki. Przygotowania te przedstawiono w podziale według metod przeprowadzania inwentaryzacji.

Przygotowanie do przeprowadzenia spisu z natury

Zakres przygotowań koniecznych do przeprowadzenia spisu z natury zależy od rodzaju spisywanych składników majątkowych. Konieczne do wykonania czynności przygotowawcze wraz ze wskazaniem osób zazwyczaj odpowiedzialnych za ich wykonanie przedstawia tabela.

Czynność przygotowawcza

Osoba odpowiedzialna za wykonanie

Spis z natury środków trwałych i pozostałych środków trwałych

Przygotowanie materiałów i urządzeń niezbędnych do przeprowadzenia spisu (wydruki z ewidencji budynków, druki arkuszy spisowych, urządzenia spisowe - w przypadku dokonywania spisu z wykorzystaniem technik informatycznych)

Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej

Wyznaczenie pól spisowych

Wyznaczenie składu zespołów spisowych i przypisanie im pól spisowych

Kierownik jednostki lub przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej

Sprawdzenie, czy obiekty inwentarzowe środków trwałych są trwale oznakowane numerami inwentarzowymi; uzupełnienie brakujących oznaczeń

Kierownicy poszczególnych komórek organizacyjnych użytkujących środki trwałe

Sprawdzenie, czy środki trwałe stanowiące zbiorcze obiekty inwentarzowe (np. zespoły komputerowe) nie zostały rozkompletowane; przywrócenie stanu pierwotnego lub przekazanie do księgowości dowodów przemieszczeń części między zespołami

Sprawdzenie, czy środki trwałe nie zostały przemieszczone między różnymi pomieszczeniami jednostki; przywrócenie stanu pierwotnego lub przekazanie do księgowości dowodów MT - "Zmiana miejsca użytkowania środka trwałego"

Sprawdzenie, czy w pomieszczeniach znajdują się wywieszki ze spisem inwentarza; uzupełnienie braków i aktualizacja danych

Zapewnienie dostępu do środków trwałych przechowywanych w zamykanych pomieszczeniach, szafach, sejfach itp.

Sprawdzenie, czy do księgowości zostały przekazane wszystkie dokumenty przychodowe i rozchodowe inwentaryzowanych składników majątkowych

Ustalenie terminów, w jakich mają być przywiezione do jednostki środki trwałe oddane do użytku osobistego pracowników wykonujących pracę w terenie

Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej

Przeprowadzenie likwidacji zbędnych środków trwałych

Komisja likwidacyjna na wniosek kierowników poszczególnych komórek organizacyjnych użytkujących środki trwałe

Spis z natury zapasów magazynowych

Przygotowanie materiałów i urządzeń niezbędnych do przeprowadzenia spisu (druki arkuszy spisowych, przyrządy pomiarowe, urządzenia spisowe - w przypadku dokonywania spisu z wykorzystaniem technik informatycznych)

Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej

Wyznaczenie pól spisowych

Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej

Wyznaczenie składu zespołów spisowych i przypisanie im pól spisowych

Kierownik jednostki lub przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej

Zadbanie, aby w czasie spisu w magazynach znajdował się możliwie najniższy stan zapasów

Kierownik działu zaopatrzenia w porozumieniu z kierownikami poszczególnych komórek organizacyjnych

Zorganizowanie pracy magazynu w taki sposób, aby w czasie spisu nie były wydawane ani przyjmowane żadne materiały, towary, produkty

Uporządkowanie pomieszczeń magazynowych i terenu składowisk, w tym:

  • oddzielenie zapasów własnych i obcych, ułożenie zapasów obcych w podziale według ich właścicieli,
  • ułożenie zapasów według asortymentów, zgodnie z indeksami materiałowymi znajdującymi się w miejscach ich przechowywania,
  • uporządkowanie zapasów inwentaryzowanych w drodze obliczeń technicznych i szacowania (np. usypanie pryzm o kształcie figur geometrycznych) oraz zaznaczenie, w jakich jednostkach wagi czy miary są ewidencjonowane

Magazynier

Uzgodnienie ewidencji magazynowej z ewidencją księgową i przekazanie wszystkich dowodów przychodowych i rozchodowych do księgowości

Przygotowanie do wglądu dokumentacji magazynowej

Sprawdzenie, czy zapasy i miejsca ich przechowywania są trwale oznakowane indeksami materiałowymi; uzupełnienie brakujących oznaczeń

Zlikwidowanie składników zapasów niezdatnych do użytku

Komisja likwidacyjna na wniosek kierownika działu zaopatrzenia

Spis z natury gotówki w kasie

Ustalenie godzin zamknięcia kasy dla petentów w związku ze spisem z natury i przygotowanie informacji dla petentów

Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej

Uporządkowanie pomieszczenia kasowego

Kasjer

Uporządkowanie gotówki według nominałów, z podziałem na walutę polską i poszczególne waluty obce

Zamknięcie wszystkich raportów kasowych

Przygotowanie do wglądu dokumentacji kasowej

Zadbanie, aby na czas spisu w kasie znajdował się jak najniższy stan gotówki (zasada nie dotyczy inwentaryzacji rocznej w jednostkach budżetowych, które na ostatni dzień roku obrotowego muszą całość gotówki odprowadzić na odpowiednie rachunki bankowe)

Główny księgowy

Oprac. Izabela Motowilczuk

były wieloletni inspektor kontroli

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Poradnik Rachunkowości Budżetowej
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Księgowość budżetowa
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Inforlex: Czy komisja rady gminy może kontrolować spółki komunalne

    Kwestia upoważnienia rady i jej komisji do sprawowania kontroli nad gminnymi spółkami komunalnymi budzi wiele kontrowersji. To za sprawą braku jednolitej linii orzeczniczej. 

    Inforlex: Jak wnieść skargę na decyzję SKO?

    Rozpoznanie przez samorządowe kolegium odwoławcze (SKO) odwołania od decyzji organu gminy co do zasady kończy postępowanie podatkowe. Jednak decyzja wydana przez SKO może zostać zaskarżona do sądu administracyjnego.

    Inforlex: Jak ustalić opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej?

    Ustalenie opłaty w decyzji administracyjnej obejmuje obowiązek organu nie tylko do określenia ogólnej kwoty opłaty miesięcznej, lecz także osoby lub osób zobowiązanych do jej uiszczania.

    Czy szkoła musi naliczać odpisy na ZFŚS za emerytów?

    Szkoła otrzymała od organu prowadzącego nakaz maksymalnego ograniczenia wydatków. Czy szkoła może zrezygnować z naliczania i przekazywania odpisów na ZFŚS za emerytów i rencistów?

    REKLAMA

    e-poradna INFORLEX: Kiedy szkolenie pracownika zalicza się do czasu pracy?

    Czy każde szkolenie, za które płaci pracodawca należy zaliczyć do czasu pracy? Czy szkolenie, o które wnioskuje pracownik (podnoszące kwalifikacje), a za które płaci pracodawca, może odbywać się poza godzinami pracy pracownika bez zaliczenia tego czasu do czasu pracy? Czy pracownikowi, który dobrowolnie uczestniczy w szkoleniu organizowanym przez pracodawcę na terenie zakładu poza godzinami pracy (szkolenie z zasad udzielania pierwszej pomocy) należy czas szkolenia zaliczyć do czasu pracy?

    e-poradnia INFORLEX: Czy pracodawca ma obowiązek wykonać zestawienie zarobków dla byłego pracownika?

    Pracownik, który był zatrudniony w naszym zakładzie pracy przez 11 lat, został zwolniony w ubiegłym roku. Wystąpił do zakładu pracy z wnioskiem o wykonanie zestawienia zarobków brutto i netto za każdy miesiąc z całego okresu zatrudnienia. Czy zakład pracy ma obowiązek wystawić takie zaświadczenie?  

    Na cyberbezpieczeństwie nie będziemy oszczędzać. Polska zamierza istotnie zwiększyć wydatki

    Polska zwiększa wydatki na bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni. To odpowiedź na zwiększenie liczby cyberataków i niestabilną sytuację geopolityczną. I chociaż firmy tną koszty, to nie dotyczy to cyberbezpieczeństwa. 

    Oto najbardziej zadłużone powiatowe miasto w Polsce. Zaskoczenie?

    Które miasto jest najbardziej zadłużonym miastem w Polsce? Jaka jest średnia zaległość na jednego dłużnika? Kto jeszcze znalazł się w rankingu KRD?

    REKLAMA

    Tym razem skorzystają mieszkańcy bloków, a nie domów. 1,75 mld zł w programie "Ciepłe mieszkanie 2". Sprawdź, na co wydasz te pieniądze

    Od 29 września 2023 r. rozpoczyna się zbieranie wniosków w programie "Ciepłe mieszkanie 2". Tym razem skorzystają mieszkańcy bloków. Wartość dofinansowanie, to od 16 500 zł do 43 900 zł.

    PRB: Centralny Rejestr Umów dopiero od 1 stycznia 2026 r. - przesunięcie o dwa lata

    Wdrożenie centralnego rejestru umów przesunięto o 2 lata. Miał on zacząć działać od 1 stycznia 2024 r., ale obowiązek ten ma być realizowany dopiero od 1 stycznia 2026 r.

    REKLAMA