Urlop rodzicielski

Rodzice coraz chętniej korzystają z urlopów. Ponad 82 tys. mężczyzn skorzystało z urlopu ojcowskiego w okresie od stycznia do czerwca 2018 r.

Pracownica, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, może skorzystać z urlopu rodzicielskiego, macierzyńskiego oraz wychowawczego. Na urlop macierzyński pracownica może iść już w ciąży.

Jak wynika z danych przedstawionych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej coraz więcej osób korzysta z urlopów rodzicielskich. Z uprawnienia tego korzystają nie tylko matki, ale również ojcowie.

Do stycznia 2016 roku na kształt uprawnień związanych z rodzicielstwem składało się kilka rodzajów urlopów – urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński, urlop rodzicielski oraz wychowawczy, a także urlop ojcowski. Jakie zmiany zostały wprowadzone przez ustawodawcę w styczniu 2016 roku w odniesieniu do poszczególnych uprawnień związanych z rodzicielstwem?

2 stycznia 2016 r. wchodzą w życie zmiany dotyczące urlopu rodzicielskiego. Rodzice będą mieli czas na jego wykorzystanie aż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat.

Pracownica złożyła wniosek o urlop rodzicielski 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Teraz chce zrezygnować z jego części i powrócić do pracy. Czy pracodawca musi się na to zgodzić?

Najistotniejszą zmianą w 2016 roku będzie wydłużenie możliwości wspólnej opieki nad dzieckiem oraz wprowadzenie możliwości wymiany częściami urlopu między rodzicami-pracownikami. Dodatkowe uprawnienia uzyskają również rodzice posiadający inny niż umowa o pracę tytuł do ubezpieczenia.

Nowelizacja Kodeksu pracy, która w głównej mierze ma obowiązywać od początku 2016 r. wydłuża i uelastycznia sposoby korzystania z urlopu rodzicielskiego. W myśl noweli w przypadku łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze, wymiar urlopu rodzicielskiego ulegać będzie wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż do 64 tygodni lub do 68 tygodni w przypadku urodzenia więcej dzieci przy jednym porodzie.

„W przyszłym tygodniu przedstawię ustawę zmieniającą Kodeks pracy tak, by było możliwe bardziej elastyczne - a więc z korzyścią dla rodzin, dla pracujących rodziców, dla dzieci - korzystanie z urlopów rodzicielskich" - zapowiedział Prezydent Bronisław Komorowski.

W lutym 2015 r. ma trafić do Sejmu prezydencki projekt ustawy rodzimej, przewidujący m.in. możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze czasu. Zgodnie z projektem pracodawca miałby obowiązek zaakceptować wniosek pracownika np. o zmniejszenie wymiaru czasu pracy, ruchomy czy indywidualny czas pracy oraz skrócony tydzień pracy.

Bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego, rodzice mają prawo do urlopu rodzicielskiego trwającego 26 tygodni (art. 1821a § 1 k.p.). Urlop rodzicielski może być podzielony maksymalnie na 3 części, przypadające jedna po drugiej i trwające minimum 8 tygodni. Z urlopu rodzicielskiego mogą korzystać oboje rodzice równocześnie. W takim przypadku wymiar urlopu wykorzystanego przez każde z nich sumuje się.

Urlop wychowawczy po zmianach od 1 października 2013 r. będzie przysługiwał do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. Jeden miesiąc urlopu będzie mógł zostać wykorzystany przez drugiego rodzica.