Tematy - Finanse publiczne, Jednostki samorządu terytorialnego (JST)

Od 1 lipca 2026 r. zostanie wprowadzony obowiązek udostępniania informacji o umowach zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych dla jednostek samorządu terytorialnego. Chodzi o Centralny Rejestr Umów

21 października 2024 r. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Ustawa ta wprowadza do porządku prawnego regulacje, które mają zapewnić stabilny system finansowania jednostek samorządu terytorialnego.

Zmiany w procesie budżetowym. Rada Fiskalna - niezależna instytucja o charakterze ekspercko-doradczym. Sejm przyjął ustawę o Radzie Fiskalnej. Chodzi m.in. o poprawę transparentności finansów publicznych.

Od 1 stycznia 2025 r. zmiany w klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Projekt rozporządzenia w środę trafił do uzgodnień i opiniowania.

Resort rodziny przypomina, że można składać wnioski o granty w ramach projektu "Premia społeczna". Samorządy, które nawiążą współpracę z podmiotem ekonomii społecznej mogą otrzymać do 350 tys. zł. Pierwsze wypłaty planowane są na październik 2024 r.

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowana została informacja o projekcie nowelizacji ustawy o finansach publicznych. Proponowane zmiany są związane z związek z wdrażaniem nowych przepisów unijnych, które weszły w życie z końcem kwietnia 2024 r.

W latach 2016-2023 finanse publiczne były obciążone niejawnością i brakiem przejrzystości. Wyprowadzano wydatki poza budżet państwa, ograniczano informacje o stanie finansów oraz nie stosowano standardów jawności danych publicznych. Około 80% wydatków realizowano poza budżetem, co umożliwiało uniknięcie parlamentarnej i społecznej kontroli. Wydatki funduszy Banku Gospodarstwa Krajowego były ponad 7-krotnie wyższe niż w 2015 roku, a dodatkowe koszty obsługi długu wynosiły miliardy złotych - informuje Ministerstwo Finansów.

W jaki sposób należy ująć w księgach rachunkowych odprawę pośmiertną - czy prawidłowy jest zapis: konto 409/§ 302? W jaki sposób należny ująć w księgach dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz wynagrodzenie za rok bieżący? Czy wynagrodzenie, ekwiwalent za urlop należy wypłacić z konta 404/§ 401?

Na jakim podmiocie ciąży obowiązek złożenia rocznego sprawozdania o udzielonych zamówieniach w przypadku likwidacji gminnej jednostki budżetowej?

Od 1 lipca 2024 r. jednostki sektora finansów publicznych będą miały obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Jakie działania powinny zostać podjęte przez te jednostki, aby wdrożenie przebiegło szybko i bezproblemowo? Czy KSeF będzie musiał być stosowany w każdej jednostce? Kto powinien wystąpić o nadanie uprawnień w KSeF w przypadku jednostek scentralizowanych o skomplikowanej strukturze? Na te i inne pytanie odpowiedzi udzielają eksperci w publikacji "KSeF. Wdrożenie w sektorze finansów publicznych".

Mimo, że Polacy znają pojęcia budżetu państwa, inflacji, deficytu czy długu, to jednak nie rozumieją z reguły mechanizmów rządzących finansami publicznymi, błędnie porównując go z budżetem domowym. Dlatego Instytut Finansów przygotował opracowanie, które tłumaczy, w jaki sposób funkcjonuje budżet państwa i cały system połączony finansów publicznych. Sama edukacja szkolna zdaniem przedstawiciela instytutu ma niewielki wpływ na poziom wiedzy finansowej Polaków.

Nie sprawdziły się negatywne prognozy makroekonomiczne dotyczące Polski. Dług publiczny jest na bezpiecznym poziomie, a bezrobocie, nie uwzględniając Czech, najniższe w UE - zauważa minister finansów Magdalena Rzeczkowska.

Powiat, jako jednostka sektora finansów publicznych, podlega szczególnym rygorom zamawiania świadczeń, zawierania umów, zaciągania zobowiązań. Jednak przedmiotem niniejszego opracowania nie są szeroko rozumiane zasady kreowania stosunków cywilnoprawnych z udziałem powiatu i jego jednostek organizacyjnych, a składanie oświadczeń woli w imieniu powiatu, reprezentacja przy zawieraniu umów oraz obsłudze ich wykonania. W praktyce bowiem pojawiają się niekiedy wątpliwości co do tego, jaka jest w takich procesach rola pracowników starostwa czy kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych powiatu uczestniczących w obsłudze formalnej, ale również praktyczna strona takich relacji cywilnoprawnych.

Wprowadzenie mechanizmu korygującego nadmierną nierównowagę finansów publicznych oraz „klauzulę obronną”, która pozwoli na szczególne traktowanie wydatków na obronność - przewiduje projekt noweli o finansach publicznych, który trafił do Sejmu.

Ustawodawca podatkowy przyznaje placówkom oświatowym preferencje w podatku od nieruchomości.

Czy gmina ma prawo do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu nabycia autobusów niskoemisyjnych w przypadku, gdy te na podstawie umowy najmu będą później wykorzystywane przez spółkę gminną powołaną do realizacji zadań z zakresu transportu publicznego?

Prowadzenie wspólnej działalności socjalnej przez jednostki sfery budżetowej.

1 marca 2023 roku wejdzie w życie nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Jej założenia opublikowano w wykazie prac legislacyjnych rządu.

Nieodłącznym atrybutem jednostek samorządu terytorialnego jest ich samodzielność, więc… każdy sobie radzi jak może? Część samorządów próbuje szukać na własną rękę adekwatnych do ich problemów rozwiązań związanych z podwyżkami cen energii elektrycznej, kłopotami grzewczymi czy dystrybucją węgla, inne zwracają się ku rozwiązaniom systemowym. Czy takie jednak w ogóle funkcjonują?

MF przekazało drugą ratę z 13,7 mld zł dla JST

6947 zł – tyle ma wynieść w przyszłym roku tzw. finansowy standard A subwencji oświatowej. Przy podziale mniej zamożne samorządy prowadzące małe szkoły będą mogły liczyć na większe wsparcie.

W jaki sposób identyfikować JST jako podatnika podatku od towarów i usług? Jak klasyfikować w szczególności podejmowane przez samorząd czynności w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej? Czy dana jednostka w określonym przypadku w ogóle uzyskuje status podatnika oraz czy konkretna czynność podlega opodatkowaniu, czy jest z niego po prostu zwolniona?

Centralny rejestr umów w zakresie obowiązującym jednostki samorządu terytorialnego ostatecznie zacznie funkcjonować od 1 stycznia 2024 r. A to dlatego, że nowelą z 9 czerwca 2022 r. znacznie wydłużono termin na uruchomienie rejestru. Regulacje dotyczące tej ewidencji zostały zawarte w art. 34a i art. 34b ustawy o finansach publicznych. Wprowadziły je przepisy ustawy z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja).

Administracja rządowa i samorządowa jest zobowiązana do zmniejszenia zużycia prądu o 10 proc. od 1 października 2022 r. - powiedział kilka tygodni temu premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji prasowej. Okazuje się, że samorządy już od dawna przymierzają się do oszczędności prądu.

RIO: ustawa o dodatku węglowym zmieniła zasady planowania niektórych wydatków w budżetach JST.

Jednostka budżetowa (Ministerstwo) dokonuje płatności w walutach obcych, gdzie powstają różnice kursowe wynikające z różnicy kursu waluty tj. zobowiązanie wyceniane jest wg kursu średniego z dnia poprzedzającego dzień operacji gospodarczej, a płatność wg kursu obowiązującego danego dnia. Jeśli chodzi o różnice kursowe ujemne sprawa jest oczywista księgowanie odbywa się WN751/201MA, natomiast różnice kursowe dodatnie, które są przychodami finansowymi księgujemy WN221/MA750 i teraz pytanie czy takie różnice stanowią dochód budżetu państwa i należy je odprowadzić na dochody, czy też odzwierciedlają sytuację finansową jednostki i prezentowane są w RZiS, a nie są odprowadzane na dochody?

Akademia budżetowa to cykl 4 szkoleń dedykowanych osobom zajmującym się rachunkowością oraz finansami w jednostkach sektora finansów publicznych m.in. w szkołach, przedszkolach, centrum usług wspólnych, ośrodkach pomocy społecznej, gminach, powiatach zatrudnionych na stanowiskach księgowych, inspektorów, referentów, sekretarzy oraz innych specjalistów. W ramach Akademii przybliżone zostaną najważniejsze zagadnienia z zakresu rachunkowości oraz sprawozdawczości obowiązujące i planowane od 2023 r.

Kiedy i w jakiej wysokości powinno naliczać się odsetki od nieterminowych wpłat za pobyt w przedszkolu oraz za żywienie?

Posłowie Koalicji Polskiej złożyli projekt zmiany ustawy o finansach publicznych, który ma umożliwić szybsze wsparcie finansowe dla ośrodków pomocy społecznej i organizacji pozarządowych, które będą udzielały bezpośredniej pomocy uchodźcom z Ukrainy.

Zlikwidowany został zakład budżetowy - zarząd budynków komunalnych - w celu przekształcenia w jednostkę budżetową (zgodnie z uchwałą rady miejskiej z dniem 31 grudnia 2021 r. ). Czy na dzień 31 grudnia 2021 r. należy zamknąć księgi rachunkowe zakładu budżetowego oraz zamknąć rachunki bankowe? Czy środki na rachunku depozytowym na 31 grudnia 2021 r. należy przekazać do budżetu jednostki samorządu terytorialnego? Czy na 1 stycznia 2022 r. otworzyć księgi rachunkowe nowej jednostki i otworzyć rachunki bankowe?

Nieprawidłowe dysponowanie środkami publicznymi pociąga za sobą odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Spektrum spraw, które można rozstrzygać na poziomie naruszenia dyscypliny, jest szerokie. Dotyczyć może naruszenia zasady zaciągania zobowiązań, nieterminowego regulowania zobowiązań, zaniechania inwentaryzacji, nierzetelnej sprawozdawczości czy też nieprawidłowo wykorzystanych dotacji. Jakie nieprawidłowości w dysponowaniu środkami publicznymi w samorządach występują najczęściej i jak ich unikać?

Fitch umieścił 14 JST w Polsce na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym - przekazała agencja ratingowa. Według ekspertów gminy będą zmuszone do podnoszenia podatków i opłat lokalnych oraz ograniczania wydatków bieżących, aby zrównoważyć ubytek dochodów związany z reformą Polski Ład.

Przepisy dają możliwość prowadzenia wspólnej działalności socjalnej przez kilku pracodawców zobowiązanych do tworzenia ZFŚS. Jest to na pewno korzystne zwłaszcza dla mniejszych jednostek, dysponujących niewielkimi środkami finansowymi. Wspólna działalność musi się opierać na zawarciu umowy pomiędzy pracodawcami. Skorzystanie z tego rozwiązania jest w pełni dopuszczalne także dla jednostek sfery budżetowej. W praktyce myśleć o tym mogą pracodawcy ze sobą powiązani, np. urząd gminy i gminne jednostki organizacyjne.

Polski Ład a finanse gmin. 8 września Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wsparciu jednostek samorządu terytorialnego (JST) w związku z Programem Polski Ład, przedłożony przez ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej. Ministerstwo Finansów uważa, że zmiany, które wprowadzi Polski Ład przełożą się na sytuację finansową samorządów. Dlatego zostaną wprowadzone rozwiązania stabilizujące i wzmacniające finanse JST.

Dochody jednostek samorządu terytorialnego. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają w szczególności umożliwić zrekompensowanie gminom ubytku dochodów spowodowanego wdrożeniem zmian podatkowych (głównie w PIT) w ramach tzw. Polskiego Ładu. Co się zmieni w dochodach samorządowych?

Sprawozdania w II kwartale 2021 r. - przedstawiamy terminy sprawozdań, które powinny złożyć w lipcu jednostki samorządu terytorialnego.

Audyt wewnętrzny - na czym polega i jakie są korzyści płynące z audytu? Maj jest międzynarodowym miesiącem świadomości o audycie wewnętrznym.

Na stronie Ministerstwa Finansów opublikowano nowe formularze sprawozdań Rb-N, Rb-Z dedykowane dla samorządowych jednostek z osobowością prawną (instytucji kultury, sp zoz, samorządowych osób prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw).

Za okresy od dnia 1 października br., jednostki samorządu terytorialnego – jako podatnicy podatku od towarów i usług (VAT) – będą obowiązane do składania nowego pliku JPK_VAT. Ma się on składać z dwóch części: ewidencji VAT (zakupów i sprzedaży) oraz deklaracji VAT. Dokonując – pod kątem wchodzących w życie zmian – aktualizacji obowiązujących w jednostce samorządu terytorialnego procedur wewnętrznych dotyczących rozliczeń VAT warto mieć na uwadze również kwestie odpowiedzialności karnej skarbowej.

Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Oto kilka przykładów problemów występujących w praktyce JST.

Początkowo Ministerstwo Finansów zapowiadało wprowadzenie nowego JPK_VAT w dwóch turach - mianowicie od 1 kwietnia 2020 r. dla dużych przedsiębiorców i od 1 lipca 2020 r. dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców (w tym dla jednostek sektora finansów publicznych). Z uwagi na sytuację epidemiczną spowodowaną COVID-19 termin ten został ujednolicony dla wszystkich podatników i przeniesiony na 1 lipca 2020 r. Ostatecznie wszystkich podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, w tym również jednostki sektora finansów publicznych, obowiązuje nowy, wydłużony termin - 1 października 2020 r.

Z uwagi na wprowadzane od 1 października 2020 r. nowe rozwiązania dotyczące VAT trzeba na nowo uregulować wszystkie obszary istotne dla właściwego sposobu rozliczenia z organami podatkowymi.

Osoby prowadzące niepubliczne przedszkola bardzo często wykonują tego typu działalność, wykorzystując wynajmowane (wydzierżawiane) od gmin nieruchomości. Należą do nich przeważnie obiekty byłych przedszkoli publicznych. Zakończenie umowy najmu (dzierżawy), przy braku po stronie gminy woli kontynuowania umowy, skutkuje nie tylko zwrotem nieruchomości, ale niekiedy także zakończeniem działalności. W praktyce osoba, która dokonuje zwrotu obiektu gminie (szczególnie w przypadku zakończenia działalności), spotyka się z żądaniem wydania gminie nie tylko samej nieruchomości, ale także składników majątkowych zakupionych przez organ prowadzący przedszkole w zamian za otrzymane dotacje.

10 sierpnia 2020 r. podpisane zostało rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Co się zmieni?

Ministerstwo Finansów przypomina, że przeprowadzona przez nie ankieta z 2019 r. dot. funkcjonowania audytu w jednostkach samorządu terytorialnego (JST) służyła wyłącznie zebraniu informacji z jednostek samorządu terytorialnego. Działania MF nie mają związku z ofertami dotyczącymi przeprowadzania ocen zewnętrznych funkcji audytu wewnętrznego, składanymi przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą.

Jednostki samorządu terytorialnego muszą w najbliższym czasie złożyć sprawozdania budżetowe za II kwartał 2020 r. Przedstawiamy najbliższe terminy. Pierwszy z nich upływa już 13 lipca 2020 r.

Deficyt będzie bezpieczny dla finansów państwa; jak duży, tego jeszcze nie wiemy - mówi "Gazecie Polskiej Codziennie" minister finansów Tadeusz Kościński. Podkreślał, że sytuacja płynnościowa budżetu jest korzystna, mimo realizacji potrzeb wynikających z działań osłonowych i wspierających.

Federacja Przedsiębiorców Polskich szacuje, że strata dla gospodarki w związku z pandemią koronawirusa może wynieść nawet 50 mld zł. W związku z tym uważa, że należy dopuścić deficyt budżetowy i zawiesić regułę wydatkową.

Doskonalenie zawodowe nauczycieli stanowi ważny aspekt budowania profesjonalnej kadry pedagogicznej. Aktualnie wsparcie zyskało doradztwo metodyczne. W jakim paragrafie klasyfikacji budżetowej powinny zostać ujęte dotacje dla JST na doradztwo metodyczne nauczycieli? Artykuł powstał na podstawie pisma Ministerstwa Finansów z 20 września 2019 r. (sygn. FS5.413.50.2019) stanowiącego odpowiedź na pytanie Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Zmiana pozwolenia na budowę budynku może mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości.

Finanse publiczne, Jednostki samorządu terytorialnego (JST)

Od 1 lipca 2026 r. obowiązkowy Centralny Rejestr Umów dla jednostek samorządu terytorialnego

Jednostki samorządu terytorialnego: dochody, finansowanie. Jakie zmiany wprowadza ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego?

Zmiany w procesie budżetowym. Rada Fiskalna - niezależna instytucja o charakterze ekspercko-doradczym. Sejm za

Od 1 stycznia 2025 r. zmiany w klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. [Projekt rozporządzenia]

Do 350 tys. zł grantów dla samorządów w ramach projektu "Premia społeczna"

Kolejne jednostki sektora finansów publicznych objęte SWR. Co jeszcze proponuje MF?

Biała Księga finansów publicznych. Ministerstwo Finansów wydało alarmujący komunikat

Odprawa pośmiertna pracownika - ile wynosi, jak zaksięgować w jednostce finansów publicznych?

Roczne sprawozdanie o udzielonych zamówieniach a likwidacja gminnej jednostki budżetowej

Jak wdrożyć KSeF w sektorze finansów publicznych?

Jak funkcjonuje budżet państwa i system finansów publicznych? Co powinien wiedzieć każdy obywatel?

Minister finansów: dług publiczny Polski jest na bezpiecznym poziomie

Obsługa formalno-techniczna umów zawieranych przez powiat

Nowy mechanizm korygujący nadmierną nierównowagę finansów publicznych [nowelizacja]

Nieruchomości szkolne a podatek od nieruchomości

Odliczenie VAT od wydatków gminy na zakup autobusów

Prowadzenie wspólnej działalności socjalnej przez jednostki sfery budżetowej

Podwyżki wynagrodzenia w samorządach od 1 marca 2023 r.

Jak samorządy radzą sobie z drogim prądem?

MF przekazało drugą ratę z 13,7 mld zł dla JST

6947 zł na ucznia. Zmiany w sposobie obliczania subwencji oświatowej w 2023 r.

Edukacja i opieka społeczna [VAT w samorządzie]

Rejestr umów w samorządzie od 1 stycznia 2024 r.

Morawiecki: obowiązkowa oszczędność prądu w urzędach o 10% od 1 X 2022 r. Jak samorządy oszczędzają?

Dodatek węglowy a budżety JST

Jak zaksięgować różnice kursowe w jednostce budżetowej

Szkolenia online: Akademia budżetowa

Odsetki od nieterminowych wpłat za posiłki w przedszkolu

Projekt zmiany ustawy o finansach publicznych – umowy dotacyjne dla ROSP

Likwidacja zakładu budżetowego w księgach rachunkowych

Nieprawidłowości w dysponowaniu środkami publicznymi w samorządzie

Fitch: Polskie samorządy na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym

Wspólna działalność socjalna w sektorze finansów publicznych

Polski Ład a finanse gmin - co się zmieni?

Dochody jednostek samorządu terytorialnego - projekt zmian

Sprawozdania w II kwartale 2021 r. - terminy

Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych

Nowe formularze sprawozdań dla samorządowych jednostek z osobowością prawną

Nowy JPK_VAT a odpowiedzialność karna skarbowa

Nowy JPK_VAT: VAT należny w JST

Termin i forma składania nowego JPK_VAT

Procedury podatkowe w JST - jak wdrożyć obowiązki w zakresie nowego JPK_VAT

Czy gmina może żądać zwrotu składników majątkowych zakupionych przez przedszkola z dotacji oświatowych?

Wieloletnia prognoza finansowa JST - zmiany

MF ostrzega przed wykorzystywaniem rekomendacji dla JST dotyczących audytu

Terminy składania sprawozdań JST - drugi kwartał 2020 r.

Koronawirus a deficyt budżetowy i dług publiczny 2020

Koronawirus a deficyt budżetowy i reguła wydatkowa

MF i MEN: Doradztwo metodyczne nauczycieli - jak klasyfikować dotacje dla JST na ten cel

Podatek przy zmianie pozwolenia na budowę