Księgowość budżetowa

Jesienią rady gmin podejmują decyzje dotyczące podatków i opłat lokalnych, które będą obowiązywały na ich terenie w kolejnym roku podatkowym. Pracując nad rozwiązaniami na 2026 rok warto pamiętać o zmianach, jakie zaszły od 1 stycznia 2025 roku. Jedną z nich jest zmiana definicji budowli.

Sporo miejsca w protokołach pokontrolnych zajmują m.in. nieprawidłowości z obszaru zamówień publicznych. Wśród głównych zagadnień zidentyfikowanych w trakcie kontroli najczęściej powtarzające się przypadki nieprawidłowości dotyczą wadiów, składanych ofert oraz procedur wyboru wykonawców zamówień publicznych o wartości poniżej 14 000 euro. Warto poznać, jakie zalecenia prawidłowego postępowania wskazali inspektorzy regionalnych izb obrachunkowych w tym zakresie.

Świadczone przez gminę usługi odpłatnego wynajmu świetlic wiejskich w celu organizowania imprez okolicznościowych podlegają VAT. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 17 maja 2012 r. (nr IPTPP1/443-138/12-6/MW), której fragment prezentujemy poniżej.

Zasady zaokrąglania podatków lokalnych są takie same, jak w wypadku podatków dochodowych. Problem powstaje wówczas, gdy kwota podatku należnego za rok podatkowy jest liczbą nieparzystą.

Gmina zamierza organizować wycieczki po terenie gminy (głównie dla osób dorosłych z dziećmi spoza gminy). Będą one miały na celu promocję gminy. Wysokość odpłatności za wycieczki będzie odpowiadała kwotom zakupionych przez gminę w tym celu usług (np. noclegów, gastronomii czy transportu). Jak będą opodatkowane te usługi i czy możliwe będzie odliczenie przez gminę VAT od zakupów związanych z organizacją takich wycieczek?

Samorządowa jednostka budżetowa świadczy usługi na rzecz urzędu marszałkowskiego. Poza szkoleniami – zwolnionymi z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy o VAT – jednostka będzie świadczyła również usługi organizacji konferencji i inne. Czy tego typu usługi podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie § 13 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia wykonawczego?

Kontrola doraźna ma miejsce zwykle po zawarciu przez zamawiającego umowy z wybranym wykonawcą. Jak wynika z praktyki, większość takich kontroli dotyczy postępowań przeprowadzonych przez jednostki sektora finansów publicznych – w tym głównie przez gminy.

Aby wykonawca uniknął zarzutu niewniesienia wadium i wykluczenia na tej podstawie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, należy pamiętać, że wadium musi zostać prawidłowo wniesione nie tylko w przypadku, gdy dotyczy całego zamówienia, ale też wtedy, gdy ma zabezpieczać poszczególne jego części – w sytuacji gdy zamawiający dopuścił składanie ofert częściowych.

Opłaty za zajęcie pasa drogowego pobierane na mocy decyzji prezydenta miasta stanowią przychód miasta osiągany z działalności pozostającej poza zakresem VAT. Pobór opłat za zajęcie pasa drogowego jest wykonaniem obowiązków miasta stanowiącego organ władzy publicznej. Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 listopada 2011 r. (sygn. I FSK 145/11), którego fragment prezentujemy poniżej.

Usługi dotyczące zarządzania cmentarzem, związane z udostępnieniem miejsca do pochówku, rezerwacją miejsca na cmentarzu, przedłużeniem używalności grobu, udostępnieniem kaplicy oraz wjazdem na cmentarz, podlegają opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 8%, gdy są sklasyfikowane pod symbolem 96.03.

Do 31 marca kierownicy jednostek mają obowiązek złożenia sprawozdania finansowego za 2011 r. odpowiednio dysponentom środków budżetu wyższego stopnia lub zarządom jednostek samorządu terytorialnego, ci zaś na tej podstawie, dokonując stosownych wyłączeń, sporządzą sprawozdania łączne. W artykule wskazano różnice w sposobie wypełniania poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego w stosunku do roku ubiegłego.

W przypadku gdy gmina dokonuje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych istnieje obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jest jednak wiele czynności, w których gmina jest zwolniona z obowiązku ewidencjonowania.

W szkole prowadzona jest stołówka. W związku z przeprowadzoną kontrolą żywności lub sprawdzeniem, czy usunięto niezgodności zawarte we wcześniejszej kontroli przez przedstawiciela państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, została naliczona opłata na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z 8 maja 2009 r. § 4, w skład której wchodzi opłata ryczałtowa za: przeprowadzone czynności kontrolne oraz za rozpoczętą godzinę czynności kontrolnych. Czy prawidłowe będzie ujęcie tych opłat w § 4430 „Różne opłaty i składki”, czy może właściwy będzie § 4300 lub 4510?

Budżet państwa nie będzie rekompensować powiatom kosztów związanych z koniecznością zwrotu zawyżonych opłat za wydanie kart pojazdów - poinformowała wiceminister finansów Hanna Majszczyk w odpowiedzi na poselską interpelację.

Przeprowadzenie aukcji elektronicznej nie wyklucza poddania złożonych ofert ocenie pod kątem naruszenia przepisów o rażąco niskiej cenie. Takie stanowisko zajęła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 27 października 2011 r.

Czy przekroczenie planu wydatków w ciągu miesiąca podlega odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych?

Od 1 stycznia 2011 r. obowiązują bardziej liberalne przepisy dotyczące faktur elektronicznych. W konsekwencji, w 2011 r. podatnicy znacznie częściej niż do końca 2010 r. zastępowali „papierowe” faktury ich elektronicznymi odpowiednikami. Z możliwości tej mogą korzystać, co do zasady, także jednostki sektora finansów publicznych. Poniżej omawiamy zasady, na jakich takie jednostki mogą wystawiać, przesyłać, otrzymywać oraz przechowywać faktury w formie elektronicznej.

Dynamiczny system zakupów jest to instytucja – wprowadzona do polskiego systemu zamówień publicznych – przenosząca regulacje z dyrektyw unijnych. Należy on do elektronicznych narzędzi dostępnych zamawiającym prowadzącym postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, zmierzające do wyboru oferty.

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie wydało, 18 listopada 2011 r., informację dotyczącą składania deklaracji podatku od nieruchomości od 2012 r. (nr L.dz. 611/11).

O ile w państwowych jednostkach budżetowych zaliczki mogą być udzielane wyłącznie w zakresie określonym w odrębnych przepisach, o tyle dla jednostek samorządu terytorialnego takiego ograniczenia przepisy nie zawierają. W praktyce kwestia ta budzi jednak wiele wątpliwości. Prezentujemy stanowisko Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku w tej sprawie.

Według ogólnej reguły, w „walce” o zamówienie publiczne między konkurującymi o nie przedsiębiorstwami obowiązuje zasada jawności. Przejawia się ona przede wszystkim w upublicznieniu informacji o zamiarze udzielenia zamówienia, procedurze wyboru najlepszej oferty oraz jawności całej dokumentacji prowadzonego postępowania. Naruszenie tej zasady przyczynia się do wadliwości postępowania. Przepisy przewidują jednak możliwość zastrzeżenia przez jednego z uczestników przetargu możliwości dostępu innym uczestnikom do informacji będących tajemnicą przedsiębiorstwa.

Czy jednostka, posiadając własny fundusz szkoleniowy (utworzony na podstawie przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), może jednocześnie stworzyć z innymi jednostkami działającymi w gminie międzyzakładowy fundusz szkoleniowy? Czy potrzebny jest odrębny rachunek bankowy, na którym przechowywane są wydzielone środki funduszu? Czy wszystkie kwoty przekazane na fundusz można zaliczyć do kosztów podatkowych?

Udzielanie zamówień publicznych podlega kontroli doraźnej prezesa Urzędu Zamówień Publicznych – zarówno uprzedniej jak i następczej. W 2010 r. przeprowadzono łącznie 150 kontroli doraźnych (w tym 35 kontroli zawiadomień), a wartość poddanych im zamówień wyniosła ok. 1,6 mld zł. W 94% kontroli wykazano nieprawidłowości, z czego znaczny odsetek stanowiły naruszenia mogące mieć wpływ na wynik postępowania.

Maksymalny termin na wydanie interpretacji wynosi 3 miesiące od dnia otrzymania wniosku, chociaż powinna ona zostać wydana bez zbędnej zwłoki. W przypadku, gdy organ nie dochowa 3-miesięcznego terminu, mamy do czynienia z tzw. „milczącą interpretacją”, oznaczającą akceptację stanowiska wnioskodawcy.

Jednostka wykupuje u organizatora przewozów komunikacyjnych na terenie gminy bilety „wolnej jazdy”. Upoważniają one pracowników do korzystania z usług komunikacyjnych na terenie miasta przez cały rok. Czy uprawnienie do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej, przyznane pracownikom jednostki na podstawie uchwały rady gminy, korzysta ze zwolnienia z podatku?

Czy w budżecie jednostki samorządu terytorialnego zwroty niewykorzystanych przez jednostki budżetowe środków na wydatki można ująć (dla zachowania czystości faktycznie wykorzystanych środków) zapisem ujemnym: Wn 223 i Ma 133? Czy należy zaksięgować je po przeciwnych stronach, czyli Wn konto 133 i Ma konto 223? Wówczas dla ustalenia wysokości wykorzystanej dotacji na wydatki należy odjąć zwroty. Który sposób jest prawidłowy?

W Monitorze Polskim ukazało się obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 19 października 2011 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2012 r.

Jakie zadania należą do komórki organizacyjnej w urzędzie gminy prowadzącej rachunkowość podatków? Jak prawidłowo udokumentować przypisy, odpisy oraz zwroty podatków, a jak wygaśnięcie zobowiązania podatkowego?

Jak zafakturować wykonanie przyłącza wodnego i kanalizacyjnego wykonanego przez gminę – inwestora zastępczego ?

Przed złożeniem wniosku o wydanie interpretacji warto pamiętać o kilku warunkach, które muszą być spełnione, aby organ upoważniony mógł dokonać wykładni prawa podatkowego.

Służba przygotowawcza nabiera szczególnego znaczenia w dobie kryzysu dotykającego także sektor jednostek finansów publicznych. Przy ograniczonych lub braku możliwości zabezpieczenia dodatkowych środków na rozwój administracji wartością jest fachowe podejście do inwestowania w kapitał ludzki, nie tylko w wymiarze finansowym.

Rozporządzeniem z dnia 1 marca 2011 r. Minister Finansów upoważnił Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi do wydawania indywidualnych interpretacji prawa podatkowego. Zmiana ta obejmuje wnioskodawców mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie lubelskim, łódzkim, opolskim oraz świętokrzyskim. W związku z powyższą zmianą warto przypomnieć zasady ustalania właściwości organów w zakresie wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Gmina zawiera umowy o pozyskiwanie dofinansowania unijnego. Kto w tym przypadku jest czynnym podatnikiem VAT – gmina czy urząd gminy (w imieniu gminy)? Czy faktury powinny być wystawione na gminę czy na urząd gminy? Czy gmina powinna mieć odrębny NIP do rozliczeń VAT, a urząd gminy, jako płatnik, odrębny NIP do rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych?

Czy nauczycielce przebywającej w 2010 r. na urlopie macierzyńskim i zasiłkach chorobowych (łącznie 244 dni) przysługuje trzynasta pensja za zeszły rok?

Pracownicy samorządów powinni stale podnosić swoje kwalifikacje, bowiem od jakości ich wiedzy zależy nie tylko pozyskiwanie unijnych funduszy, lecz także sprawne zarządzanie gminą i jej rozwój z korzyścią dla mieszkańców. Najlepszym sposobem na poszerzenie wiedzy jest udział w studiach podyplomowych, które oferują nie tylko zdobycie teoretycznej wiedzy, ale też praktycznych umiejętności.

Czy pracownik, któremu umowa o pracę na czas określony wygaśnie 31 sierpnia 2011 r., a który jest chory od 1 marca tego roku (i prawdopodobnie będzie chory aż do końca trwania umowy), nabędzie prawo do trzynastki za 2011 r.? Czy liczy mu się czas pozostawania w stosunku pracy, czy też czas świadczenia pracy? Czy jeżeli pracodawca wie, że po okresie zatrudnienia pracownik prawdopodobnie nadal będzie chory i będzie ubiegał się o rentę, to jest zobowiązany do wypłaty odprawy rentowej takiemu pracownikowi (gdyby przedstawił on decyzję o przyznaniu renty)?

Przyznawanie pracownikom premii i nagród nie jest dla pracodawcy obowiązujące, tak jak w przypadku dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych czy za pracę w porze nocnej. Jeśli pracodawca decyduje się na przyznawanie takich świadczeń, powinien dokładnie określić, czy będą to nagrody, czy premie, a w przypadku tych ostatnich – jaki będą miały charakter: uznaniowy czy regulaminowy. Od tego zależy bowiem, czy i kiedy pracownik ma prawo domagać się wypłaty.

Czy poprawną czynnością jest:1) wystawianie korekty do uprzednio wystawionej już korekty faktury?2) dodanie w dokumencie korekty towaru, którego na fakturze pierwotnej nie było?3) zamiana w dokumencie korekty towaru na inny, niż był na fakturze pierwotnej?

Świadczenie udzielane podatnikowi przez gminę w formie zwrotu kosztów dowozu dziecka niepełnosprawnego do szkoły, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zamiast talonów lub bonów towarowych, można wypłacić pracownikowi kwotę pieniężną – w zależności od dochodu – po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy?

Czy w przedszkolu samorządowym można zatrudnić na stanowisku księgowej córkę głównej księgowej? Czy są przepisy, które zabraniają, aby księgowa (córka) podlegała głównej księgowej (matce)? Jeśli tak, to czy można zamiast stanowiska księgowej stworzyć stanowisko referenta ds. organizacyjnych (mowa o córce), która by wykonywała prace w księgowości, np. księgowanie w programach komputerowych typu płace, finanse itp.? Czy do objęcia tych stanowisk wymagane jest ukończenie szkoły o profilu finanse/rachunkowość?

Z uwagi na zmiany dotyczące podatku od towarów i usług, w szczególności zmiany obowiązujące od 1 kwietnia 2011 r., powstaje pytanie czy w ramach nieodpłatnych przekazań towarów takich np. jak nagrody w konkursach czy też ulotki promujące określony region lub obiekt muzealny, albo w przypadku wręczania prezentów np. członkom zarządu, po stronie podatnika podatku VAT czyli np. gminy, powstanie obowiązek opodatkowania takich czynności podatkiem od towarów i usług.

Jak sprawić, aby praca była ciekawa, aby można było czerpać z niej radość i zadowolenie? Oto kilka sposobów, jak tego dokonać.

Negocjacje to każda rozmowa, której celem jest uzgodnienie wspólnego stanowiska. Wiele pisaliśmy o tym, jak się do niej przygotować, jakich technik używać. Dziś zajmiemy się najtrudniejszym aspektem negocjacji – z pozycji podległej, czyli słabszej.

Poszerzenie w ciągu ostatnich 10 lat zakresu usług bankowych dostępnych w Polsce i upowszechnienie debetowych kart płatniczych wydawanych do rachunków bankowych podmiotów gospodarczych spowodowało, że także jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych coraz częściej posługują się tą formą dokonywania płatności. Jakie zatem obowiązują zasady dokonywania wydatków ze środków publicznych za pomocą kart płatniczych?

Pracownicy gminy, realizując zadania służbowe, poruszają się komunikacją miejską. Czy należy pobrać podatek dochodowy od wartości zakupionych przez gminę imiennych, miesięcznych biletów dla pracowników?

Czy gmina ma, na podstawie ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznych, obowiązek udostępniać wnioskodawcy faktury VAT oraz protokoły odbioru związane z realizacją zamówienia publicznego?

Staż oznacza nabywanie umiejętności praktycznych do świadczenia pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy, bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Nadzór nad odbywaniem stażu przez bezrobotnego sprawuje starosta. Sam staż odbywa się natomiast na podstawie umowy zawartej między starostą, z upoważnienia którego działa dyrektor PUP, a pracodawcą – według programu określonego w umowie.

Przepisy ustawy o pracownikach samorządowych regulują w art. 16 rodzaje umów o pracę, jakie zawiera się z pracownikami samorządowymi. Czy w związku z tym, w przypadku takich pracowników można zastosować formułę umowy o pracę na okres próbny?

Wiele się mówi o zdrowym odżywianiu, zachowaniu równowagi między pracą a życiem prywatnym czy aktywnym spędzaniu wolnego czasu. Co jednak zrobić, gdy większość czasu spędzamy w biurze?

Czy okres pracy w szkole prywatnej jest uwzględniany przy ustalaniu prawa do urlopu dla poratowania zdrowia? Odpowiadamy na pytanie użytkowniczki serwisu.

Zielone inwestycje a podatek od nieruchomości. Nowe przepisy źródłem wątpliwości

Nieprawidłowości dotyczące wadiów oraz postępowania o udzielenie zamówienia publicznego

Czy gmina powinna zapłacić VAT od wynajmu świetlic

Jak zaokrąglać raty podatków samorządowych

Usługi turystyczne świadczone przez gminę

Zwolnienie z VAT usług świadczonych między jednostkami budżetowymi

Warunki i zakres wykonywania kontroli doraźnej w zamówieniach publicznych

Wadium w przypadku składania ofert częściowych

Czy opłaty pobierane przez gminę podlegają VAT

Jaką stawką gmina powinna opodatkować usługi zarządzania cmentarzem

Sprawozdawczość finansowa za 2011 r.

Kasy fiskalne w gminie

Klasyfikacja budżetowa opłat za urzędowe kontrole żywności

Budżet nie pokryje powiatom kosztów zwrotu zawyżonych opłat

Aukcja a zarzut rażąco niskiej ceny

Konsekwencje przekroczenia planu wydatków w ciągu miesiąca

Faktury elektroniczne w jednostkach budżetowych

Dynamiczny system zakupów w zamówieniach publicznych

Deklaracje podatku od nieruchomości w 2012 r.

Udzielanie zaliczek na drobne zakupy pracownikom samorządowych jednostek organizacyjnych

Tajemnica przedsiębiorstwa w zamówieniach publicznych

Środki na fundusz szkoleniowy a koszty uzyskania przychodu

Kontrole doraźne w zamówieniach publicznych

Indywidualne interpretacje prawa podatkowego - procedura wydania i obowiązywanie

Bezpłatne przejazdy przyznane uchwałą rady gminy

Rozliczenie wydatków budżetowych

Maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych 2012

Rozliczanie podatków przez organy podatkowe jednostek samorządu terytorialnego

Faktura gminy działającej jako inwestor zastępczy

Wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego

Praktyczne ujęcie funkcjonowania służby przygotowawczej

Interpretacje indywidualne prawa podatkowego - organy uprawnione

Kiedy odrębny NIP dla gminy i urzędu gminy

Urlop macierzyński i okresy choroby a prawo do trzynastki

Studia podyplomowe pracowników samorządowych to szansa na szybszy rozwój gmin

Prawo do trzynastki i odprawy rentowej chorego pracownika

Jak przyznawać nagrody i premie dla pracowników

Kolejna faktura korygująca czy dodatkowa faktura

Zwrot wydatków przez gminę na dowóz dziecka do szkoły

Wypłata gotówki z ZFŚS

Zatrudnianie w jednostkach organizacyjnych JST osób blisko ze sobą spokrewnionych

Prezenty, nagrody w konkursach i inne towary przekazywane w gminach a podatek VAT po 1 kwietnia 2011 r.

Nie dopuścić do znudzenia pracą

Negocjowanie podwyżki

Karty płatnicze w jednostkach sektora finansów publicznych

Bilety dla pracowników jako narzędzie pracy

Zamówienia publiczne - dostęp do informacji

Staż dla bezrobotnych w jednostkach budżetowych

Umowa na okres próbny a pracownicy samorządowi

Czy w biurze można dbać o zdrowie?

Praca w szkole prywatnej a prawo do urlopu dla poratowania zdrowia