Kontrola

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad zmianami dotyczącymi kontroli w jednostkach pomocy społecznej. Co się zmieni i od kiedy?

Ustawowy termin złożenia deklaracji dotyczących źródeł ciepła i spalania do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) minął 30 czerwca 2022 r. Ale zapominalscy właściciele lub zarządcy budynków mogą uniknąć kary.

W polskim systemie oświaty zadania oświatowe stanowią co do zasady zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. Jeśli zadanie własne realizowane jest przez daną jednostkę samorządu terytorialnego w formie samorządowej jednostki budżetowej na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tj: Dz. U. z 2020 nr 910) kontrola wykorzystywania środków publicznych odbywa się w ramach w pełni uregulowanego systemu kontroli samorządowych finansów publicznych.

W celu przybliżenia sposobu i wykonywania czynności nadzorczych przez kolegium RIO w dalszej części przedstawiono w przystępny sposób praktykę postępowania RIO w zakresie omówionych wcześniej czynności.

Nieprawidłowość: W sprawozdaniu rocznym Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych jednostki budżetowej samorządu terytorialnego za 2017 r. Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (GOPS) wykazano zaangażowanie wydatków budżetowych w kwocie przekraczającej o ponad 25 000 zł faktycznie wykonane wydatki. Kwota ta dotyczyła zobowiązań zaciągniętych na podstawie umów zawartych w 2017 r., których wykonanie miało nastąpić w 2018 r. Mimo tego błędu skarbnik JST, zobowiązany zakresem obowiązków do kontrolowania pod względem formalnym i merytorycznym sprawozdań jednostek budżetowych podległych gminie, nie zakwestionował prawidłowości tego sprawozdania.

Czym jest kontrola zarządcza?  Kto odpowiada za jej funkcjonowanie? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule. 

Już od 1 marca 2017 roku zaczną obowiązywać przepisy ustawy wprowadzającej Krajową Administrację Skarbową. Nowa ustawa wniosła wiele zmian w strukturze administracji podatkowej oraz wyposażyła jej pracowników w wiele nowych uprawnień w zakresie postępowań kontrolnych.

Działalność na najmniejszą skalę bez konieczności rejestracji, 6 miesięcy bez składek na ubezpieczenie społeczne dla nowych firm oraz liczne uproszczenia podatkowe – te i wiele innych rozwiązań zawiera pakiet Konstytucji Biznesu. Sercem pakietu jest prowolnościowa ustawa Prawo Przedsiębiorców, która na nowo zdefiniuje relacje biznesu z administracją.

Podstawową nieprawidłowością w jednostkach samorządu terytorialnego jest udzielanie dotacji celowych klubom sportowym na podstawie ustawy o sporcie przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego, mimo niepodjęcia przez organ stanowiący tej jednostki stosownej uchwały.

Czy osoba zatrudniona w jednostce na umowę zlecenia może podpisywać swoim nazwiskiem faktury zakupowe na dowód wykonania ich kontroli merytorycznej i formalno-rachunkowej?

Wdrożenie systemu kontroli zarządczej według standardów opracowanych przez Ministerstwo Finansów wymaga rzetelnego podejścia pracowników sfery budżetowej do wyznaczenia horyzontu docelowego i pożądanego w pracy urzędnika narażonego na różne czynniki ryzyka. Opracowując materiał, stanowiący wytyczne do wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w jednostkach samorządu terytorialnego, należy wspomnieć, że od 2010 r. pojawiały się odmienne interpretacje i wytyczne w tym zakresie.

Osoby zobowiązane do wykonania kontroli merytorycznej dowodów księgowych powinny udokumentować jej przeprowadzenie. W praktyce przyjęło się, że fakt ten dokumentuje się poprzez zamieszczenie na dowodzie tzw. opisu merytorycznego oraz złożenie podpisu osoby odpowiedzialnej za wykonanie kontroli z podaniem daty dokonania tej czynności.

Podstawowym problemem w działaniu systemu kontroli zarządczej jest, zdaniem NIK, brak właściwej i spójnej definicji celów i zadań oraz mierników monitorujących stopień ich osiągania, jak również nieprawidłowa metoda przeprowadzania analizy ryzyk związanych z osiąganiem wyznaczonych celów, w tym określenia akceptowanego poziomu zidentyfikowanych ryzyk.

Środki finansowe od ministerstwa nie pokrywają wszystkich kosztów akcji ratowniczych. Jak wynika jednak z kontroli NIK system ratownictwa w górach działa sprawnie.

Druki ścisłego zarachowania w księgowości ze względu na to, że dają bezpośredni dostęp do składników majątkowych jednostki, powinny być przez cały okres posiadania ich przez jednostkę (od chwili zakupu, przez cały okres ich przechowywania, wykorzystywania przez bezpośrednich użytkowników, aż po zwrot kopii wykorzystanych formularzy i ich przechowywanie) objęte ścisłą kontrolą zużycia.

Nowe przepisy o audycie mają m.in. wzmocnić niezależność biegłych rewidentów i firm audytorskich, poprawić jakość badań sprawozdań finansowych przeprowadzanych w UE oraz nadzór publiczny nad wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta i działalnością firm audytorskich.

Poprzez ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wprowadzono do porządku prawnego instytucję kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych. Kontrola zarządcza to ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.

Jednostka budżetowa opracowuje nową kompleksową instrukcję gospodarowania środkami trwałymi przy wykorzystaniu wzorów takich instrukcji zamieszczonych w Internecie. W niektórych z tych instrukcji jest zawarty zapis, że arkusze spisu z natury są drukami ścisłego zarachowania, a w innych – że są drukami objętymi kontrolą zużycia. Czym różnią się te rozwiązania i jak prawidłowo powinna być zorganizowana ewidencja i kontrola ilości arkuszy spisu z natury?

Do 30 kwietnia kierownicy jednostek sektora finansów publicznych i ministrowie, jako osoby odpowiedzialne za zapewnienie funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznych, po raz pierwszy mają obowiązek złożenia oświadczenia o stanie kontroli zarządczej.