Tematy - Finanse publiczne

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowana została informacja o projekcie nowelizacji ustawy o finansach publicznych. Proponowane zmiany są związane z związek z wdrażaniem nowych przepisów unijnych, które weszły w życie z końcem kwietnia 2024 r.

W latach 2016-2023 finanse publiczne były obciążone niejawnością i brakiem przejrzystości. Wyprowadzano wydatki poza budżet państwa, ograniczano informacje o stanie finansów oraz nie stosowano standardów jawności danych publicznych. Około 80% wydatków realizowano poza budżetem, co umożliwiało uniknięcie parlamentarnej i społecznej kontroli. Wydatki funduszy Banku Gospodarstwa Krajowego były ponad 7-krotnie wyższe niż w 2015 roku, a dodatkowe koszty obsługi długu wynosiły miliardy złotych - informuje Ministerstwo Finansów.

W jaki sposób należy ująć w księgach rachunkowych odprawę pośmiertną - czy prawidłowy jest zapis: konto 409/§ 302? W jaki sposób należny ująć w księgach dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz wynagrodzenie za rok bieżący? Czy wynagrodzenie, ekwiwalent za urlop należy wypłacić z konta 404/§ 401?

Na jakim podmiocie ciąży obowiązek złożenia rocznego sprawozdania o udzielonych zamówieniach w przypadku likwidacji gminnej jednostki budżetowej?

Od 1 lipca 2024 r. jednostki sektora finansów publicznych będą miały obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Jakie działania powinny zostać podjęte przez te jednostki, aby wdrożenie przebiegło szybko i bezproblemowo? Czy KSeF będzie musiał być stosowany w każdej jednostce? Kto powinien wystąpić o nadanie uprawnień w KSeF w przypadku jednostek scentralizowanych o skomplikowanej strukturze? Na te i inne pytanie odpowiedzi udzielają eksperci w publikacji "KSeF. Wdrożenie w sektorze finansów publicznych".

Mimo, że Polacy znają pojęcia budżetu państwa, inflacji, deficytu czy długu, to jednak nie rozumieją z reguły mechanizmów rządzących finansami publicznymi, błędnie porównując go z budżetem domowym. Dlatego Instytut Finansów przygotował opracowanie, które tłumaczy, w jaki sposób funkcjonuje budżet państwa i cały system połączony finansów publicznych. Sama edukacja szkolna zdaniem przedstawiciela instytutu ma niewielki wpływ na poziom wiedzy finansowej Polaków.

Nie sprawdziły się negatywne prognozy makroekonomiczne dotyczące Polski. Dług publiczny jest na bezpiecznym poziomie, a bezrobocie, nie uwzględniając Czech, najniższe w UE - zauważa minister finansów Magdalena Rzeczkowska.

Powiat, jako jednostka sektora finansów publicznych, podlega szczególnym rygorom zamawiania świadczeń, zawierania umów, zaciągania zobowiązań. Jednak przedmiotem niniejszego opracowania nie są szeroko rozumiane zasady kreowania stosunków cywilnoprawnych z udziałem powiatu i jego jednostek organizacyjnych, a składanie oświadczeń woli w imieniu powiatu, reprezentacja przy zawieraniu umów oraz obsłudze ich wykonania. W praktyce bowiem pojawiają się niekiedy wątpliwości co do tego, jaka jest w takich procesach rola pracowników starostwa czy kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych powiatu uczestniczących w obsłudze formalnej, ale również praktyczna strona takich relacji cywilnoprawnych.

Wprowadzenie mechanizmu korygującego nadmierną nierównowagę finansów publicznych oraz „klauzulę obronną”, która pozwoli na szczególne traktowanie wydatków na obronność - przewiduje projekt noweli o finansach publicznych, który trafił do Sejmu.

Jednostka budżetowa (Ministerstwo) dokonuje płatności w walutach obcych, gdzie powstają różnice kursowe wynikające z różnicy kursu waluty tj. zobowiązanie wyceniane jest wg kursu średniego z dnia poprzedzającego dzień operacji gospodarczej, a płatność wg kursu obowiązującego danego dnia. Jeśli chodzi o różnice kursowe ujemne sprawa jest oczywista księgowanie odbywa się WN751/201MA, natomiast różnice kursowe dodatnie, które są przychodami finansowymi księgujemy WN221/MA750 i teraz pytanie czy takie różnice stanowią dochód budżetu państwa i należy je odprowadzić na dochody, czy też odzwierciedlają sytuację finansową jednostki i prezentowane są w RZiS, a nie są odprowadzane na dochody?

Akademia budżetowa to cykl 4 szkoleń dedykowanych osobom zajmującym się rachunkowością oraz finansami w jednostkach sektora finansów publicznych m.in. w szkołach, przedszkolach, centrum usług wspólnych, ośrodkach pomocy społecznej, gminach, powiatach zatrudnionych na stanowiskach księgowych, inspektorów, referentów, sekretarzy oraz innych specjalistów. W ramach Akademii przybliżone zostaną najważniejsze zagadnienia z zakresu rachunkowości oraz sprawozdawczości obowiązujące i planowane od 2023 r.

Posłowie Koalicji Polskiej złożyli projekt zmiany ustawy o finansach publicznych, który ma umożliwić szybsze wsparcie finansowe dla ośrodków pomocy społecznej i organizacji pozarządowych, które będą udzielały bezpośredniej pomocy uchodźcom z Ukrainy.

Zlikwidowany został zakład budżetowy - zarząd budynków komunalnych - w celu przekształcenia w jednostkę budżetową (zgodnie z uchwałą rady miejskiej z dniem 31 grudnia 2021 r. ). Czy na dzień 31 grudnia 2021 r. należy zamknąć księgi rachunkowe zakładu budżetowego oraz zamknąć rachunki bankowe? Czy środki na rachunku depozytowym na 31 grudnia 2021 r. należy przekazać do budżetu jednostki samorządu terytorialnego? Czy na 1 stycznia 2022 r. otworzyć księgi rachunkowe nowej jednostki i otworzyć rachunki bankowe?

Nieprawidłowe dysponowanie środkami publicznymi pociąga za sobą odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Spektrum spraw, które można rozstrzygać na poziomie naruszenia dyscypliny, jest szerokie. Dotyczyć może naruszenia zasady zaciągania zobowiązań, nieterminowego regulowania zobowiązań, zaniechania inwentaryzacji, nierzetelnej sprawozdawczości czy też nieprawidłowo wykorzystanych dotacji. Jakie nieprawidłowości w dysponowaniu środkami publicznymi w samorządach występują najczęściej i jak ich unikać?

Fitch umieścił 14 JST w Polsce na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym - przekazała agencja ratingowa. Według ekspertów gminy będą zmuszone do podnoszenia podatków i opłat lokalnych oraz ograniczania wydatków bieżących, aby zrównoważyć ubytek dochodów związany z reformą Polski Ład.

Przepisy dają możliwość prowadzenia wspólnej działalności socjalnej przez kilku pracodawców zobowiązanych do tworzenia ZFŚS. Jest to na pewno korzystne zwłaszcza dla mniejszych jednostek, dysponujących niewielkimi środkami finansowymi. Wspólna działalność musi się opierać na zawarciu umowy pomiędzy pracodawcami. Skorzystanie z tego rozwiązania jest w pełni dopuszczalne także dla jednostek sfery budżetowej. W praktyce myśleć o tym mogą pracodawcy ze sobą powiązani, np. urząd gminy i gminne jednostki organizacyjne.

Polski Ład a finanse gmin. 8 września Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wsparciu jednostek samorządu terytorialnego (JST) w związku z Programem Polski Ład, przedłożony przez ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej. Ministerstwo Finansów uważa, że zmiany, które wprowadzi Polski Ład przełożą się na sytuację finansową samorządów. Dlatego zostaną wprowadzone rozwiązania stabilizujące i wzmacniające finanse JST.

Audyt wewnętrzny - na czym polega i jakie są korzyści płynące z audytu? Maj jest międzynarodowym miesiącem świadomości o audycie wewnętrznym.

Osoby prowadzące niepubliczne przedszkola bardzo często wykonują tego typu działalność, wykorzystując wynajmowane (wydzierżawiane) od gmin nieruchomości. Należą do nich przeważnie obiekty byłych przedszkoli publicznych. Zakończenie umowy najmu (dzierżawy), przy braku po stronie gminy woli kontynuowania umowy, skutkuje nie tylko zwrotem nieruchomości, ale niekiedy także zakończeniem działalności. W praktyce osoba, która dokonuje zwrotu obiektu gminie (szczególnie w przypadku zakończenia działalności), spotyka się z żądaniem wydania gminie nie tylko samej nieruchomości, ale także składników majątkowych zakupionych przez organ prowadzący przedszkole w zamian za otrzymane dotacje.

Deficyt będzie bezpieczny dla finansów państwa; jak duży, tego jeszcze nie wiemy - mówi "Gazecie Polskiej Codziennie" minister finansów Tadeusz Kościński. Podkreślał, że sytuacja płynnościowa budżetu jest korzystna, mimo realizacji potrzeb wynikających z działań osłonowych i wspierających.

Federacja Przedsiębiorców Polskich szacuje, że strata dla gospodarki w związku z pandemią koronawirusa może wynieść nawet 50 mld zł. W związku z tym uważa, że należy dopuścić deficyt budżetowy i zawiesić regułę wydatkową.

Zmiana pozwolenia na budowę budynku może mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości.

W dniu 20 grudnia 2019 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019. Ustawa wprowadza zmiany w tzw. ustawie okołobudżetowej

Organizacje pozarządowe, w tym zarówno stowarzyszenia, jak i fundacje, mogą prowadzić działalność gospodarczą – usługową, handlową lub produkcyjną. Źródła, z których dana organizacja pozarządowa może pozyskiwać fundusze na swoją działalność, określa statut organizacji.

Działalność samorządu terytorialnego może być finansowana z wielu źródeł i przy zastosowaniu różnych metod. Coraz większe oczekiwania społeczne i wzrost realizowanych zadań wymuszają na jednostkach samorządu terytorialnego poszukiwanie nowych form finansowania ich działalności.

Pojęcie dyscypliny finansów publicznych odnosi się wyłącznie do przestrzegania prawnie wyznaczonych reguł ustalania, poboru i egzekucji należności stanowiących środki publiczne oraz gospodarowania nimi w skali mikroekonomicznej, czyli w jednostkach sektora finansów publicznych oraz poza nimi, jeśli podmioty te korzystają ze środków publicznych.

W dniu 5 listopada 2019 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Co się zmieni?

Charakterystyczne dla okresu przedświątecznego inicjatywy wprowadzania w gminach zakazów lub ograniczeń w zakresie używania, sprzedaży lub organizowania pokazów z wykorzystaniem wyrobów pirotechnicznych jedynie pozornie znajdują podstawę prawną, wykraczając w rzeczywistości poza kompetencje prawodawcze organów gminy.

W dniu 25 października 2019 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zlikwidowano lukę polegającą na na nieuwzględnieniu w dotychczas obowiązującej ustawie organu uprawnionego do nałożenia kary administracyjnej na instytucje obowiązane skontrolowane.

Za szkody spowodowane przez funkcjonariuszy organów gminy przy wykonywaniu zadań z zakresu administracji rządowej ustawowo zleconych gminom odpowiada Skarb Państwa na podstawie art. 417 § 1 k.c. Takie uzasadnienie sprawy przedstawił Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie z powództwa A.J. przeciwko miastu W. o zapłatę, na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie. Wyrok zapadł na tle następującego stanu prawnego i faktycznego.

Od nowego roku zmienią się zasady wystawiania faktur do paragonów. Fakturę dla podatnika VAT będzie można wystawić tylko wówczas, gdy wydany wcześniej paragon będzie zawierał numer identyfikujący nabywcę.

Ustalenie przez radę gminy jednolitej stawki opłaty za korzystanie przez przewoźników z przystanków komunikacyjnych bez analizy zasadności zróżnicowania jej wysokości z uwagi na cechy przewoźników narusza zasadę niedyskryminacji.

Standardowy wniosek o wydanie opinii jest właściwie podaniem mającym podstawę w przepisie art. 91 ust. 2 u.f.p. Wniosek ma umożliwić składowi orzekającemu RIO rzeczową i merytoryczną ocenę sytuacji finansowej i możliwości spłaty zobowiązania finansowego, którego dotyczy wniosek, czyli kredytu lub pożyczki, lub wykupu papierów wartościowych oraz innych zobowiązań.

O zakresie i terminie rozpoczęcia kontroli prezes izby lub osoba przez niego upoważniona powiadamia kierownika jednostki kontrolowanej, a w przypadku kontroli samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych oraz innych podmiotów, w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego - również właściwy organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego. Powiadomienia o terminie kontroli kompleksowej dokonuje się nie później niż na 7 dni przed jej rozpoczęciem.

W celu przybliżenia sposobu i wykonywania czynności nadzorczych przez kolegium RIO w dalszej części przedstawiono w przystępny sposób praktykę postępowania RIO w zakresie omówionych wcześniej czynności.

Prawo użytkowania wieczystego ujmuje się w ewidencji pomocniczej środków trwałych zgodnie z klasyfikacją nadaną gruntom, na których jest ustanowione. Dlatego aby uniknąć problemów z naliczaniem amortyzacji (grunty nie podlegają amortyzacji, a prawo użytkowania wieczystego podlega), zaleca się ich wydzielenie analityczne z konta 011 "Środki trwałe".

Już 1 sierpnia 2019 r. wchodzą w życie zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Co się zmieni?

W nowym rozporządzeniu w sprawie kas rejestrujących uregulowano warunki oraz sposób prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Sprawdź co jeszcze się zmienia i co nowe uregulowania oznaczają dla jednostek.

W zależności od struktury organizacyjnej likwidowanej jednostki, w przypadku gdy gimnazjum posiada autonomiczną obsługę finansowo-księgową, dyrektor zarządza inwentaryzację na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych w postaci inwentaryzacji zdawczo-odbiorczej. W przypadku gdy jednostka obsługiwana jest przez CUW, inwentaryzację zarządza kierownik CUW, w uzgodnieniu z dyrektorem gimnazjum.

Obszar odpowiedzialności za gospodarkę finansową jednostek sektora finansów publicznych został szczegółowo uregulowany w przepisach prawa. Zgodnie z art. 54 uofp, kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki. Jednocześnie dla specyficznych przypadków, takich jak likwidacja jednostki budżetowej, nie ma szczegółowych uregulowań prawnych. Praktyka działania jednostek pokazuje, że dużą rolę w pracach z tym związanych odgrywają nie tyle kierownicy jednostek, co osoby, którym powierzono obowiązki głównego księgowego.

Konieczny jest niezwłoczny wzrost wyceny - o 15% - we wszystkich rodzajach świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jedynie taki krok może ustabilizować sytuację finansową naszych szpitali. Z Andrzejem Płonką, starostą bielskim (woj. śląskie), prezesem zarządu Związku Powiatów Polskich, rozmawia Michał Cyrankiewicz

Publikujemy opinię prof. Stanisława Gomułki dotyczącą Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2019-2022.

W przypadku dotacji celowej na dofinansowanie świadczeń materialnych o charakterze socjalnym ustalono algorytm obliczania kwoty dotacji dla poszczególnych gmin. Algorytm ten obowiązuje do wyliczenia kwot dotacji począwszy od 1 stycznia 2019 r. Dotacje mają być przekazywane gminom w transzach miesięcznych, do 10 dnia każdego miesiąca.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie informuje o sytuacji finansowej gmin. Okazuje się, że kondycja finansowa gmin jest coraz lepsza.

Senat za nowelą ustawy rozszerzającą kompetencje premiera w zarządzaniu spółkami SP. W ustawie rozszerzony został zakres kompetencji Prezesa RM do koordynowania wykonywania uprawnień przysługujących SP w spółkach.

Publikujemy interpretację Ministerstwa Finansów dotyczącą odbywania praktyki w zakresie audytu wewnętrznego pod nadzorem audytora wewnętrznego.

Zwolnienie jednostek samorządu terytorialnego z obowiązku ewidencjonowania VAT za pomocą kas rejestrujących trwa od 1 stycznia 2019 r., jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r.

Komisja Nadzoru Finansowego organem właściwym do do nadzoru mikroostrożnościowego. Rząd w dniu 5.02.2019 r. zajmie się dostosowaniem sekurytyzacji do unijnych przepisów.

W dniu 30 stycznia 2019 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 17 stycznia 2019 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw. Co się zmienia?

Jednostki samorządu terytorialnego w deklaracji VAT za styczeń zobowiązane są dokonać tzw. rocznej korekty podatku naliczonego. Korekta dotyczyć może zarówno odliczonego w 2018 r. podatku naliczonego związanego z wydatkami bieżącymi, jak i rocznego rozliczenia korekty wieloletniej od nabytych lub wytworzonych budynków (budowli) oraz niektórych środków trwałych.

Finanse publiczne

Kolejne jednostki sektora finansów publicznych objęte SWR. Co jeszcze proponuje MF?

Biała Księga finansów publicznych. Ministerstwo Finansów wydało alarmujący komunikat

Odprawa pośmiertna pracownika - ile wynosi, jak zaksięgować w jednostce finansów publicznych?

Roczne sprawozdanie o udzielonych zamówieniach a likwidacja gminnej jednostki budżetowej

Jak wdrożyć KSeF w sektorze finansów publicznych?

Jak funkcjonuje budżet państwa i system finansów publicznych? Co powinien wiedzieć każdy obywatel?

Minister finansów: dług publiczny Polski jest na bezpiecznym poziomie

Obsługa formalno-techniczna umów zawieranych przez powiat

Nowy mechanizm korygujący nadmierną nierównowagę finansów publicznych [nowelizacja]

Jak zaksięgować różnice kursowe w jednostce budżetowej

Szkolenia online: Akademia budżetowa

Projekt zmiany ustawy o finansach publicznych – umowy dotacyjne dla ROSP

Likwidacja zakładu budżetowego w księgach rachunkowych

Nieprawidłowości w dysponowaniu środkami publicznymi w samorządzie

Fitch: Polskie samorządy na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym

Wspólna działalność socjalna w sektorze finansów publicznych

Polski Ład a finanse gmin - co się zmieni?

Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych

Czy gmina może żądać zwrotu składników majątkowych zakupionych przez przedszkola z dotacji oświatowych?

Koronawirus a deficyt budżetowy i dług publiczny 2020

Koronawirus a deficyt budżetowy i reguła wydatkowa

Podatek przy zmianie pozwolenia na budowę

Zmiany w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019

Stowarzyszenia i fundacje jako sposób pozyskania środków

Zewnętrzne źródła pozyskiwania środków finansowych przez jednostki sektora finansów publicznych

Dyscyplina finansów publicznych - pojęcie

Zasady publikowania prospektów w związku z emisją papierów wartościowych oraz zachęcania akcjonariuszy spółek publicznych do długoterminowego zaangażowania 2019 i 2020 r.

Zakazy używania i sprzedaży fajerwerków w gminie

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 2019 r.

Odpowiedzialność odszkodowawcza gminy za zadania zlecone

Nowe zasady wystawiania faktur do paragonów

Równa dla wszystkich opłata może prowadzić do nierówności

RIO: Elementy formalne wniosku o wydanie opinii

RIO: Warunki i zakres kontroli

RIO: Etapy postępowania nadzorczego

Nieprawidłowe ujmowanie prawa użytkowania wieczystego

Zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych już od 1 sierpnia 2019 r.

Nowe rozporządzenie w sprawie kas fiskalnych 2019 r.

Inwentaryzacja i sposoby przekazania majątku

Odpowiedzialność za proces likwidacji jednostki

Szpitale powiatowe potrzebują stabilnego źródła finansowania

Wieloletni Plan Finansowy Państwa na lata 2019-2022

Nowe zasady udzielania dotacji i dopłat z budżetu państwa

Sytuacja finansowa gmin zachodniopomorskich w 2019 r.

Zmiany w zasadach zarządzania mieniem państwowym

Interpretacja dotycząca odbywania praktyki w zakresie audytu wewnętrznego pod nadzorem audytora wewnętrznego

Zwolnienie JST z obowiązku ewidencjonowania VAT za pomocą kas rejestrujących do 31 grudnia 2021 r.

Zmiany w nadzorze nad rynkiem finansowym 2019 r.

Zmiany w ustawie o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego już od 15 lutego 2019 r.

Korekty VAT - styczeń 2019 r.