Księgowość budżetowa

Każda instytucja pomocy społecznej jest zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Nie może zlecić prowadzenia księgowości innym wyspecjalizowanym jednostkom, np. biurom rachunkowym. Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor) dzieli ewidencję księgową na ewidencję syntetyczną i analityczną.

Roczne sprawozdania Rb-WSa i Rb-WSb sporządzane są przez jednostki sektora finansów publicznych z wydatków strukturalnych poniesionych z krajowych środków publicznych.

Wydatki strukturalne to krajowe wydatki publiczne poniesione w obszarach interwencji funduszy strukturalnych w związku z realizacją operacji i celów (np. projektu, działania, zadania), określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów.

Jednostka budżetowa zawarła umowę o dzieło na wykonanie usług projektowych z emerytem (dotyczy budowy chodnika przy drodze). Czy wydatek ten należy ująć w § 430 „Zakup usług pozostałych”?

Klasyfikacja budżetowa umożliwia jednostkom samorządu terytorialnego grupowanie dochodów i wydatków, przychodów i rozchodów budżetu według jednolitych kryteriów. Klasyfikacja dochodów i wydatków, przychodów i rozchodów ustalona została m.in. według działów.

Zgodnie z uchwałą rady gminy, sołtysom przyznano wynagrodzenie prowizyjne za pobór podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego oraz łącznego zobowiązania pieniężnego w danym sołectwie. W niektórych wypadkach prowizja jest niższa niż 200 zł. Czy należy od niej pobierać zryczałtowany podatek, czy można stosować koszty uzyskania przychodu, pobierając zaliczkę na podatek?

W wyniku kontroli stwierdzono, że podmiot gospodarczy zajął na swoją działalność część gruntu należącego do gminy. Czy naliczoną należność za bezumowne korzystanie z gruntu gminy należy opodatkować VAT (w tym również w przypadku, gdy gmina planowała zawrzeć z tą firmą umowę dzierżawy tego gruntu)?

Zgodnie z regulacjami ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z 13 listopada 2003 r., gminy oprócz udziałów we wpływach z podatków dochodowych stanowiących dochód budżetu państwa posiadają również dochody z tzw. podatków samorządowych. Jednym z takich podatków samorządowych jest podatek od nieruchomości.

Sprawozdanie Rb-28S – miesięczne/roczne sprawozdanie z wykonania planu wydatków budżetowych JST przedstawia pełną szczegółowość poniesionych wydatków przez JST, z uwzględnieniem upływu czasu, za jaki jest sporządzane.

Sprawozdanie Rb-27S obrazuje źródła dochodów jednostki oraz ich realizację za określony czas. Głównym celem sprawozdania Rb-27S jest dostarczenie informacji o zachodzących w jednostce procesach gromadzenia środków publicznych oraz zakresie ich wydatkowania na realizację ustawowo przypisanych zadań. Na co należy zatem zwrócić szczególną uwagę przy sporządzaniu sprawozdania Rb-27S, by nie popełnić błędu?

Sprawozdanie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego jest jednym z dokumentów stanowiących podstawę podjęcia przez radę uchwały w sprawie udzielenia bądź nieudzielenia absolutorium dla zarządu. Należy pamiętać, że termin złożenia przez zarząd sprawozdania z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego do organu stanowiącego tej jednostki i regionalnej izby obrachunkowej upływa 31 marca 2013 r.

Plan kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych musi uwzględniać wykaz kont określonych w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont z 5 lipca 2010 r., a także w rozporządzeniu zmieniającym z 19 stycznia 2012 r. Brak jednolitego rozporządzenia w tym zakresie może skutkować zastosowaniem błędnego nazewnictwa. Poniższy plan kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych uwzględniający oba akty prawne z pewnością pomoże tego uniknąć.

Konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej. Prowadzi się je w ujęciu systematycznym jako wyodrębniony system ksiąg, kartotek (zbiorów kont), komputerowych zbiorów danych, uzgodniony z saldami i zapisami na kontach księgi głównej.

Możliwość wystawiania faktur uproszczonych oraz przesłanki warunkujące korzystanie z tej możliwości określa rozporządzenie fakturowe.

Budżet zadaniowy jest planem finansowym danej jednostki opracowywanym przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego. W tworzeniu budżetu zadaniowego aktywny udział biorą również współpracownicy urzędu.

Katalog danych jakie powinna zawierać faktura zawierają znowelizowane przepisy rozporządzenia fakturowego. Część danych obligatoryjnie umieszczanych na fakturze pozostała niezmieniona.

Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych pracownika stanowi obowiązek płatnika składek. Każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.

Budżet zadaniowy jest planem finansowym danej jednostki sektora finansów publicznych, przygotowanym w formie zbioru zadań budżetowych przeznaczonych do wykonania w określonym przedziale czasowym.

Sprawozdania o odpadach zawierają dane o wytworzonych śmieciach. Obowiązek ich składania wynika z ustawy o odpadach.

Społeczne Zamówienia Publiczne (SOZP) to narzędzie, za pomocą którego organy administracji publicznej mają możliwość wpływać na rynek i promować wśród firm rozwijanie społecznie odpowiedzialnego zarządzania.

Znajomość praw podatnika ułatwia wywiązywanie się z zobowiązań podatkowych oraz dostarcza informacji czego podatnik może oczekiwać i domagać się ze strony organu podatkowego. Poniżej znajduje się opis podstawowych praw podatnika.

Przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, społecznicy oraz mieszkańcy coraz częściej decydują się na skorzystanie z budżetu partycypacyjnego. Nie jest on jednak narzędziem prostym do wykorzystania. Może natomiast stanowić jeden ze sposobów na odwrócenie negatywnych trendów odnośnie zaufania do instytucji publicznych czy bierności obywatelskiej na poziomie lokalnym.

Klasyfikacja budżetowa stanowi systematyzację środków publicznych oraz wydatków i rozchodów publicznych. Klasyfikacja budżetowa ma powszechne zastosowanie we wszystkich jednostkach sektora finansów publicznych, w tym w budżecie państwa oraz budżetach jednostek samorządu terytorialnego na każdym etapie gospodarowania.

Obecnie obowiązująca ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych w istotny sposób poszerzyła krąg osób objętych obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Obecnie zakres podmiotowy pracowniczego ubezpieczenia społecznego obejmuje nie tylko pracowników najemnych, ale wszystkich osiągających przychód z własnej pracy.

Dochody budżetowe to należne lub faktyczne wpływy środków pieniężnych do budżetów pobierane przez organy finansowe lub przez jednostki budżetowe. Obok dochodów występują przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych.

Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być dokonywane przy użyciu służbowych kart płatniczych. Korzystanie z tej formy rozliczeń bezgotówkowych, wymaga jednak określenia przez zarząd szczegółowych zasad, sposobu oraz trybu przyznawania i korzystania ze służbowych kart płatniczych.

Według Ministerstwa Finansów budynek, w którym prowadzona jest działalność rolnicza, można uznać za budynek służący działalności rolniczej. Tym samym podlega on zwolnieniu z podatku od nieruchomości.

Jeśli gmina buduje drogę publiczną (gminną), działa w charakterze organu władzy publicznej, niezależnie od tego, że celem budowanej drogi może być zapewnienie dojazdu do działek, które mają być przedmiotem sprzedaży podlegającej opodatkowaniu VAT.

Przedsiębiorcy będą mieli 30 dni na uregulowanie zobowiązań wobec samorządów. Po tym terminie wierzycielowi będą przysługiwały odsetki. Wyjątek przewidziano jedynie dla placówek zdrowotnych.

Jak zaewidencjonować wpływ w 2012 r. odszkodowania od ubezpieczyciela za uszkodzenie słupa oświetleniowego na skutek dewastacji, które wpłynęło na konto wydzielonego rachunku dochodów szkoły? W uchwale znajduje się zapis o możliwości przyjęcia odszkodowania. Czy należy użyć zapisu: Wn 132 i Ma 770 czy Wn 132 i Ma 760? Są różne interpretacje w tym zakresie.

W jaki sposób jednostka może „skorygować” trzynastkę wypłaconą pracownikowi w zawyżonej wysokości? Wyższa kwota wynikała z błędu w naliczeniu. Czy możemy dochodzić od pracownika zwrotu różnicy?

Jednostka budżetowa opracowuje nową kompleksową instrukcję gospodarowania środkami trwałymi przy wykorzystaniu wzorów takich instrukcji zamieszczonych w Internecie. W niektórych z tych instrukcji jest zawarty zapis, że arkusze spisu z natury są drukami ścisłego zarachowania, a w innych – że są drukami objętymi kontrolą zużycia. Czym różnią się te rozwiązania i jak prawidłowo powinna być zorganizowana ewidencja i kontrola ilości arkuszy spisu z natury?

Czy burmistrz miasta jako kierownik jednostki samorządu terytorialnego może ponieść odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z tytułu wykazania w zbiorczym sprawozdaniu budżetowym Rb-27ZZ danych, które są niezgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej podległej jednostki budżetowej? Sprawozdanie zbiorcze Rb-27ZZ zostało sporządzone na podstawie jednostkowego sprawozdania Rb-27ZZ otrzymanego z podległej jednostki organizacyjnej. Wykazane w sprawozdaniu zbiorczym Rb-27ZZ kwoty dotyczące wysokości pobranych dochodów na rzecz budżetu państwa zostały przeniesione ze sprawozdania jednostkowego i jak się później okazało, były nieprawidłowe. Sprawozdanie zbiorcze z nieprawidłowymi danymi podpisane zostało jednak przez burmistrza miasta.

W jednostce budżetowej do umarzania majątku trwałego stosuje się stawki określone przez burmistrza miasta. Teraz, pod koniec roku otrzymaliśmy nowe zarządzenie burmistrza zmieniające dotychczas stosowane stawki amortyzacyjne. Zarządzenie to wchodzi w życie od 1 stycznia 2013 r. Czy można na tej podstawie zmienić stawki amortyzacyjne środków trwałych, które były wcześniej umarzane za pomocą innych stawek, czy też powinny one być stosowane tylko do nowych środków trwałych? Jeśli należy zmienić stawki środkom wcześniej użytkowanym, to czy należy skorygować wstecz dokonane już odpisy umorzeniowe?

W jaki sposób dokonać prawidłowej likwidacji przestarzałego sprzętu komputerowego? Samorządowa jednostka budżetowa ma na stanie kilka ponaddziesięcioletnich zestawów komputerowych, które są już popsute i zajmują miejsce w magazynie lub jeszcze działają, lecz kwalifikują się do wymiany na nowsze. Czy w sprawie zagospodarowania tych komputerów jednostka powinna uzyskać jakąś opinię serwisu komputerowego, a jeśli tak, to czy może ją wydać każdy serwis?

W praktyce nadal wątpliwości budzi brak spójności zapisów rozporządzenia Ministra Finansów z 28 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego z § 10 ust. 1 załącznika nr 9 do rozporządzenia Ministra Finansów z 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych. Jak zatem wykazywać dane uzupełniające w sprawozdaniu Rb-Z?

Ministerstwo Finansów wypowiedziało się w sprawie niekorzystnego dla samorządów opodatkowania VAT wspólnych inwestycji. Jednocześnie resort zapowiedział, że być może nastąpią zmiany w tym zakresie.

Kontrola przeprowadzona w jednostce budżetowej zarzuciła głównej księgowej nieprawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji rozrachunków z pracownikami i nierzetelność ksiąg rachunkowych w tym zakresie z powodu nieustalenia i nieodpisania przedawnionych należności i zobowiązań (m.in. z tytułu pożyczek mieszkaniowych ewidencjonowanych na koncie 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”) oraz zaleciła niezwłoczne usunięcie nieprawidłowości. Jakie czynności należy przeprowadzić w księgowości, żeby księgi rachunkowe mogły zostać uznane za rzetelne?

Nie ma jednoznacznych przepisów określających, kiedy samorząd ma prawo do odliczenia VAT od akcji promocyjnych, w trakcie których nie świadczy żadnych usług na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych. Zależy to m.in. od celu i przedmiotu prowadzonych działań.

Postępowania o zamówienia publiczne przeprowadzane w trybach podstawowych wymagają zachowania konkurencyjności. Prowadzone są w celu wyboru oferty, która będzie stanowiła najkorzystniejszy w danej sytuacji bilans ceny, oraz innych kryteriów oceny ofert, wskazanych przez zamawiającego. Przygotowując postępowanie, zamawiający musi określić, co jest dla niego istotne – co będzie stanowiło o „wartościowości” danej oferty.

Preferencyjna 0-proc. stawka VAT na dostawy do szkół komputerów stacjonarnych jest niezgodna z unijnym prawem – podkreślają eksperci. W tej sytuacji nie ma raczej co liczyć, że Ministerstwo Finansów obniży stawkę VAT na dostawę komputerów przenośnych, np. laptopów i tabletów, która w tej chwili opodatkowana jest podstawową, 23-procentowa stawką.

Znamy już górne granice stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych jakie będą obowiązywać w 2013 r. W porównaniu do obowiązujących obecnie stawki wzrosną o 4 proc.

Sporo miejsca w protokołach pokontrolnych zajmują m.in. nieprawidłowości z obszaru zamówień publicznych. Wśród głównych zagadnień zidentyfikowanych w trakcie kontroli najczęściej powtarzające się przypadki nieprawidłowości dotyczą wadiów, składanych ofert oraz procedur wyboru wykonawców zamówień publicznych o wartości poniżej 14 000 euro. Warto poznać, jakie zalecenia prawidłowego postępowania wskazali inspektorzy regionalnych izb obrachunkowych w tym zakresie.

Świadczone przez gminę usługi odpłatnego wynajmu świetlic wiejskich w celu organizowania imprez okolicznościowych podlegają VAT. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 17 maja 2012 r. (nr IPTPP1/443-138/12-6/MW), której fragment prezentujemy poniżej.

Zasady zaokrąglania podatków lokalnych są takie same, jak w wypadku podatków dochodowych. Problem powstaje wówczas, gdy kwota podatku należnego za rok podatkowy jest liczbą nieparzystą.

Gmina zamierza organizować wycieczki po terenie gminy (głównie dla osób dorosłych z dziećmi spoza gminy). Będą one miały na celu promocję gminy. Wysokość odpłatności za wycieczki będzie odpowiadała kwotom zakupionych przez gminę w tym celu usług (np. noclegów, gastronomii czy transportu). Jak będą opodatkowane te usługi i czy możliwe będzie odliczenie przez gminę VAT od zakupów związanych z organizacją takich wycieczek?

Samorządowa jednostka budżetowa świadczy usługi na rzecz urzędu marszałkowskiego. Poza szkoleniami – zwolnionymi z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy o VAT – jednostka będzie świadczyła również usługi organizacji konferencji i inne. Czy tego typu usługi podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie § 13 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia wykonawczego?

Kontrola doraźna ma miejsce zwykle po zawarciu przez zamawiającego umowy z wybranym wykonawcą. Jak wynika z praktyki, większość takich kontroli dotyczy postępowań przeprowadzonych przez jednostki sektora finansów publicznych – w tym głównie przez gminy.

Aby wykonawca uniknął zarzutu niewniesienia wadium i wykluczenia na tej podstawie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, należy pamiętać, że wadium musi zostać prawidłowo wniesione nie tylko w przypadku, gdy dotyczy całego zamówienia, ale też wtedy, gdy ma zabezpieczać poszczególne jego części – w sytuacji gdy zamawiający dopuścił składanie ofert częściowych.

Opłaty za zajęcie pasa drogowego pobierane na mocy decyzji prezydenta miasta stanowią przychód miasta osiągany z działalności pozostającej poza zakresem VAT. Pobór opłat za zajęcie pasa drogowego jest wykonaniem obowiązków miasta stanowiącego organ władzy publicznej. Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 listopada 2011 r. (sygn. I FSK 145/11), którego fragment prezentujemy poniżej.

Ewidencja księgowa kosztów w instytucji pomocy społecznej

Roczne sprawozdania Rb-WSa i Rb-WSb o wydatkach strukturalnych

Wydatki strukturalne jednostek sektora finansów publicznych

Wykonanie projektu chodnika przy drodze a klasyfikacja wydatku

Klasyfikacja działów budżetowych

Opodatkowanie prowizji od inkasa

Bezumowne korzystanie z gruntu gminy a VAT

Podatek od nieruchomości – zasady poboru przez gminy

Sprawozdanie Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych JST

Sprawozdanie Rb-27S – zasady sporządzania

Sprawozdanie z wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego

Plan kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych

Konta ksiąg pomocniczych – uzupełnieniem kont księgi głównej

Faktury VAT - uproszczone

Budżet zadaniowy - etapy opracowania

Faktura – jakie dane należy podać?

Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych– obowiązki płatnika

Budżet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego

Sprawozdania o odpadach

Społeczne Zamówienia Publiczne

ABC podatków – uprawnienia podatnika

Budżet partycypacyjny - czyli jak efektywnie gospodarować pieniędzmi?

Klasyfikacja budżetowa - systematyzacja środków publicznych zgodna z ustawą

Pracowniczy system ubezpieczeń społecznych – konstrukcja i finanse

Dochody i przychody sektora finansów publicznych – pojęcie i specyfika

Karty płatnicze - korzystne czy niekorzystne formy rozliczeń bezgotówkowych?

Zapis w ewidencji decyduje o wymiarze podatku od nieruchomości

Trudności z odzyskaniem VAT od wydatków na budowę dróg

Samorządy szybciej odzyskają należności

Ewidencja odszkodowania od ubezpieczyciela

Zwrot zawyżonej wysokości trzynastki

Ewidencja i kontrola zużycia arkuszy spisu z natury

Odpowiedzialność za wykazanie w zbiorczym sprawozdaniu danych niezgodnych z ewidencją księgową

Zmiana stawek amortyzacyjnych określonych przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego

Likwidacja sprzętu komputerowego samorządowych jednostek organizacyjnych

Kontrowersje wokół wykazywania danych uzupełniających w sprawozdaniu Rb-Z

Opodatkowanie wspólnych inwestycji samorządowych

Rozrachunki z pracownikami – należności i zobowiązania przedawnione

Opodatkowanie samorządowych akcji promocyjnych

Kryteria oceny ofert – ich znaczenie i waga

Zerowa stawka VAT na dostawę komputerów stacjonarnych dla szkół jest niezgodna z prawem UE

Stawki podatków i opłat lokalnych na 2013 r.

Nieprawidłowości dotyczące wadiów oraz postępowania o udzielenie zamówienia publicznego

Czy gmina powinna zapłacić VAT od wynajmu świetlic

Jak zaokrąglać raty podatków samorządowych

Usługi turystyczne świadczone przez gminę

Zwolnienie z VAT usług świadczonych między jednostkami budżetowymi

Warunki i zakres wykonywania kontroli doraźnej w zamówieniach publicznych

Wadium w przypadku składania ofert częściowych

Czy opłaty pobierane przez gminę podlegają VAT